Εξελίξεις αναμένονται τις προσεχείς ημέρες αναφορικά με το «καυτό» θέμα της ονομασίας των Σκοπίων.
Μετά τη σημερινή κοινή συνέντευξη Τύπου του Αλέξη Τσίπρα και του Ζόραν Ζάεφ στο Νταβός, έγινε ξεκάθαρο ότι οι δύο πλευρές είναι αποφασισμένες να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις, καθώς, όπως γινόταν γνωστό σχεδόν παράλληλα με τη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών, ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, Μάθιου Νίμιτς, έρχεται σε Αθήνα και Σκόπια στις 30 και 31 Ιανουαρίου αντίστοιχα.
Παράλληλα, επισημοποιήθηκε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Ντιμιτρόφ, θα είναι επικεφαλής των διαπραγματεύσεων, και όχι οι πρέσβεις.
Επίσης, όπως ανέφεραν σκοπιανά ΜΜΕ η κυβέρνηση Ζάεφ ανακοίνωσε επίσημα ότι το Σάββατο θα διεξαχθεί Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών στη χώρα, με στόχο να υπάρξει ευρεία εθνική συναίνεση στη διαδικασία για την εξεύρεση λύσης στο ονοματολογικό των Σκοπίων. Έχουν επιβεβαιώσει ήδη τη συμμετοχή τους στο κρίσιμο Συμβούλιο ο πρόεδρος Γκεόργκιε Ιβάνοβ και τα κόμματα VMRO-DPMNE (το δεξιό κόμμα), DUI (το αλβανικό), ενώ θα εκπροσωπείται το κυβερνών κόμμα SDSM από τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ.
Τσίπρας σε Ζάεφ: Πρώτα ο αλυτρωτισμός, μετά το όνομα
«Πρώτα ο αλυτρωτισμός, μετά το όνομα»: αυτό το μήνυμα έστειλε στα Σκόπια ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μετά τη συνάντηση που είχε στο Νταβός με τον Σκοπιανό ομόλογό του, Ζόραν Ζάεφ. «Δεν θέλουμε να λύσουμε μόνο το θέμα του ονόματος, πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσουμε τον αλυτρωτισμό» είπε χαρακτηριστικά ο Ελληνας πρωθυπουργός, για να προσθέσει εν συνεχεία «Με τον Ζάεφ έχουμε την επιθυμία να αντιμετωπίσουμε τις υπαρκτές διαφορές μας με υπευθυνότητα».
Αρχικά είπε ο Ελληνας πρωθυπουργός στην κοινή συνέντευξη Τύπου:
«Είμαστε δυο άνθρωποι που ανήκουμε σε μια νέα γενιά. Δύο προοδευτικοί πολιτικοί, σε μία εξαιρετικά δύσκολη γειτονιά. Αγωνιζόμαστε και οι δύο να φέρουμε στο προσκήνιο αυτά που ενώνουν τους λαούς μας, προσπαθώντας να βρούμε λύσεις σε αυτά που μας χωρίζουν. Βαθιά μου πεποίθηση είναι ότι τα Βαλκάνια έχουν ταλαιπωρηθεί πολύ από εθνικισμούς και εντάσεις. Αυτό που χρειάζεται είναι να προωθήσουμε μια ατζέντα συνεργασίας και συν-ανάπτυξης για να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή προοπτική των δυτικών Βαλκανίων, να πάει η περιοχή μπροστά, να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις στην οικονομία, την ασφάλεια, την περιφερειακή σταθερότητα. Αυτή είναι η θέση της Ελλάδας, ως μιας δύναμης ευθύνης, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή. Για αυτό τον λόγο προχωρήσαμε σε σημαντικές πρωτοβουλίες στην περιοχή Βαλκανίων σε διμερές, τριμερές, τετραμερές επίπεδο. Γνωρίζω πολύ καλά ότι σήμερα και τους 2 μας παρακολουθούν πολλοί και από τις 2 χώρες, άλλοι με αγωνία και σκεπτικισμό και άλλοι με ειλικρινή ελπίδα.
Θέλω να τους διαβεβαιώσω ότι και οι δύο έχουμε την επιθυμία να αντιμετωπίσουμε τις υπαρκτές διαφορές μας με ρεαλισμό και υπευθυνότητα. Και το λέω γιατί δεν θέλουμε να λύσουμε απλά το θέμα του ονόματος, αλλά να θέσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών σε στέρεα θεμέλια. Στα θεμέλια του αλληλοσεβασμού κ καλής γειτονίας. Που σημαίνει ότι πρώτα πρέπει να αντιμετωπίσομε αλυτρωτισμό σε όλες μορφές, με εγγυήσεις ότι δεν θα αφήσουμε κανένα ανοιχτό παράθυρο ώστε να δημιουργηθούν εκ νέου παρόμοιες προκλήσεις στο μέλλον. Ο Ζόραν κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας με ενημέρωσε ότι είναι διατεθειμένος να προβεί σε σημαντικές πρωτοβουλίες άμεσα προς αυτή κατεύθυνση. Και εγώ από πλευράς μου ανακοίνωσα ότι στο πλαίσιο αυτό είμαι διατεθειμένος να προωθήσουμε διαδικασίες που είχε αναστείλει η δική μου κυβέρνηση.
Παράδειγμα: Η υποψηφιότητα των Σκοπίων για την Πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου και την κύρωση της 2ης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης των Σκοπίων με την ΕΕ στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Προκειμένου να προχωρήσει η ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία και ένταξη στο ΝΑΤΟ που επιθυμεί η γειτονική χώρα, πρέπει να βρούμε λύση στο σύνολο ανοιχτών θεμάτων.
Ιδιαίτερα κατέστησα σαφές ότι πρέπει να συμφωνήσουμε σε μια σύνθετη ονομασία με ισχύ έναντι όλων. Στο πλαίσιο αυτό ανταλλάξαμε ιδέες και συμφωνήσαμε να εντατικοποιήσουμε υπό την εποπτεία μας τις διαβουλεύσεις που διεξάγονται ήδη στα πλαίσια του ΟΗΕ.
Παράλληλα συμφωνήσαμε ότι η συνομιλίες για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που αρχίσαμε με πρωτοβουλία της Ελλάδας το 2016 θα εντατικοποιηθούν. Στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των διασυνοριακών επαφών. Σημαντικό άνοιγμα είναι η διασυνοριακή διάβαση Πρεσπών, έργο ιδιαίτερα σημαντικό για περιοχή.
Ευχαριστώ τον κ. πρωθυπουργό για τη σημερινή ειλικρινή συζήτηση και να εκφράσω την πεποίθηση ότι η σημερινή συνάντηση πρωθυπουργών, πρώτη μετά από 7 σχεδόν χρόνια θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για καλύτερο μέλλον στις σχέσεις των 2 χωρών».
Ζάεφ: Αλλάζουμε το όνομα του αεροδρομίου και Λεωφόρου
Από την πλευρά του, ο Ζόραν Ζάεφ ανακοίνωσε ότι θα αλλάξει το όνομα του αεροδρομίου «Μ. Αλέξανδρος» και λεωφόρου των Σκοπίων, προκειμένου να δείξει η ΠΓΔΜ- όπως είπε- ότι είναι δεσμευμένη στην εξεύρεση λύσης.
Η κίνηση αυτή, συνέχισε ο Σκοπιανός πρωθυπουργός, καταδεικνύει ότι η χώρα του δεν έχει αλυτρωτικές βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας. Το νέο όνομα του αεροδρομίου δεν έχει αποφασιστεί ακόμη, δήλωσε εκπρόσωπο της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, ενώ ο Ζάεφ δήλωσε ότι ο αυτοκινητόδρομος που καταλήγει στα σύνορα με την Ελλάδα θα μετονομαστεί σε «Λεωφόρο Φιλίας».
Παράληλα, τόνισε ότι η λύση για την ονομασία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εθνική αξιοπρέπεια και των δύο λαών και τόνισε ότι είναι ώρα να επιλυθεί αυτό το ζήτημα.
Αναλυτικά οι δηλώσεις του κ. Ζάεφ:
«Είμαστε δεσμευμένοι να χτίσουμε εμπιστοσύνη μεταξύ των χωρών μας, με απώτερο στόχο να ξεπεραστούν τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ των πολιτών των δύο χωρών. Είμαστε σε μια στιγμή που μπορούμε να κατακτήσουμε σχέσεις καλής γειτονίας και να δημιουργήσουμε μια γειτονιά ευημερούσα σε όλα τα Βαλκάνια.
Η πλειοψηφία των πολιτών των χωρών θέλουν να έχουν κοντινές και φιλικές σχέσεις με αμοιβαία συνεργασία. Θέλουμε να είμαστε εταίροι στην ΕΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσουμε όλο το πλαίσιο των δυσκολιών της εποχής που ζούμε.
Εχουμε καταδείξει στο παρελθόν ότι μπορούμε να δουλέψουμε από κοινού για τα κοινά μας συμφέροντα. Εμείς, ως πρωθυπουργοί, έχουμε το πολιτικό όραμα, το αίσθημα ευθύνης και το κουράγιο να βρούμε λύση σε ένα τόσο μακροχρόνιο πρόβλημα. Ηρθε η στιγμή να βρούμε μια λύση που είναι ζωτικής σημασίας για την πορεία μας προς την ΕΕ.
Η τελική λύση πρέπει να είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές. Πρέπει να φροντίσουμε τα συμφέροντα και των δύο. Η λύση πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εθνική αξιοπρέπεια των λαών μας.
Για να δείξουμε πρακτικά ότι είμαστε δεσμευμένοι να βρούμε λύση, ανακοινώνω ότι θα αλλάξει το όνομα στο αεροδρόμιο και τις λεωφόρους των Σκοπίων. Η δράση αυτή δείχνει την καλή μας πίστη. Αυτό καταδεικνύει το γεγονός ότι δεν έχουμε αλυτρωτικές βλέψεις εις βάρος του γείτονά μας.
Ολα αυτά θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας και τη σχέση με την ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Θα παραμείνουμε δεσμευμένοι στη διαδικασία υπό τον ΟΗΕ και τον Μάθιου Νίμιτς. Οι υπουργοί Εξωτερικών θα είναι υπεύθυνοι για τη διαδικασία και για τις διαπραγματεύσεις, υπό τη δική μας επίβλεψη».