Το εντυπωσιακό συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη για τη Μακεδονία ανησύχησε την κυβέρνηση, θεωρείται καταλύτης ανακατατάξεων στην αντιπολίτευση και σίγουρα προσδίδει νέο ενδιαφέρον στη μεθαυριανή συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Σκοπιανό συνάδελφό του Ζόραν Ζάεφ στο Νταβός.
Παράλληλα, ανησυχεί σοβαρά το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, που επείγονται να υπάρξει ένταξη των Σκοπίων στους διεθνείς θεσμούς, ως βήμα σταθεροποίησης στα Βαλκάνια.
Η συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ οριστικοποιήθηκε πριν ξεκαθαρίσουν οι δυναμικές που αναπτύχθηκαν μετά τη συνάντηση των αντιπροσωπειών των δύο χωρών, υπό την αιγίδα του κ. Μάθιου Νίμιτς, στη Νέα Υόρκη, τόσο στο εσωτερικό της Ελλάδας όσο και στο αντίστοιχο των Σκοπίων. Γι’ αυτό και πολλοί ψύχραιμοι παρατηρητές είχαν εκφράσει την άποψη ότι αυτή η «συνάντηση κορυφής» για το ονοματολογικό, ενόσω υπήρχαν αδιευκρίνιστες παράμετροι του προβλήματος και ισχυρές αντιστάσεις στο εσωτερικό των δύο χωρών, ίσως αποβεί καταλυτική για τα επόμενα βήματα. Στη διπλωματία συνηθίζεται στις συναντήσεις κορυφής να επιβεβαιώνεται η «καλή δουλειά» και η πρόοδος που έχει υπάρξει σε κατώτερα κλιμάκια...
Η σημασία της συνάντησης στο Νταβός
Η επιτυχία του συλλαλητηρίου αποτελεί κομβικό παράγοντα για τα επόμενα βήματα. Και θα έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο επικοινωνιακή, το αν μετά τη συνάντησή τους, την Τετάρτη, Τσίπρας και Ζάεφ θα προβούν σε δημόσιες δηλώσεις για το περιεχόμενο των συνομιλιών τους και το αν -και ποια- σημειώθηκε πρόοδος.
Αν οι δύο πρωθυπουργοί επιλέξουν τηδημόσια σιωπή και την, κατ’ ουσίαν, συνέχιση της μυστικής διπλωματίας που χαρακτηρίζει τις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις, αυτό θα σημαίνει, κατά τους διπλωματικούς και πολιτικούς παρατηρητές, ότι διαπιστώθηκαν μεγάλα εμπόδια, από τα οποία οι δύο πλευρές, οι οποίες επίσημα διατείνονται ότι εμμένουν στην επίτευξη συμφωνίας, επιχειρούν να απεγκλωβιστούν με το μικρότερο δυνατόν κόστος. Τόσο για το εσωτερικό σκηνικό στις χώρες τους, όσο και για τις σχέσεις τους με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Αλλαγή συσχετισμών στην Ελλάδα...
Όπως επιμένουν στο Μέγαρο Μαξίμου, ο κ. Τσίπρας είναι αποφασισμένος να συνεχίσει, παρά τις αναφυείσες δυσκολίες, τη διαδικασία επίλυσης του προβλήματος που έχει αναλάβει. Γνωρίζει (ιδίως μετά την επιτυχία του συλλαλητηρίου) ότι είναι σχεδόν αδύνατον να υπάρξει αναδίπλωση του κ. Καμμένου, εκτός αν έχει αποφασίσει να... αυτοκτονήσει πολιτικά.
Γνωρίζει, επίσης, ότι και η ΝΔ αφενός έχει αυτοεγκλωβιστεί με τη στάση που τήρησε στο ζήτημα, αφετέρου πήρε «σκληρότερη» στροφή μετά το συλλαλητήριο, στο οποίο μετείχαν βουλευτές της, φοβούμενη ότι θα χάσει εθνικόφρονες ψηφοφόρους της -προς τους ΑΝΕΛ ή κάποιο άλλο κόμμα που ίσως κυοφορείται στα δεξιά της- αν τελικά συγκατανεύσει σε αποδοχή λύσης για «σύνθετο όνομα», που θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία».
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι και ο Κώστας Καραμανλής, που συμφώνησε στον συμβιβασμό του Βουκουρεστίου το 2008, μέσω κύκλων του διέρρεε χθες ότι «ποτέ δεν συμφώνησε στη χρήση σύνθετης ονομασίας με χρήση του "Μακεδονία"». Και, προφανώς, πρόκειται περί στρεψοδικίας. Συμφώνησε στη «σύνθετη ονομασία», που εκ των πραγμάτων αποδέχεται τη χρήση «Μακεδονία», αλλιώς, αν η γειτονική χώρα επρόκειτο να ονομασθεί, λ.χ, «Πετονία», δεν θα υπήρχε ανάγκη σύνθετου επιθετικού προσδιορισμού.
...και στα Σκόπια
Από την πλευρά του, προβλήματα στο εσωτερικό (στο οποίο έχει συμφωνηθεί για την όποια λύση να υπάρξει δημοψήφισμα) αντιμετωπίζει και ο κ. Ζάεφ. Ο οποίος δεν διαθέτει καν την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να περάσει την κρίσιμη (κρισιμότερη του ονόματος...) αλλαγή του Συντάγματος για την απάλειψη των αλυτρωτικών προβλέψεών του, την αναφορά σε «μακεδονική» γλώσσα και εθνότητα, καθώς επίσης και την αλλαγή σημάτων και των βιβλίων της Ιστορίας.
Υπενθυμίζεται (και αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον ενόψει των ελιγμών υπαναχώρησης που ίσως αρχίσουν στο Νταβός) ότι πριν από λίγα μόλις 24ωρα ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, υπογράμμισε με σημασία ότι «το όνομα δεν είναι το πιο ακανθώδες στο όλο πρόβλημα».
Είναι πολύ πιθανό, ως εκ τούτων, από τους δύο πρωθυπουργούς να επιχειρηθεί να ανακρούσουν πρύμναν, αναπέμποντας τη επίλυση του προβλήματος σε «καταλληλότερο χρόνο, μελλοντικά», όπως άλλωστε πολύ πρόσφατα δήλωσε δημοσίως και ο υπουργός Εξωτερικών κ. Ντιμιτρόφ. Αλλά θα το επιχειρήσουν κατά τρόπο που να καταδεικνύει και στο εσωτερικό τους αλλά κυρίως στους διεθνείς εταίρους και ενδιαφερόμενους ότι «αυτοί κάνουν ό,τι είναι δυνατόν, αλλά υπάρχουν ανυπέρβλητα εμπόδια». Το δημοψήφισμα στα Σκόπια και οι αντιδράσεις Καμμένου και αντιπολίτευσης στην Ελλάδα ίσως αποδειχθούν πρώτης τάξεως προσχήματα...
Win-win για τον κ. Τσίπρα;
Ειδικά ο κ. Τσίπρας (γι’ αυτό και φέρεται αποφασισμένος να φθάσει τις διαδικασίες μέχρι τέλους) βρίσκεται σε ευμενέστερη θέση από αυτήν του κ. Ζάεφ, αφού την όποια κατάληξη θα επιχειρήσει να τη μεταβάλλει σε... win-win κατάσταση: είτε θα ρίξει τις ευθύνες στα Σκόπια (το ίδιο θα κάνει και ο Ζάεφ με την Ελλάδα) είτε θα βγει δημοσίως και θα κατηγορεί την (αξιωματική, κυρίως...) αντιπολίτευση για την αδιέξοδη και εναντίον των εθνικών συμφερόντων στάση που τήρησε, για μικροπολιτικούς λόγους...
Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, αναφορικά με το επείγον του ενδιαφέροντος της ΕΕ να λυθεί το θέμα του ονόματος για να αρχίσουν οι διαδικασίες ένταξης των Σκοπίων (το θέμα θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το καλοκαίρι) ότι ο αρμόδιος επίτροπος Ευρωπαϊκής Γειτονίας και Διαπραγματεύσεων για Διεύρυνση, κ. Γιοχάνες Χαν, δήλωσε πριν από λίγες μέρες ότι μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Φεβρουαρίου θα πρέπει να παρουσιάσει τις προτάσεις του επί του θέματος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Άρα, τα χρονικά περιθώρια που υπάρχουν εξαντλούνται δραματικά. Και κάποιο «φως» στο ονοματολογικό, που αποτελεί προϋπόθεση τόσο για την ένταξη στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ, δεν υπάρχει...