To φιτίλι νέων εντάσεων στο Κόσοβο απειλεί να ανάψει η μαφιόζικη δολοφονία του Σέρβου πολιτικού Όλιβερ Ιβάνοβιτς έξω από τα γραφεία του κόμματός του.
Η δολοφονία του σοσιαλδημοκράτη μετριοπαθούς πολιτικού, τον οποίο οι δράστες εκτέλεσαν εν ψυχρώ χθες (Τρίτη) το πρωί με έξι σφαίρες μέσα από εν κινήσει αυτοκίνητο με πιστόλι ZASTAVA Μ70Α των εννέα χιλιοστών στο σερβικό τομέα της «διαιρεμένης» Μιτροβίτσα, σηματοδοτεί ένα νέο επεισόδιο στην μακρά, αιματηρή διαμάχη μεταξύ των Σέρβων και των Αλβανών στο Κόσοβο. Οι επιπτώσεις ήταν άμεσες καθώς διεκόπησαν στις Βρυξέλλες οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των Κοσοβάρων Αλβανών και της σερβικής κυβέρνησης.
Η διαλεύκανση της δολοφονίας του Ιβάνοβιτς ανατέθηκε σε Σέρβο και Αλβανό εισαγγελέα, ώστε να διασφαλιστεί η αμεροληψία των ερευνών, ενώ η αστυνομία προσφέρει 10.000 ευρώ για πληροφορίες που μπορούν να οδηγήσουν στους δολοφόνους.
Ποιος ήταν ο Όλιβερ Ιβάνοβιτς
«Ήταν μια φωνή μετριοπάθειας και διαλόγου», είπε ο Γούλιαμ Νας, πρώην μέλος της διοίκησης του ΟΗΕ στην Μιτροβίτσα, στο βόρειο Κόσοβο, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Ιβάνοβιτς, όταν η Σερβία απέσυρε τα στρατεύματά της από την περιοχή. «Ήμουν εκεί για περίπου οκτώ μήνες και σ’ αυτό το διάστημα ο Όλιβερ ήταν ευφυής, αλλά και πραγματιστής».
Ο 64χρονος Σέρβος πολιτικός αρχικά ήθελε να γίνει πιλότος μαχητικών, αλλά μετά από χρόνια εκπαίδευσης ένα πρόβλημα στην όρασή του τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το όνειρό του. Αρχικά προσέλκυσε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης όταν κέρδισε το πρωτάθλημα καράτε στο Κόσοβο. Μετά τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς του 1999 η Σερβία απέσυρε τις δυνάμεις της και χιλιάδες Σέρβοι εγκατέλειψαν την επαρχία. Ο Ιβάνοβιτς παρέμεινε στη Μιτροβίτσα και ανέλαβε ανώτερη θέση στο Σερβικό Εθνικό Συμβούλιο μέχρι το 2001. Αργότερα υπηρέτησε στο Κέντρο Συντονισμού του Κοσόβου, ενώ εξελέγη βουλευτής στη βουλή του Κοσόβου.
Βασικός διαπραγματευτής στις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα ΝΑΤΟ-ΕΕ ο Ιβάνοβιτς καταδικάστηκε σε εννιαετή φυλάκιση το 2016 κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου κατά Αλβανών στα τέλη του 1990, αλλά η απόφαση ανετράπη αργότερα κι ο Ιβάνοβιτς επέμενε μέχρι το θάνατό του στην αθωότητά του.
Σήμερα το Κόσοβο παραμένει εθνικά διχασμένο – κατάσταση που είναι ιδιαίτερα εμφανής στη Μιτροβίτσα, τον νότιο τομέα της οποίας ελέγχουν οι Κοσοβάροι Αλβανοί και το βόρειο οι Κοσοβάροι Σρβοι. Γι αυτό και το Βελιγράδι θεωρεί τη δολοφονία του «τρομοκρατική επίθεση» που στοχεύει την κυριαρχία της, μολονότι παραμένει ασαφές ποιοι κρύβονται πίσω απ’ αυτήν.
Ο Ιβάνοβιτς υποστήριζε τις προσπάθειες συμφιλίωσης των δύο εθνοτήτων και οι δύο πλευρές φοβούνται τώρα ότι η δολοφονία του θα περιπλέξει τα πράγματα.
Γιατί κλιμακώνονται οι εντάσεις
Οι εντάσεις ποτέ δεν εκτονώθηκαν πλήρως, ίσα-ίσα που κλιμακώθηκαν όταν το Βελιγράδι επεδίωξε πριν από ένα χρόνο τη σύλληψη και έκδοση του πρωθυπουργού του Κοσόβου Ραμούς Χαραντινάι από τη Γαλλία. Δικαστήριο του ΟΗΕ τον αθώωσε, αλλά εξακολουθεί να καταζητείται για εγκλήματα πολέμου στη Σερβία. Η Γαλλία αρνήθηκε να τον εκδώσει και η Σερβία προσπάθησε λίγες μέρες αργότερα να δημιουργήσει μια σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ Βελιγραδίου και Μιτροβίτσα, αλλά οι τοπικές Αρχές σταμάτησαν το τρένο πριν μπει στο Κόσοβο, κάνοντας λόγο για «πρόκληση», φοβούμενες μήπως το Βελιγράδι επιχειρήσει να προσαρτήσει τον βόρειο τομέα της επαρχίας όπου πλειοψηφεί το σερβικό στοιχείο.
«Είναι το μοντέλο της Κριμαίας», είχε διαμαρτυρηθεί τότε ο πρόεδρος του Κοσόβου, Χασίμ Θάτσι.
Και μολονότι οι Σέρβοι αξιωματούχοι απορρίπτουν τις αιτιάσεις, το ρήγμα ανάμεσα στις δύο εθνότητες παραμένει εμφανές, ιδιαίτερα στη Μιτροβίτσα.
Ο διεθνής παράγοντας
Μεταξύ των χωρών που αρνούνται να αναγνωρίσουν επισήμως το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος είναι η Ρωσία, η οποία εξακολουθεί να στηρίζει το Βελιγράδι.
Μετά την ορκωμοσία του Τραμπ στις ΗΠΑ, στο Κόσοβο ενισχύθηκαν οι φόβοι μιας πιθανής προσάρτησης του σερβικού θυλάκου στα βόρεια από τη Σερβία με τη στήριξη της Μόσχας.
Η Πρίστινα θεωρεί ότι η φιλορωσική στάση του Αμερικανού προέδρου μπορεί να ενισχύσει τις φωνές στο Βελιγράδι που ζητούν ανάληψη στρατιωτικής δράσης.
(Φωτογραφίες: ΑΡ)