Τα πρόσωπα έλαμπαν, τα χαμόγελα περίσσευαν στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν η Άνγκελα Μέρκελ, ο Μάρτιν Σουλτς κι ο Χορστ Ζεεχόφερ στο Βερολίνο.
Η ικανοποίηση ήταν ζωγραφισμένα στα πρόσωπα των ηγετών των δύο κομμάτων της Χριστιανικής Ένωσης και των Σοσιαλδημοκραρτών μετά την επί της αρχής συμφωνία για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού στην Γερμανία, η οποία θα επιτρέψει στην καγκελάριο να παραμείνει στην εξουσία αποδεικνύοντας ότι είναι πολύ σκληρή για να πεθάνει πολιτική.
«Οι πολίτες θέλουν η χώρα να λειτουργήσει», είπε η Μέρκελ κάνοντας λόγο για ένα έγγραφο «πάρε-δώσε, όπως θα έπρεπε άλλωστε», αναφερόμενη στο 28σέλιδο κείμενο, όπου αποτυπώνεται η συμφωνία των κομμάτων στις διερευνητικές συνομιλίες. Και πρόσθεσε ότι η συμφωνία αίρει σημαντικά εμπόδια για την γερμανική κοινωνία, «προκειμένου να ζούμε καλά και σε δέκα ή δεκαπέντε χρόνια από τώρα».
Ανακουφισμένος ο Σουλτς
Αλλά και ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών εμφανίστηκε ανακουφισμένος. «Πιστεύω ότι επιτύχαμε εξαιρετικά αποτελέσματα», είπε ο Μάρτιν Σουλτς ομολογώντας ότι στις μαραθώνιες διαβουλεύσεις υπήρξαν και «ταραχώδεις στιγμές». Πρόσθεσε, πάντως, ότι είναι τόσο ικανοποιημένος από τη συμφωνία, ώστε μπορεί να εισηγηθεί στο κόμμα του να τη στηρίξει και να δώσει το πράσινο φως για την έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων.
Από την πλευρά του ο Χορστ Ζεεχόφερ δήλωσε «εξαιρετικά ικανοποιημένος» από το αποτέλεσμα των συνομιλιών, το οποίο θα κληθούν να επικυρώσουν τη Δευτέρα τα ηγετικά στελέχη των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας. Επεσήμανε δε ότι αν όλα πάνε καλά μπορεί η Γερμανία να έχει αποκτήσει νέα κυβέρνηση ακόμη και πριν το Πάσχα.
Πλώρη για νέα -τέταρτη- θητεία βάζει η Μέρκελ
Η συμβιβαστική συμφωνία, που επιτεύχθηκε το πρωί μετά από 24ωρες διαπραγματεύσεις ανοίγει το δρόμο για να μπορέσει η ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία να ξεπεράσει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και στην Άνγκελα Μέρκελ να εξασφαλίσει την πολιτική της επιβίωση με άλλη μία, την τέταρτη, κυβερνητική θητεία, έπειτα από δώδεκα χρόνια στην εξουσία.
Οι βασικοί άξονες της συμφωνίας
- Το έγγραφο, που συντάχθηκε από τους διαπραγματευτές προβλέπει ότι η μελλοντική κυβέρνηση συνασπισμού θα εργασθεί μαζί με τη Γαλλία για να «ενισχύσει» και να «μεταρρυθμίσει» την ευρωζώνη, ενισχύοντας την ανθεκτικότητά της στις κρίσεις. Στο σημείο αυτό επέμειναν ιδιαίτερα οι Σοσιαλδημοκράτες, ενώ οι συντηρητικοί ήταν αρχικά πιο επιφυλακτικοί.
- Το μεταναστευτικό αποτελούσε επίσης ένα βασικό αγκάθι στις διαπραγματεύσεις. Τελικά οι δύο παρατάξεις συμφώνησαν να περιορίσουν τον ετήσιο αριθμό των αιτούντων άσυλο στη χώρα σε 180.000 έως 200.000, κάτι που επιθυμούσαν οι συντηρητικοί. Η Γερμανία υποδέχθηκε περισσότερους από ένα εκατομμύριο αιτούντες άσυλο το 2015 και 2016, κάτι που προκάλεσε σφοδρές επικρίσεις κατά της Μέρκελ κι επέτρεψε στην ακροδεξιά να ενισχυθεί στην κοινή γνώμη.
Ο δρόμος άνοιξε, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει στο τέρμα
Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων για τη συγκρότηση «συνασπισμού Τζαμάικα» με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους, τα περιθώρια είχαν στενέψει για τη Μέρκελ, αν ήθελε να παραμείνει στο τιμόνι της χώρας.
Όμως τίποτε δεν είναι ακόμη οριστικό. Από την πλευρά των Σοσιαλδημοκρατών, η απόφαση να μετάσχουν σε μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού με τους συντηρητικούς θα πρέπει να λάβει επίσης την έγκριση αντιπροσώπων του κόμματος στη διάρκεια έκτακτου συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί στις 21 Ιανουαρίου και η έκβασή του είναι αβέβαιη. Στη συνέχεια θα αρχίσουν λεπτομερείς διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα του συνασπισμού.
Στην καλύτερη περίπτωση, η νέα κυβέρνηση δεν θα αναλάβει καθήκοντα πριν από τα τέλη Μαρτίου, ενώ ολόκληρη η Ευρώπη αδημονεί. Αρχικά το SPD είχε επιλέξει να περάσει στην αντιπολίτευση, μετά την ταπεινωτική ήττα -τη χειρότερη μεταπολεμικά- στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Η βάση του SPD, που θα έχει την τελευταία λέξη, μπορεί να ανατρέψει τα πάντα, αφού παραμένει λίαν επιφυλακτική στην ιδέα να χρησιμεύσει και πάλι σαν δεκανίκι για τους συντηρητικούς.
Τι πήρε, τι έχασε ο Σουλτς
Ο Μάρτιν Σουλτς πρόταξε στη διάρκεια των συνομιλιών τα θέματα της κοινωνικής δικαιοσύνης, θέλοντας να πείσει τη βάση των Σοσιαλδημοκρατών. Δεν κατάφερε, όμως, να πετύχει όλα όσα επεδίωκε.
Οι συντηρητικοί αρνήθηκαν το αίτημά του να δημιουργηθεί μια «ασφάλιση υγείας πολιτών», ένα είδος Κοινωνικής Ασφάλισης στην οποία να συμβάλλουν όλοι, ώστε να μειωθεί το χάσμα στην υγεία μεταξύ των εύπορων στρωμάτων, που έχουν ιδιωτική ασφάλιση, και των χαμηλόμισθων, που έχουν δημόσια ασφάλιση.
Τελικά η συμφωνία προβλέπει μόνο πως οι εργοδότες θα συνεισφέρουν περισσότερο στη χρηματοδότηση της ασφάλισης στα δημόσια ταμεία.
Επίσης το SPD δεν πέτυχε τις αυξήσεις των φόρων για τα υψηλότερα εισοδήματα.
Η Γερμανία, η οποία βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, έχει τα μέσα για να είναι γενναιόδωρη. Με περισσότερα από 38 δισ ευρώ δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2017, τα δημόσια ταμεία δεν ήταν ποτέ τόσο γεμάτα μετά την επανένωση, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν χθες Πέμπτη.
Ο «συνασπισμός των χαμένων»
Ακόμη και μ' αυτή τη συμφωνία, το πολιτικό πλαίσιο δεν είναι ευνοϊκό, ούτε για τους Χριστιανοδημοκράτες ούτε και για τους Σοσιαλδημοκράτες.
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης έχουν ήδη χαρακτηρίσει την πιθανή συμμαχία τους «συνασπισμό των χαμένων» επειδή τιμωρήθηκαν αμφότεροι από τους ψηφοφόρους στις βουλευτικές εκλογές, που σηματοδοτήθηκαν από την άνοδο της άκρας δεξιάς.
Οι δύο παρατάξεις δεν αντιπροσωπεύουν πια παρά μια μικρή πλειοψηφία, καθώς η Μέρκελ κέρδισε μια πύρρειο νίκη με ιστορικά χαμηλή επίδοση, ενώ και το 56% των πολιτών θεωρεί, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Handelsblatt, ότι η καγκελάριος θα εγκαταλείψει τα καθήκοντά της πριν από το τέλος της ενδεχόμενης επόμενης εντολής της.