Με τις ανθρώπινες δραστηριότητες σχετίζεται ο κίνδυνος της πλημμύρας, που είναι ένα φυσικό φαινόμενο και μέρος του υδρολογικού κύκλου.
Γι’ αυτό και απαιτείται ολοκληρωμένη διαχείριση και συνολικός σχεδιασμός.
Τη διαπίστωση αυτή κάνει, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αν. καθηγητής υδρογεωλογίας στο ΑΠΘ και αντιπρόεδρος στο Κέντρο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Υδάτων, Κ. Βουδούρης, με αφορμή τη συμμετοχή του σε ημερίδα με θέμα «Ο πλημμυρικός κίνδυνος στην Ελλάδα», που διοργανώνεται, σήμερα, στη Θεσσαλονίκη.
«Η πλημμύρα είναι ένα φυσικό φαινόμενο και σχετίζεται με τη ραγδαία βροχή. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου η βροχή που πέφτει μέσα σε λίγες ώρες, αντιστοιχεί στο 80% της ετήσιας ποσότητας. Τα μέτρα που παίρνουμε είναι για να μειώσουμε τον κίνδυνο, τον οποίο δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τελείως», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βουδούρης.
«Ως μέρος του υδρολογικού κύκλου», συνεχίζει, «οι πλημμύρες γίνονται συχνά και κάνουν καλό στη θάλασσα αφού μεταφέρουν θρεπτικές ουσίες για να φάνε τα ψάρια».
Όμως, οι ανθρώπινες επεμβάσεις, με το μπάζωμα των ρεμάτων, την καταστροφή των δασών και την επέκταση παράνομων οικισμών, επιτείνουν το πλημμυρικό πρόβλημα δημιουργώντας ανυπολόγιστες ζημιές και ανθρώπινα θύματα, όπως πρόσφατα στη Μάνδρα.
«Ακριβώς επειδή οι χείμαρροι είχαν μπαζωθεί ή εξαφανιστεί και μπροστά στη ροή τους χτίστηκαν αποθήκες, εμποδίστηκε η παροχέτευση νερού προς τη θάλασσα με τις τραγικές συνέπειες που ζήσαμε», τόνισε ο καθηγητής, επικαλούμενος μάλιστα και το σχετικό πόρισμα κλιμακίου επιθεωρητών του γραφείου της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης.
Αναγκαία για τον ίδιο είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση, η ενημέρωση των πολιτών, η πολιτική προστασία, τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ο συνολικός σχεδιασμός σε επίπεδο λεκάνης απορροής.
«Αν αφήναμε τα ρέματα 'ήσυχα', αν η αστικοποίηση δεν ήταν τόσο άναρχη, αν τα δάση προστατεύονταν αποτελεσματικά, θα είχε ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος», διευκρινίζει ο κ. Βουδούρης, θέτοντας ως παράδειγμα και την κατάσταση στην Αθήνα όπου «υπήρχαν 400 ρέματα που λειτουργούσαν και σαν αεραγωγοί επηρεάζοντας το κλίμα και τώρα τα περισσότερα έγιναν δρόμοι».
Περιοχές «ευαίσθητες» σε πλημμύρες
«Ένα από τα πρώτα μέτρα για την αντιμετώπιση των πλημμυρών, είναι να εντοπίσουμε ποιες περιοχές είναι ευάλωτες στον πλημμυρικό κίνδυνο. Άρα, πρέπει να χαρτογραφήσουμε περιοχές που είναι ευαίσθητες στο θέμα των πλημμυρών και από κει και πέρα να ξεκινήσουμε να σχεδιάζουμε μέτρα αντιμετώπισης του κινδύνου», λέει ο κ. Βουδούρης, ο οποίος θα μιλήσει στην ημερίδα για την εκτίμηση των τρωτότητας έναντι των πλημμυρών που γίνεται με τη χρήση δεικτών και διαφόρων παραμέτρων, σε σχέση πάντα με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις.
«Ο κίνδυνος πλημμύρας σχετίζεται με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, με τις χρήσεις γης και τα έργα που γίνονται τις περισσότερες φορές, χωρίς τον κατάλληλο περιβαλλοντικό σχεδιασμό.
Έτσι, η τρωτότητα σε μια περιοχή αλλάζει και απαιτείται στη συνέχεια να επικαιροποιούνται οι ανάλογοι χάρτες που έχει στη διάθεσή της και αναρτά η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου περιβάλλοντος με βάση σχετική οδηγία της ΕΕ που έγινε και νόμος του κράτους».
Σύμφωνα με τον κ. Βουδούρη, πρέπει να γίνει διαβούλευση και επικαιροποίηση των χαρτών σε εύλογο χρονικό διάστημα προκειμένου να επιταχυνθούν στη συνέχεια, τα αντιπλημμυρικά έργα και οι μελέτες.
«Βέβαια», σχολιάζει, «μελέτες υπάρχουν, το θέμα είναι αν υλοποιούνται στην πορεία και αν υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχουν από την πολιτεία».
Προβλήματα σε παράκτιες περιοχές
Πολλές περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα, σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι ευάλωτες στην πλημμύρα, όπως η λεκάνη των Σερρών και η Χαλκιδική, όπου υπάρχουν περιοχές που εμφανίζονται οι λεγόμενες «ξαφνικές πλημμύρες».
«Υπάρχουν μικρές λεκάνες και μεγάλες κλίσεις και σε περίπτωση ραγδαίας βροχόπτωσης έχουμε πλημμυρικά φαινόμενα» τόνισε, αναφερόμενος παράλληλα και στη λεκάνη του Δενροποτάμου, στη Θεσσαλονίκη που έχει πλημμυρίσει στο παρελθόν.
«Εμείς οι γεωλόγοι λέμε ότι όταν συμβαίνει κάτι στο παρελθόν, πιθανά να συμβεί και στο μέλλον αν δεν γίνουν παρεμβάσεις και μειωθεί το ρίσκο», καταλήγει.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ