Πολλοί άνθρωποι εξαρτιούνται από τα υπνωτικά χάπια για να μπορούν να κοιμηθούν το βράδυ, όμως μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα για πρώτη φορά διαπιστώνει αυξημένο κίνδυνο θανάτου και καρκίνου σε όσους κάνουν συχνή χρήση.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ντάνιελ Κρίπκε του Κέντρου Ύπνου Viterbi της Κλινικής Scripps στην Καλιφόρνια, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό "BMJ Open", σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τη βρετανική Γκάρντιαν, εκτιμούν ότι ο κίνδυνος θανάτου είναι αυξημένος κατά 4,6 φορές για τους τακτικούς χρήστες υπνωτικών χαπιών, γεγονός που ρίχνει μια «σκιά» πάνω σε μια από τις πιο επικερδείς κατηγορίες σκευασμάτων της παγκόσμιας φαρμακοβιομηχανίας.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι τα υπνωτικά χάπια είναι επικίνδυνα για την υγεία σας και μπορεί να προκαλέσουν θάνατο, αυξάνοντας τις πιθανότητες για καρκίνο, καρδιά και άλλες παθήσεις», δήλωσε ο Κρίπκε, ο οποίος, μαζί με τους συνεργάτες του, μελέτησε τις επιπτώσεις οκτώ από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα υπνωτικά χάπια, μεταξύ των οποίων και μερικά πιο σύγχρονα που θεωρούνται ασφαλέστερα, επειδή έχουν μικρότερη διάρκεια δράσης σε σχέση με τα παλαιότερα. Τα υπνωτικά περιλάμβαναν βενζοδιαζεπίνες, μη-βενζοδιαζεπίνες, βαρβιτουρικά, ηρεμιστικά κ.α.
Οι ερευνητές επί δυόμισι έτη σύγκριναν τους τακτικούς χρήστες των υπνωτικών χαπιών με μια άλλη ομάδα ατόμων που δεν έπαιρναν τέτοια χάπια και είχαν παρόμοια υγεία, ηλικία (όλοι άνω των 18 ετών και με μέση ηλικία 54 ετών) και φύλο. Η μελέτη κάλυψε περίπου 34.000 άτομα, από τους οποίους οι 10.500 έπαιρναν υπνωτικά.
Έτσι, διαπιστώθηκε ότι ακόμα και όσοι έπαιρναν μόνο ένα έως 18 υπνωτικά χάπια το χρόνο, είχαν αυξημένο κίνδυνο κατά 3,6 φορές κατά μέσο όρο για πρόωρο θάνατο. Όσοι έπαιρναν μεταξύ 18 και 132 χαπιών ετησίως, είχαν υπερτετραπλάσιο κίνδυνο θανάτου και όσοι έπαιρναν πάνω από 132 υπνωτικά το χρόνο, είχαν πάνω από πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο.
Το ποσοστό νέων καρκίνων ήταν κατά 35% υψηλότερο σε όσους έπαιρναν τουλάχιστον 132 χάπια το χρόνο (δηλαδή περίπου ένα ανά τριήμερο) σε σχέση με όσους δεν έπαιρναν καθόλου υπνωτικά. Προηγούμενες μελέτες επίσης είχαν βρει σχέση ανάμεσα στην χρήση υπνωτικών και καρκίνου.
Οι ερευνητές τόνισαν ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει πως τα υπνωτικά είναι η βασική αιτία για τους περισσότερους θανάτους, καθώς μπορεί να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, πέρα από τα υπνωτικά, που να δικαιολογούν τον αυξημένο κίνδυνο. Επεσήμαναν όμως την ανάγκη να γίνουν περαιτέρω έρευνες πάνω στο ζήτημα, που αφορά πολλούς ανθρώπους.
Ο ερευνητής Λόρενς Κλάιν δήλωσε πάντως ότι οι γιατροί καλά θα έκαναν να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις για το πρόβλημα της έλλειψης ύπνου, όπως ψυχολογική συμβουλευτική θεραπεία, τεχνικές χαλάρωσης κ.α. Οι επιστήμονες όμως επεσήμαναν ότι οι ασθενείς θα πρέπει πρώτα να συνεννοηθούν με τον γιατρό τους και να μην σταματήσουν μόνοι τους να λαμβάνουν υπνωτικά που τους έχει συνταγογραφήσει κάποιος ειδικός.
Στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι έως το 10% του ενήλικου πληθυσμού παίρνουν υπνωτικά κατά καιρούς και οι ερευνητές υπολογίζουν ότι τα χάπια αυτά μπορεί να σχετίζονται με 320.000 έως 507.000 έξτρα θανάτους μέσα σε ένα έτος. Σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης εκτιμάται ότι το ποσοστό των χρηστών είναι ακόμα μεγαλύτερο.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι, πέρα από τον καρκίνο (κυρίως αίματος, πνευμόνων, εντέρου και προστάτη), που τα υπνωτικά ίσως συντομεύσουν τη ζωή κάποιου. Μπορεί να αυξήσουν την κατάθλιψη και την τάση αυτοκτονίας ή μπορεί να αμβλύνουν τις νοητικές και κινητικές αντιδράσεις του οδηγού αυξάνοντας την πιθανότητα δυστυχήματος. Ακόμα, είναι πιθανό να επιφέρουν καρδιακή δυσλειτουργία ή να προκαλέσουν αυξημένα προβλήματα στον οισοφάγο και στο στομάχι.