Είναι από τις αγαπημένες συνήθειες εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Μια συνήθεια που έγινε λατρεία με το πέρασμα των χρόνων. Πώς όμως το σταυρόλεξο έφτασε να γίνει «μανία»;
Όλα ξεκίνησαν πριν από 104 χρόνια, το 1913. Ένας... Άγγλος στη Νέα Υόρκη, μετανάστης, ο 44χρονος Άρθουρ Γουάιν, που επιμελείται την ψυχαγωγική στήλη στην εφημερίδα New York World, καλείται από τον εκδότη του να δημιουργήσει μία νέα «άσκηση μυαλού» για το κυριακάτικο φύλλο.
Εμπνευσμένος από ένα παιχνίδι που έπαιζε μικρός, τα «μαγικά τετράγωνα» με λέξεις που μπορούσαν να διαβαστούν από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα, ο Γουάιν σχεδιάζει σε χαρτί ένα παιχνίδι στο οποίο αντί για λέξεις υπάρχουν κενά τετράγωνα.
Το σχήμα του παιχνιδιού θυμίζει ρόμβο και ο αναγνώστης πρέπει να βρει τις σωστές λέξεις και να τις τοποθετήσει στα κενά τετράγωνα με τέτοιον τρόπο που να έχουν νόημα όταν τις διαβάζει οριζόντια και κάθετα. Κάτω από τον «ρόμβο» υπάρχει η επεξήγηση «Συμπληρώστε τα μικρά τετράγωνα με λέξεις που συμφωνούν με τους παρακάτω ορισμούς», και από κάτω ακριβώς τα νούμερα που αντιστοιχούν στα κουτάκια, μαζί με τους εκάστοτε ορισμούς.
To πρώτο σταυρόλεξο που τυπώθηκε σε εφημερίδα:
Και η λύση του:
Το νέο παιχνίδι του Γουάιν δημοσιεύεται στο φύλλο της 21ης Δεκεμβρίου 1913 και κυριολεκτικά κάνει πάταγο. Η ανταπόκριση του κοινού είναι τεράστια και η εφημερίδα κατακλύζεται από γράμματα αναγνωστών που ζητούν νέα σταυρόλεξα. Η «σταυρολεξομανία» είχε μόλις αρχίσει...
Ο Άρθουρ Γουάιν επί το έργον
Για να περάσει, όμως, τον Ατλαντικό και να φτάσει στην Ευρώπη έπρεπε να περάσουν 11 χρόνια. Στις 2 Νοεμβρίου 1924 έρχεται η δημοσίευση του πρώτου σταυρόλεξου από την αγγλική εφημερίδα Sunday Express. Τη δεκαετία του 1930 άρχισε να διαδίδεται με ταχύτητα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, όπως και στη χώρα μας.
Πλέον, το σταυρόλεξο αποτελεί σταθερή αξία. Το βρίσκουμε παντού: σε εφημερίδες, εξειδικευμένα περιοδικά, ακόμα και στο ίντερνετ. Οι γιατροί πιστεύουν ότι κάνει καλό στην υγεία, καθώς ακονίζει το μυαλό και συμβάλλει στην αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων τύπου Αλτσχάιμερ.