Τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων στην Πολωνία, που μπορεί να οδηγήσει στην αφαίρεση δικαιώματος ψήφου στην ΕΕ, αποφάσισε να δρομολογήσει η Κομισιόν για την άρνηση της Βαρσοβίας να αποσύρει τις μεταρρυθμίσεις στο τομέα της δικαιοσύνης..
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «αποφάσισε ότι υπάρχει σαφής κίνδυνος κατάφωρης παραβίασης του κράτους δικαίου στην Πολωνία» και κατά συνέπεια ενεργοποιείται το άρθρο 7 της ευρωπαϊκής συνθήκης, αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής.
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ που γίνεται επίκληση του άρθρου 7 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης κατά κράτους μέλους.
Η διαμάχη μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας κρατά από το 2015, όταν το εθνικιστικό κόμμα του Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) κέρδισε τις εκλογές και ξεκίνησε τις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη – που σύμφωνα με την Κομισιόν, αλλά και την πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ θέτει σε κίνδυνο τη διάκριση εξουσιών στην Πολωνία.
Προειδοποιήσεις χωρίς αποτέλεσμα
Εδώ και μήνες η Κομισιόν προειδοποιεί την πολωνική κυβέρνηση, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, καθώς ο επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος, Γιάροσλαβ Καζίνσκι υποστηρίζει ότι ο δικαστικός μηχανισμός έχει να μεταρρυθμιστεί από το τέλος του κομμουνισμού στη χώρα του το 1989 και ότι οι περισσότεροι δικαστές είναι διεφθαρμένοι. Η Επιτροπή της Βενετίας, το συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, παραδέχεται ότι «είναι σαφές ότι η πολωνική Δικαιοσύνη έχει προβλήματα και ότι χρειάζονται ορισμένες μεταρρυθμίσεις, ωστόσο σ' αυτές δεν πρέπει να υπάρξει υπερβολική πολιτική ανάμειξη». Οι ειδικοί όμως θεωρούν ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει, αφού το PiS θα μπορεί να ασκεί επιρροή στην εκλογή των μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου και να ασκεί πιέσεις σε δικαστές.
Αναλυτές, ωστόσο, κάνουν λόγο για μια ριψοκίνδυνη απόφαση από μέρους της Κομισιόν, αφού τα κράτη-μέλη θα πρέπει να πάρουν την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου και κατόπιν να αποφασίσουν εάν υφίσταται κίνδυνος για τις αρχές του κράτους δικαίου. Σε αυτή τη φάση χρειάζεται η συμφωνία των 4/5, η οποία φαίνεται να είναι εφικτή. Εάν η Πολωνία δεν συμμορφωθεί, τότε μπορεί το Συμβούλιο της Ευρώπης να διαπιστώσει την παράβαση των κανόνων αλλά μόνο ομόφωνα. Η Ουγγαρία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα θέσει βέτο.