Η χτεσινή ανακοίνωση από τη Eurostat των τελικών στοιχείων για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2010 το καθόρισε στο 10,5%.
Το σημαντικό εδώ δεν είναι ότι το έλλειμμα έπεσε έξω από το προϋπολογισμένο κατά 1% ή 2%, ούτε το γεγονός ότι το έλλειμμα αυτό θα ήταν σίγουρα μεγαλύτερο αν το δημόσιο δεν είχε κηρύξει μια άτυπη στάση επενδύσεων και πληρωμών προς τους προμηθευτές του. Αυτό που είναι σημαντικό προκύπτει από τη δήλωση του Υπουργού Οικονομικών. Η κεντρική αιτία για την αστοχία αυτή είναι το γεγονός ότι η κρίση στην ελληνική οικονομία αποδείχθηκε βαθύτερη από την αρχικά υπολογισμένη. Αυτό δε που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία είναι η πλήρης άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να αξιολογήσει το βάθεμα της κρίσης σαν κεντρικό πρόβλημα.
Τί σημαίνει όμως βάθεμα της κρίσης; Πέρα από τα προφανή και οφθαλμοφανή σε όλους, δηλαδή έκρηξη της ανεργίας και χιλιάδες λουκέτα στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, σημαίνει και κάτι ακόμα. Σημαίνει, ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν καλύπτει το κενό που αφήνει πίσω του ένα δημόσιο που υποχωρεί άτακτα. Από αυτό το τεράστιας έκτασης κοινωνικό πείραμα μάθαμε ότι το 96% των επιχειρήσεων και το 60% των εργαζομένων που απασχολείται σε μικρές επιχειρήσεις μεγέθους έως 10 εργαζομένων δεν «ασφυκτιούσε» από την παρουσία του δημοσίου.
Αντίθετα, η ρευστοποίηση της παρουσίας του δημοσίου σε μια σειρά από χώρους κυριολεκτικά τσάκισε και παρέσυρε μαζί της αυτό το τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, ο ιδιωτικός τομέας δεν μπόρεσε να επαναπροσλάβει όλο αυτόν τον κόσμο που, είτε άμεσα, είτε έμμεσα «απελευθέρωσε» το δημόσιο.
Αυτό που βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας είναι η ολοζώντανη απόδειξη ότι το δημόσιο στην Ελλάδα, παρότι εξωφρενικά σπάταλο, δεν έφτασε παράλογα να έχει αυτό το μέγεθος. Οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που το γέννησαν δεν είναι ή καλύτερα δεν είναι μόνο οι πελατειακές σχέσεις, αλλά κυρίως η χρόνια αδυναμία του ιδιωτικού τομέα να καταστεί μαζικός εργοδότης.
Για να αλλάξει αυτή η κατάσταση χρειάζεται τομή στο παραγωγικό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας. Τομή που καμιά κυβέρνηση στην Ελλάδα δεν πέτυχε τα τελευταία 60 χρόνια κυρίως γιατί δεν είχε, ούτε μπορούσε και να έχει, ένα συνεκτικό μακρόπνοο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Μένει να δούμε αν η συνέχεια θα είναι και αυτή η ιστορικά γνωστή: το ξεκίνημα ενός νέου κύματος μετανάστευσης.