Μια άγρια κόντρα μαίνεται στις Βρυξέλλες μεταξύ του Ντόναλντ Τουσκ και του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αναφορικά με το προσφυγικό και τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, παίρνει το μέρος των λεγόμενων χωρών του Βίζεγκραντ -και της χώρας του, της Πολωνίας- προτείνοντας την κατάργηση των ποσοστώσεων στο προσφυγικό, ουσιαστικά δηλαδή τη μετεγκατάσταση προσφύγων από χώρες της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, σε άλλες.
Η κρίση στις σχέσεις των δύο πλευρών σοβεί εδώ και χρόνια. Από τότε που οι ηγέτες των κρατών μελών αποφάσισαν να δώσουν αρμοδιότητες στον Τουσκ, ο Γιούνκερ θεώρησε ότι η κίνησή τους είχε ως στόχο την αποδυνάμωση της Κομισιόν. Σποραδικές συγκρούσεις ξέσπασαν αρκετές φορές αναφορικά με το πώς θα πρέπει η ΕΕ να αντιμετωπίζει τις κρίσεις που ανακύπτουν. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θεωρεί ότι τα κράτη μέλη πρέπει να είναι η κινητήριος δύναμη και να δίνουν την πολιτική ώθηση στην Ένωση. Η Κομισιόν, κατά την άποψή του, πρέπει απλώς να μεταφράζει τις αποφάσεις των κρατών μελών σε νομοθεσία. Ο Τουσκ θεωρεί ότι σε μια εποχή έξαρσης του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ευρώπη είναι ισχυρά θεσμικά όργανα που θα επιβάλλουν τις προτεραιότητές τους στα κράτη μέλη.
Ο Γιούνκερ, ωστόσο, δεν συμφωνεί μ’ αυτή τη θέση. Θέλει να ανακτήσει η Κομισιόν το δικαίωμα της πρωτοβουλίας, που διαβρώθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Ο Γιούνκερ πιστεύει ότι τα εθνικά συμφέροντα κυριάρχησαν για πολύ μεγάλο διάστημα στις διαβουλεύσεις των Ευρωπαίων ηγετών , δίνοντας ώθηση στο λαϊκισμό. Πιστεύει ότι μια περισσότερο «πολιτική» Κομισιόν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, παρά να το διογκώσει.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες και να διασφαλίσει την ενότητα και την ηρεμία, αλλά η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εγκαλέσει στο Δικαστήριο της Ε.Ε. την Τσεχία, την Ουγγαρία και την Πολωνία επειδή αρνούνται να συμμορφωθούν με τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με το προσφυγικό πυροδότησε το φιτίλι της αντιπαράθεσης. Οι χώρες αυτές έπρεπε σύμφωνα με τα προβλεπόμενα να παραλάβουν από Ελλάδα και Ιταλία 160.000 πρόσφυγες, αλλά σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η Τσεχία έχει δεχτεί μόλις 12, και κανέναν η Πολωνία και η Ουγγαρία!
Όμως, παρά τις επανειλημμένες συστάσεις, τις προτροπές και τις προειδοποιήσεις η Βαρσοβία, η Πράγα και η Βουδαπέστη επέμειναν στην άκαμπτη στάση τους με αποτέλεσμα να παραπεμφθούν στο δικαστήριο της ΕΕ- κίνηση που πυροδότησε την οργή τους σε βαθμό που να κατηγορήσουν την Κομισιόν για ανάμειξη στα εσωτερικά τους.
Τα τρία κράτη υπό τη στήριξη του Ντόναλντ Τουσκ, αγνοούν εντελώς τις δεσμεύσεις τους και προτείνουν την κατάργηση της υποχρεωτικής υποδοχής προσφύγων από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ελλάδα και Ιταλία δηλαδή), αδιαφορώντας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες που φιλοξενούν υπεράριθμο αριθμό προσφύγων και μεταναστών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ενόψει της επικείμενης Συνόδου Κορυφής υπογραμμίζει ότι πρέπει να εξεταστεί τι έχει και τι δεν έχει αποδώσει τα τελευταία δύο χρόνια και τονίζει ότι πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση μεταξύ των 27 έως τον Ιούνιο του 2018, για τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ.
Σε αυτό το έγγραφο, ο Τουσκ τονίζει ότι το σχέδιο των ποσοστώσεων, για την υποχρεωτική υποδοχή προσφύγων από τις χώρες-μέλη της ΕΕ, αποδείχθηκε διχαστικό και αναποτελεσματικό. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, σνομπάροντας ουσιαστικά την Κομισιόν (η οποία στο θεσμικό σύστημα της ΕΕ έχει το μονοπώλιο στη νομοθετική πρωτοβουλία) προτείνει να προωθήσει ο ίδιος τις νέες προτάσεις. «Στη βάση αυτής της συζήτησης -γράφει- οι ηγέτες θα επανέλθουν σ’ αυτά τα θέματα σε μια προσπάθεια να βρούμε μια συναινετική λύση τον Ιούνιο του 2018. Αν δεν υπάρξει μέχρι τότε λύση, η οποία θα περιλαμβάνει το θέμα των υποχρεωτικών ποσοστώσεων (την «μετεγκατάσταση») , ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα υποβάλει πρόταση σχετικά με την πορεία προς το μέλλον («ο δρόμος προς τα εμπρός») ».
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, κατά τη συζήτηση αυτών των προτάσεων Τουσκ από τους «σέρπα» των 28, χθες στις Βρυξέλλες, μόνον η Ουγγαρία και η Πολωνία στήριξαν ξεκάθαρα τις θέσεις του Τουσκ. Οι μεγαλύτερες αντιρρήσεις προήλθαν από τη Γερμανία και την Ιταλία, οι οποίες υπογράμμισαν ότι οι προτάσεις του Τουσκ θέτουν υπό αμφισβήτηση ακόμη και το κράτος δικαίου. «Όταν αποφασίζεται κάτι, οι αποφάσεις πρέπει να εφαρμόζονται. Εξάλλου, είμαστε μια Ένωση βασισμένη στο κράτος δικαίου», δήλωσαν οι εκπρόσωποι της Ιταλίας και της Γερμανίας, σύμφωνα με τις πηγές.
Η απάντηση της Επιτροπής ήρθε χθες το απόγευμα. Απαντώντας σε δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου στο Στρασβούργο, ο Επίτροπος της ΕΕ για το μεταναστευτικό, Δημήτρης Αβραμόπουλος χαρακτήρισε απερίφραστα «απαράδεκτη» και «αντιευρωπαϊκή» την πρόταση Τουσκ, υπογρραμμίζοντας ότι «υπονομεύει έναν από τους βασικούς πυλώνες της ΕΕ, την αλληλεγγύη. Χωρίς αλληλεγγύη, η Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει. Αυτός ο όρος αναφέρεται στα ιδρυτικά κείμενα των Συνθηκών». Πρόσθεσε δε η ευθύνη για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης δεν μπορεί να αναλαμβάνεται από μεμονωμένα κράτη-μέλη, αλλά αποτελεί ευρωπαϊκό θέμα.