Είναι το βρώμικο μυστικό της Ευρώπης: συρματόπλεγμα, σκουπίδια μέχρι το ύψος της μέσης και 7.000 άνθρωποι στριμωγμένοι σε χώρο που προορίζονταν για μόλις 2.000 άτομα.
Με αυτό τον τρόπο περιγράφει η Telegraph τη Μόρια, προειδοποιώντας- με αφορμή την αυτοψία που έκανε εκεί- ότι τα καμπ φιλοξενίας προσφύγων στα ελληνικά νησιά είναι σε κρίσιμο σημείο. Μεταφέροντας μελανές εικόνες για την κατάσταση στη δομή στη Λέσβο, η βρετανική εφημερίδα προειδοποιεί για τον κίνδυνο να χαθούν ανθρώπινες ζωές και αυτό τον χειμώνα, ενώ επισημαίνει ότι το νέο κύμα προσφύγων έχει δημιουργήσει τεράστια πίεση στα νησιά του Αιγαίου.
Μάλιστα, το δημοσίευμα σημειώνει ότι σε ιδιωτικές συζητήσεις άνθρωποι των ΜΚΟ αναρωτιούνται αν η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί εσκεμμένα τα καμπ σε αξιοθρήνητη κατάσταση, προκειμένου να αποτρέψει άλλους πρόσφυγες που θέλουν να φτάσουν στα νησιά.
«Χειρότερη από ποτέ η κατάσταση»
Δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, οι συνθήκες διαβίωσης γίνονται ακόμη πιο ανυπόφορες, καθώς ένα νέο κύμα προσφύγων και μεταναστών φτάνει στα ελληνικά νησιά από τις αρχές του φθινοπώρου, σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα. Αναλύοντας σε αριθμούς αυτό το νέο κύμα, σημειώνει ότι τον Σεπτέμβριο έφτασαν 2.400 πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά, 2.300 τον Οκτώβριο και 2.000 τον Νοέμβριο. «Οι αριθμοί είναι μικρότεροι σε σχέση με το 2015, αλλά είναι αρκετοί για να δημιουργήσουν τεράστια πίεση στη δομή φιλοξενίας στη Λέσβο, αλλά και στις αντίστοιχες σε Κω, Σάμο, Λέρο και Χίο», σημειώνει το δημοσίευμα.
«Η κατάσταση στη Λέσβο και τη Μόρια είναι η χειρότερη που έχει υπάρξει από το ξέσπασμα της κρίσης το 2015», δήλωσε στην Telegraph η Σαχάρ Μαλάχ της Oxfam, που εργάζεται στη δομή. «Ανθρωποι ζουν σε σκηνές σε χαμηλές θερμοκρασίες και υπάρχει τεράστια ανησυχία για τις συνθήκες υγιεινής».
Σπάνια δίνεται πρόσβαση σε δημοσιογράφους, αλλά η Sunday Telegraph βρήκε μία αφύλαχτη πύλη στην περίμετρο. «Το γεγονός ότι οι άνθρωποι μπορούν να περιπλανηθούν κατά βούληση στο καμπ είναι ένδειξη της θεσμοθετημένης αμέλειας που φαίνεται να χαρακτηρίζει τη διαχείριση της Μόριας από τις ελληνικές αρχές», σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα.
Κίνδυνος για ανθρώπινες ζωές
Δεν υπάρχει αρκετός χώρος στα κοντέινερ, οπότε περίπου 3.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους έγκυες γυναίκες, νεογέννητα και μικρά παιδιά κοιμούνται σε μικρές σκηνές. Πολλοί από αυτούς είναι πιθανό να περάσουν εκεί όλο το χειμώνα, κάτι απόλυτα μη αποδεκτό, σχολιάζουν ΜΚΟ.
«Πέρυσι, όταν χιόνισε στη Λέσβο, πέντε άνθρωποι πέθαναν στη Μόρια. Το ίδιο είναι πιθανό να συμβεί και φέτος εκτός κι αν ληφθούν επείγοντα μέτρα, για τα οποία υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις», σχολιάζει η Telegraph.
Στα μονοπάτια του καμπ υπάρχουν πεταμένα δοχεία τροφίμων, χρησιμοποιημένες πάνες, κόκαλα από κοτόπουλο και πλαστικά μπουκάλια. Οι γυναίκες φοβούνται τόσο πολύ να πάνε στην τουαλέτα τη νύχτα, που άρχισαν να φορούν πάνες ενηλίκων για να μην βγαίνουν στο σκοτάδι. «Τις ζήτησαν γιατί αισθάνονται τόσο ανασφαλείς. Εχω εργαστεί στη Μέση Ανατολή και την Ασία και ποτέ δεν έχω ξανακούσει να συμβαίνει αυτό. Είμαστε στην Ευρώπη και είναι απόλυτα απαράδεκτο», δήλωσε η Μαλάχ, σχολιάζοντας ότι αυτό συμβαίνει όταν στριμώχνεις τόσο πολλούς ανθρώπους σε τόσο κακές συνθήκες. Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχουν γυναίκες που αναγκάζονται να μοιράζονται σκηνές με άνδρες που δεν γνωρίζουν και φοβούνται.
Οι πρόσφυγες κόβουν ελιές για καυσόξυλα, ή καίνε πλαστικές σακούλες και μπουκάλια. Δεν υπάρχει ζεστό νερό και τα λιγοστά ντους είναι γεμάτα ανθρώπινα κόπρανα και σκουπίδια, οπότε οι άνθρωποι πλένονται με κρύο νερό από σωλήνες, περιγράφει το δημοσίευμα. Με δεδομένο ότι πρέπει να περιμένουν τόσο πολύ στην ουρά για το γεύμα, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. «Είναι πολύ άσχημο. Συχνά γίνονται καβγάδες στην ουρά και τότε η αστυνομία λέει σε όλους να φύγουν, οπότε καταλήγεις να μην τρως τίποτα», είπε ο Μοχαμούντ Χάτζι Ιμπραχίμ, 23χρονος από τη Σομαλία.
Οσο χειροτερεύουν οι συνθήκες, τόσο αυξάνονται οι περιπτώσεις προσφύγων που παραπέμπονται σε ψυχολόγους για απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοκτονικές τάσεις και κρίσεις πανικού. Μόνο σε 5 ημέρες αυτόν τον μήνα, πάνω από 100 άτομα παραπέμφθηκαν σε ψυχιατρική κλινική στη Μυτιλήνη.
Ενα νησί κέντρο κράτησης
«Το νησί έχει μετατραπεί σε ένα ένδοξο κέντρο κράτησης. Ενας ασθενής μου είπε πρόσφατα ''Η Μόρια είναι η μικρή φυλακή, το νησί είναι η μεγάλη φυλακή''. Η κατάσταση χειροτερεύει με ανησυχητικό ρυθμό», δήλωσε η Αρια Δανίκα, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, σημειώνοντας ότι η μακρά και περίπλοκη διαδικασία ασύλου τσακίζει την ψυχολογία αυτών των ανθρώπων.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ελπίζει να μεταφέρει τους 5.000 πιο ευάλωτους πρόσφυγες από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα, σημειώνει η Telegraph. Αλλά ο δήμαρχος Λέσβου αμφισβητεί την ικανότητα να γίνει αυτό. «Δεν είμαι σίγουρος ότι οι πρόσφυγες θα απομακρυνθούν σύντομα. Οι συνθήκες στη Μόρια είναι τραγικές και απάνθρωπες. Είναι σχεδόν χειμώνας και κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές», δήλωσε ο Σπύρος Γαληνός, που επανέλαβε την κάθετη αντίθεσή του για επέκταση της δομής.