Flexitariens, η νέα τάση: Χορτοφάγοι που τρώνε και λίγο κρέας [εικόνες]

Είναι ένας νέος όρος για τα άτομα που είναι κυρίως χορτοφάγοι, αλλά οι οποίοι, μερικές φορές, τρώνε κρέας, ψάρι και άλλα γαλακτομικά προϊόντα.

Ανάλογα με τις περιστάσεις, ένας flexitarien μπορεί να φάει χορτοφαγικά στο σπίτι του, αλλά να καταναλώσει πιάτα που περιέχουν κρέας σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στο εστιατόριο, για επαγγελματικούς λόγους, σε οικογενειακά τραπέζια, ή μεταξύ φίλων που δεν είναι χορτοφάγοι.

Ο λόγος για τον οποίο γίνεται κάποιος flexitarien είναι κυρίως υγείας, αλλά και για ηθικούς λόγους ή περιβαλλοντικούς. Ο όρος εισήχθη το 2003 από την American Dialect Society και αποτελεί νεολογισμό του 21ου αιώνα: σημαίνει κάποιον ευέλικτο καταναλωτή, έναν «χορτοφάγο που τρώει περιστασιακά και κρέας», στην προκειμένη περίπτωση.

Ο flexitarisme δεν είναι δίαιτα αλλά τρόπος διατροφής που έχει στόχο να καταναλώνεται λιγότερο κρέας και ψάρι, κυρίως για οικολογικούς λόγους. Τάσσεται υπέρ μιας ποιοτικής διατροφής η οποία σέβεται το περιβάλλον.
Η διατροφή ενός flexitarien βασίζεται κυρίως στα λαχανικά, τα φρούτα, τα αυγά και τα γαλακτομικά. Από αυτή την άποψη, τα γεύματά τους μοιάζουν πολύ με εκείνα των χορτοφάγων. Αλλά ενώ ο χορτοφάγος αρνείται κατηγορηματικά να βάλει στη δίαιτά του ένα κομμάτι κρέας ή ψάρι, ο flexitarien δεν το αρνείται.
Οι flexitariens είναι γενικά πιο ευαίσθητοι στην ποιότητα των τροφών που καταναλώνουν και προτιμούν να αγοράζουν τα φρούτα και τα λαχανικά τους σε μικρά μαγαζιά και εξειδικευμένα καταστήματα με βιολογικά προϊόντα, παρά να τα αγοράζουν σε μεγάλα σούπερ μάρκετ, αφού περιέχουν φυτοφάρμακα.

Αυτοί οι νεο-καταναλωτές έχουν βασικό στόχο να τρώνε καλύτερα, πιο υγιεινά και ποιοτικά και να προσέχουν περισσότερο την υγεία τους.

Ο flexitarisme εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, στη δεκαετία του '90, όταν ο Mark Bittman, ένας δημοσιογράφος των New-York Times, έβγαλε κόκκινη κάρτα στην υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος από τους Αμερικανούς και έδωσε έμφαση στην αύξηση του φαινομένου του θερμοκηπίου από το μεγάλωμα των ζώων. Ο δημοσιογράφος έγραψε και πολλά βιβλία για το θέμα και συμμετείχε σε πολλές τηλεοπτικές εκπομπές, τη δεκαετία του 2000 για να ξυπνήσει τις συνειδήσεις. Εγραψε και πολλά βιβλία με συνταγές.

Οι κανόνες του flexitarisme

1. Καμμία απαγόρευση
Αντίθετα με τους άλλους τρόπους διατροφής, οι flexitariens δεν απαγορεύουν στον εαυτό τους κανέναν τύπο τροφής. Δεν πρόκειται, επίσης, για μια δίαιτα αδυνατίσματος. «Ο flexitarisme δεν είναι ένας σταθερός κανόνας, αλλά η θέληση να περάσουμε από την υπερβολική κατανάλωση τροφών σε μια πιο ποιοτική διατροφή», σχολιάζει ο διατροφολόγος Damien Galtier.

2. Λιγότερο κρέας και ψάρι
Ο flexitarisme, στην πραγματικότητα, είναι η αμερικανική βερσιόν της Κρητικής διατροφής, η οποία συνιστά πολλά λαχανικά και φρούτα και λίγο κρέας ή ψάρι. Πιο συγκεκριμένα, ένας flexitarien καταναλώνει 1 ή 2 φορές την εβδομάδα κρέας (κυρίως λευκό κρέας και όχι κόκκινο) και 1 ή 2 φορές την εβδομάδα ψάρι. Το ιδανικό είναι να καταναλώνει κάποιος καθημερινά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όσπρια και σιτηρά ολικής, ώστε να παίρνει όσο το δυνατόν περισσότερες φυτικές πρωτείνες.

Από συνταγή του Mark Bittman:

3. Φυσικά και βιολογικά προϊόντα
Η βάση του flexitarisme είναι η ποιότητα των τροφίμων. «Τα τρόφιμα μαζικής καλλιέργειας περιέχουν συνήθως ελάχιστα Ωμέγα 3/Ωμέγα 6. Επομένως, αντί να αγοράσει κάποιος κρέας που προέρχεται από φάρμα εντατικής καλλιέργειας στο σούπερ μάρκετ, πρέπει να αγοράζει μια φορά την εβδομάδα ένα κομμάτι βιολογικό κρέας στον κρεοπώλη», εξηγούν οι διαιτολόγοι.
Επίσης, πρέπει να προτιμώνται τα εποχικά λαχανικά και φρούτα και να αποφεύγονται τα επεξεργασμένα προϊόντα που κρύβουν ζάχαρη, αλάτι και επεξεργασμένα χρωστικά και σιτηρά. Ο γενικός κανόνας είναι να αποφεύγονται τα βιομηχανικά προϊόντα, τα λιπαρά και τα γλυκά.

«Στους χορτοφάγους που αποφεύγουν την οποιαδήποτε κατανάλωση κρέατος ή ζωικής πρωτείνης υπάρχει ένας κίνδυνος έλλειψης βιταμίνης B12 ή σιδήρου και αυτό απαιτεί συμπληρώματα διατροφής. Ο flexitarisme επειδή δεν επιβάλλει καμία στέρηση, μπορεί να υιοθετηθεί από όλους, εκτός ίσως από τα μωρά, τις εγκύους, τα άτομα που αναρρώνουν και τους ηλικιωμένους οι οποίοι έχουν περισσότερες ανάγκες σε πρωτείνες, αναφέρουν οι ειδικοί.

Το 2006 η μεγάλη μελέτη EPIC της Ευρωπαϊκής Ενωσης έδειξε ότι υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου, διαβήτη ή καρδιακών προβλημάτων σε περιπτώσεις μεγάλης κατανάλωσης κρέατος. Ωστόσο, οι καταναλωτές πρέπει να προσέχουν, σύμφωνα με την μελέτη, όταν καταναλώνουν ελάχιστες ζωικές πρωτείνες να ισοσταθμίζουν την απώλεια με φυτικές πρωτείνες, ήτοι 1 γραμμάριο πρωτείνης ανά κιλό βάρους, καθημερινά.

Μειονεκτήματα του flexitarisme
Η μέθοδος του flexitariste έχει ως μειονέκτημα ότι επειδή κάποιος δεν καταναλώνει βιομηχανοποιημένα, έτοιμα πιάτα, θα πρέπει να ψωνίζει και να μαγειρεύει περισσότερο, ώστε τα τρόφιμα να είναι φρέσκα και υγιεινά. Οι ειδικοί συνιστούν την κατανάλωση λαχανικών που είναι γεμάτα πρωτείνες, όπως το τόφου και προτείνουν να τρώγεται με μια μερίδα ψωμιού ολικής, ώστε να διαλύεται να να απορροφάται καλύτερα στον οργανισμό.

Το δεύτερο μειονέκτημα του flexitariste είναι ότι τα βιολογικά προϊόντα κοστίζουν ακριβότερα, ωστόσο όποιος μειώνει τις ποσότητες, κερδίζει και οικονομικά ωφέλη.

Flexitariens με συνείδηση

Η γαλλική Le Monde έκανε αφιέρωμα στους flexitariens Γάλλους. «Χωρίς να γίνουν χορτοφάγοι, όλο και περισσότεροι Γάλλοι αποφάσισαν να μειώσουν το κρέας για λόγους περιβαλλοντικούς, ηθικούς αλλά και οικονομικούς», γράφει η εφημερίδα.
Η εφημερίδα επικαλείται μάλιστα την μελέτη του Ιδρύματος Terra Nova η οποία καλεί τους καταναλωτές να μειώσουν δια δύο την κατανάλωση κρέατος για λόγους περιβαλλοντικούς, οικονομικούς αλλά και για λόγους υγείας.

«Χωρίς να έχουν γίνει χορτοφάγοι, δεν τρώνε πια παρά 1 φορά την εβδομάδα κρέας, εγκατέλειψαν την μπριζόλα για τα όσπρια και προτιμούν τα μικρά κρεοπωλεία αντί για τα σούπερ μάρκετ» αναφέρει η Le Monde.

«Αυτή η επιλογή δεν ήταν εύκολη. Αλλά πολλές μελέτες με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι το κρέας βαραίνει ιδιαίτερα το περιβάλλον: μόλυνση, μαζική διαφυγή CO2, υπερβολική κατανάλωση νερού για να φτάσει η μπριζόλα στα πιάτο μας. Από καθήκον ως πολίτης επέλεξα, στα τριάντα μου, να μειώσω συνειδητά την κατανάλωση κρέατος», δηλώνει γραφίστας από την πόλη Λυόν στην εφημερίδα.

Το ίδιο έκανε και ο Φλοράν, εργαζόμενος σε διαφημιστική, 28 ετών, ο οποίος δηλώνει ότι «συνειδητοποίησε την οικολογική συνέπεια του πιάτου μου». Οι υποθέσεις βασανισμού των ζώων προς σφαγή, επιτάχυναν την απόφασή του. «Σήμερα τρώω κρέας κάθε 15 ημέρες, γιατί εξακολουθεί να μου αρέσει, και το αγοράζω στον κρεοπώλη μου. Τρώω λιγότερο, αλλά καλύτερο κρέας, ενώ πριν τύχαινε να αγοράσω πακέτα με κατεψυγμένα μπιφτέκια, ανά 10, καθώς και κατεψυγμένα και προτηγανισμένα κοτόπουλα», δηλώνει.

(Πηγή φωτό Fondation Terra Nova)

Η Blandine, η οποία μιλάει επίσης στη γαλλική εφημερίδα, εξηγεί ότι συνειδητοποίησε το θέμα όταν είδε το ντοκιμαντέρ Cowspiracy, το οποίο εξηγεί τις συνέπειες της ζωικής παραγωγής στο περιβάλλον. «Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι όλες οι προσπάθειες που έκανα για να βοηθήσω το περιβάλλον δεν είχαν καμία σημασία σε σχέση με την καταστροφή που προκαλεί στο περιβάλλον η παραγωγή της μπριζόλας μου» δήλωσε και πρόσθεσε ότι σταμάτησε να τρώει κρέας από τη μια στιγμή στην άλλη.

Η Τζούλια και ο σύζυγός της, 30 ετών και οι δύο, επέλεξαν μια περιπτωσιακή κατανάλωση κρέατος, αλλά ποιοτική. Αυτοαποκαλούνται « flexitariens »: «Οταν μας έρχεται η διάθεση, απολαμβάνουμε ένα καλό κομμάτι κρέας από ένα βιολογικό κρεοπωλείο», δηλώνουν.
Την ίδια θέληση να τρώει λιγότερο αλλά καλύτερο κρέας δηλώνει και η Σοφί, η οποία εργάζεται στο δημόσιο. «Είναι σίγουρα μια οικολογική επιλογή μου, αλλά μου έκανε τρομερό καλό στην υγεία από τη στιγμή που τρώω πολύ περισσότερα όσπρια και λαχανικά» δηλώνει η 30χρονη, η οποία προσθέτει ότι βρήκε πολλές συνταγές στο ίντερνετ για να ποικίλλει τις απολαύσεις.

«Στόχος μου δεν είναι να γίνω χορτοφάγος, αλλά απλώς να τρώω πιο υγιεινά, γιατί όλοι ξέρουμε ότι η σταθερή κατανάλωση κρέατος είναι κακή για την υγεία», δηλώνει η Ελοίζ, 29χρονη αρχιτέκτονας.
Το να μειώσει το κρέας, η Καρίν, 49χρονη μηχανικός, ήταν μια απόλαυση για εκείνη. Στο ντουλάπι της υπάρχουν πλέον «τέσσερα είδη φακές, σιτάρι, σίκαλη, ρύζι μακρύκοκο, πλήρες ή για ριζότο, κινόα και μακαρόνια όλων των τύπων...».
Ωστόσο, οι συνεχείς επαγγελματικές μετακινήσεις της δυσκολεύουν τα πράγματα, ειδικά στις καντίνες των εταιρειών όπου αναγκάζεται να τρώει συχνά. Λυπάται γιατί το κράτος δεν στηρίζει περισσότερο την μείωση της κατανάλωσης του κρέατος στις εταιρείες και στα σχολεία.

Η Αμελί, 34 ετών, άρχισε να ενδιαφέρεται για τις περιβαλλοντικές συνέπειες του κρέατος, παρότι ήταν παραδοσιακά πεπεισμένη «ότι χρειαζόταν κρέας σε κάθε πιάτο», όπως της είχαν μάθει από την παιδική της ηλικία. «Ετυχε να γνωρίσω μια σεφ που μου έμαθε να συνδιάζω τα όσπρια και τα λαχανικά. Εκανα πολύ δρόμο ώσπου να πείσω τον εαυτό μου ότι το κρέας δεν είναι καθόλου απαραίτητο», εξηγεί.
Αλλοι δηλώνουν ότι μείωσαν το κρέας για οικονομικούς λόγους. «Συνειδητοποίησα ότι μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος, εξοικονομούσα χρήματα για να θρέψω καλά την οικογένειά μου, χωρίς να θυσιάσω την ποιότητα», δηλώνει ο Ζουλιέν, πτυχιούχος και πατέρας δύο παιδιών.