Αποτελούν τις ιστορίες που λέμε όλοι μας στα παιδιά μας για να αποκοιμηθούν τη νύχτα, αποτελούν την έμπνευση πίσω από τις κινηματογραφικές επιτυχίες, ωστόσο τα παραμύθια είναι γεμάτα από προκαταλήψεις και αρχαϊκά στερεότυπα.
Ιστορίες όπως η Σταχτοπούτα και η Πεντάμορφη και το Τέρας είναι τόσο ριζωμένες στη λαϊκή κουλτούρα, που είναι πολύ εύκολο να παραβλέψει κανείς τις καταστροφικές ιδεολογίες που διαιωνίζουν μέσω των μισογυνιστικών χαρακτήρων και της φυλετικής ομοιομορφίας.
Ο Ντόναλντ Χάασε, συγγραφέας του βιβλίου «Fairytales and Feminism» ενθαρρύνει τους γονείς να διαβάζουν αυτά τα παραμύθια μετά από πολύ σκέψη, ώστε να μην διαιωνίζουν αυτά τα στερεότυπα.
«Μπορούν να διαβάζουν ή να λένε κλασικά παραμύθια με τρόπους που να αμφισβητούν ή να υπονομεύουν σκόπιμα αυτά τα στερεότυπα» δήλωσε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Γουέιν στην Independent.
Ποια είναι όμως τα στερεότυπα που πρέπει να αποθαρρύνουν οι γονείς;
Οι γυναίκες είναι παθητικά όντα που μπορούν να σωθούν μόνο από άνδρες
Τι κοινό έχουν η Χιονάτη, η Ωραία Κοιμωμένη και η Σταχτοπούτα; Εκτός από την πορσελάνινη επιδερμίδα και τα ανεξήγητα λαμπερά μαλλιά, κάθε μία έχει μια μίζερη ζωή / ή και αιώνιο ύπνο. Συνήθως, αυτός ο χαρακτήρας είναι μια καρικατούρα του ανδρισμού που καταλαμβάνεται από τον εγωισμό μιας ηρωικής προσπάθειας για «αληθινή αγάπη».
Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Disney Princess world (@disney.princess.world) στις Νοέ 18, 2017, 1:02μμ PST
Φυσικά αυτό είναι το ίδιο προσβλητικό τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. «Αυτό θέτει μεγάλο περιττό άγχος και στα δύο φύλα και ιδιαίτερα στις γυναίκες, καθώς πιστεύουν ότι πρέπει να αναλάβουν τον παραδοσιακό ρόλο της γυναίκας» εξηγεί η Δρ. Βικτόρια Σνοουγούνμι, που διδάσκει φυλετικές διακρίσεις στο UCL.
Ο γάμος είναι το τελικό έπαθλο
Στη σύγχρονη εποχή που πολλοί επιλέγουν να μην παντρευτούν ποτέ, η αφήγηση των παραμυθιών που λέει «να παντρευτούμε και να ζήσουμε ευτυχισμένοι για πάντα» μοιάζει σχεδόν μεσαιωνική.
Δυστυχώς, είναι μία από τις εστιάσεις στα παραμύθια και τις ιστορίες όπως η Μικρή Γοργόνα, η Σταχτοπούτα και η Ωραία Κοιμωμένη, στα οποία η ιστορία κορυφώνεται με έναν μεγαλειώδη γάμο. Ένας ρομαντικός γάμος είναι το τέλειο τέλος ακόμη και για τα «μοντέρνα παραμύθια» όπως το Σρεκ και το Stardust.
Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Disney Princess world (@disney.princess.world) στις Νοέ 13, 2017, 6:22πμ PST
Αυτός ο γάμος είναι ο μοναδικός στόχος για τους θηλυκούς και αρσενικούς χαρακτήρες των παραμυθιών, που στη συνέχεια καλύπτεται από κενό, ενώ αποθαρρύνει εντελώς την αξία της επαγγελματικής, οικονομικής και κοινωνικής επιτυχίας, τα οποία σπάνια εμφανίζονται σε αυτά τα παραμύθια.
Η επίπτωση, σύμφωνα με την Σνοουγούνμι, είναι πως ένα άγαμο άτομο είναι μια «αποτυχία και δεν έχει καμία θέση στην κοινωνία». «Η αγάπη παρουσιάζεται ως μια έννοια που συμβαίνει όταν βρίσκεις κάποιον να παντρευτείς» δήλωσε στην Independent.
Η έλλειψη φυλετικής/ σωματικής και σεξουαλικής ποικιλομορφίας
Μια αλήθεια που επιβεβαιώνεται παγκοσμίως είναι πως οι πριγκίπισσες της Disney είναι πανέμορφες, αδύνατες και συνήθως λευκές. Παρόλο που υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις (Μουλάν, Ποκαχόντας), παραδοσιακά κυριαρχεί ένα λευκό πρόσωπο.
Εξίσου προβληματική είναι και η μη ρεαλιστική απεικόνιση του σώματος, όπως η πριγκίπισσα Άριελ.
Για ένα παιδί που ακούει για πρώτη φορά αυτές τις ιστορίες, τέτοια περιοριστικά αισθητικά πρότυπα μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα επιζήμια, απεικονίζοντας την ιδέα πως η ομορφιά και η ευτυχία είναι έννοιες συνώνυμες με το να είναι κάποιος αδύνατος.
Επιπλέον, πολλοί από τους χαρακτήρες των παραμυθιών είναι σχεδόν πάντα ετεροφυλόφιλοι.
Οι θηλυκοί χαρακτήρες είναι «κλεισμένοι» μέσα στο σπίτι
Ένα άλλο απογοητευτικό κοινό σημείο των παραμυθιών είναι πως η Χιονάτη, η Μπέλ και η Σταχτοπούτα είναι κλεισμένες μέσα στο σπίτι.
Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Disney Princess world (@disney.princess.world) στις Οκτ 19, 2017, 12:20πμ PDT
Ο μόνος τρόπος με τον οποίο η Μπέλε μπορεί να σώσει τον φτωχό πατέρα της από το τέρας είναι να γίνει η υπηρέτρια του σπιτιού, η Σταχτοπούτα, από την άλλη, πρέπει να καθαρίζει για όλη της τη ζωή το σπίτι ενώ η Χιονάτη πρέπει να φροντίζει επτά αρσενικούς νάνους.
Κάποιες από αυτές είναι κακές μητριές, αδερφές ή μάγισσες
Μια αναζήτηση στο Google για τις «κακές των παραμυθιών» δείχνει μια σειρά από σαδιστικές «κακές» γυναίκες: η κακιά μητριά της Σταχτοπούτας, οι «άσχημες αδερφές» της, η Ούρσουλα, η κακή μάγισσα της δύσης.
Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Disney Princess world (@disney.princess.world) στις Οκτ 19, 2017, 11:01μμ PDT
Αυτές οι γυναίκες αναιρούν κάθε έννοια αδελφοσύνης. Αντιπροσωπεύουν αυτό που η λογοτεχνικός Ρουθ Μποτιγκέϊμερ χαρακτήρισε «φαινομενική εσωτερική πράξη για την ενοχοποίηση των θηλυκών» στο βιβλίο της «Grimms 'Bad Girls and Bold Boys».
Παρόλο, λοιπόν, που τα παραμύθια μπορεί να είναι μοναδικά για τις εμπνευσμένες φανταστικές συζητήσεις με τα παιδιά, οι γονείς πρέπει να είναι προσεκτικοί στον τρόπο με τον οποίο μοιράζονται αυτές τις ιστορίες, ώστε να αποφεύγουν την προώθηση ξεπερασμένων ιδεολογιών που συνεχίζουν να καλλιεργούν.