Το φυσάνε και δεν κρυώνει στο υπουργείο Οικονομικών από τη ζημιά που προκάλεσε στα φορολογικά έσοδα το πρόχειρο στήσιμο των νέων ασφαλιστικών εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους.
Και αυτό διότι εάν δεν έπεφτε βαρύς ο πέλεκυς στα μεσαία εισοδηματικά κλιμάκια και στους συνεπείς επιτηδευματίες, η «τρύπα» στις εισπράξεις θα είχε λάβει μυθικές διαστάσεις!
Τα στοιχεία των φετινών φορολογικών δηλώσεων δείχνουν ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν και φορολογήθηκαν για περίπου 900 εκατ. Ευρώ μικρότερα εισοδήματα από πέρσι. Όπως έχει παραδεχθεί ο Ε. Τσακαλώτος, ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών- επί τη βάσει εισοδημάτων- λειτούργησε ως κίνητρο απόκρυψης εισοδημάτων και φοροδιαφυγής, την έκταση των οποίων είναι φανερό ότι είχε υποτιμήσει το οικονομικό επιτελείο.
Ο Προϋπολογισμός που κατατίθεται την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή έχει ενσωματώσει μια απώλεια περίπου 950 εκατ. Ευρώ από το φετινό φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων κι αυτό έχει να κάνει κυρίως με πολύ χαμηλότερα έσοδα που εμφανίζουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, επηρεάζοντας αρνητικά όχι μόνο τις εισπράξεις από την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων αλλά κι από τη μηνιαία παρακράτηση του 20%. Αν συνυπολογίσει, δε, κανείς και τους τουλάχιστον 60.000 «μπλοκάκηδες» που έσπευσαν να κλείσουν τα βιβλία τους, για να αποφύγουν το χαράτσι των εισφορών, έχει μπροστά του τη συνολική εικόνα.
Αναζητώντας τρόπους να κλείσουν αυτές τις «τρύπες», έτσι ώστε να βρεθούν προ οδυνηρών εκπλήξεων στη διάρκεια του «ευαίσθητου» 2018, στο οικονομικό επιτελείο σκέφτηκαν να μειώσουν τις εισφορές στα υψηλότερα κλιμάκια, με την ελπίδα ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κίνητρο δήλωσης μεγαλύτερων εισοδημάτων. Η πρόταση απορρίφθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από τους δανειστές κι έτσι αναζητούνται άλλες λύσεις.
Μια από αυτές περνά από τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, που ετοιμάζονται να περάσουν στην αποκαλούμενη «ηλεκτρονική εποχή», όπου όλες φορολογικές υποχρεώσεις (δηλώσεις, τιμολόγια, πληρωμές, ρυθμίσεις κ.λ.π.) θα εκπληρώνονται μέσω Taxis, έτσι ώστε και ταχύτερα να ολοκληρώνονται οι διαδικασίες και αποτελεσματικότεροι διασταυρωτικοί έλεγχοι να πραγματοποιούνται. Έως ότου φτάσουμε, όμως, εκεί, σχεδιάζεται η ριζική αναμόρφωση του βασικού εντύπου Ε3, με στόχο να χτυπηθεί η μικρομεσαία φοροδιαφυγή με τα ίδια τα όπλα της. Τον εντοπισμό των «ύποπτων» δαπανών, που «ψαλιδίζουν» το φορολογητέο εισόδημα.
Η σκέψη είναι απλή, αλλά η υλοποίηση τεχνικά είναι σύνθετη και θα απαιτήσει πολύ προσεκτικό σχεδιασμό, έτσι ώστε να μην καταλήξει σε Βατερλό. Ο στόχος είναι με το νέο έντυπο να καταγράφονται όλες οι δαπάνες με ένα τέτοιο τρόπο, που να επιτρέπει ομαδοποιήσεις σε κλαδικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο, στην πρώτη φάση θα προκύπτει- αυτή είναι τουλάχιστον η πρόθεση- ένα μέσο ύψος δαπανών ανά κλάδο και ανά δραστηριότητα. Στο αμέσως επόμενο στάδιο, θα χτυπάει συναγερμός στο σύστημα, στις περιπτώσεις όπου οι δηλούμενες δαπάνες ξεφεύγουν από το μέσο όρο και η ενεργοποίηση των ελεγκτικών υπηρεσιών θα εξαρτάται από το ύψος της υπέρβασης, από το γενικότερο προφίλ του επαγγελματία, από το ιστορικό παραβάσεων που ενδεχομένως έχει, από το αν συμπεριλαμβάνεται σε επαγγελματικές ομάδες υψηλού κινδύνου (risk analysis).
Εάν το νέο έντυπο είναι έτοιμο για την επόμενη περίοδο, θα είναι πολύτιμο «εργαλείο» για την ΑΑΔΕ, καθώς πέρα από τα αποτελέσματα που εκτιμάται ότι μπορεί να αποδώσει στο στάδιο της εκκαθάρισης, είναι προφανές ότι μπορεί να λειτουργήσει και ως προληπτικό μέτρο, ως φόβητρο για όσους σκέπτονται να «σκεπάσουν» τα έσοδα τους κάτω από ένα «βουνό» εκπιπτόμενων δαπανών.