Η εντυπωσιακή συμμετοχή του κόσμου στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη του ηγέτη του υπό δημιουργία κόμματος της Κεντροαριστεράς θα λειτουργήσει εκ των πραγμάτων ως καταλύτης εξελίξεων σε πολλά επίπεδα με αλυσιδωτές επιπτώσεις.
Και υποχρεώνει τους βασικούς παίκτες του πολιτικού σκηνικού να αναπροσαρμόσουν ατζέντες, στόχους, μεθόδους και πολιτικές...
Η αλήθεια είναι ότι νικήτρια των εκλογών αυτών αναδείχθηκε η... φυλή του ΠΑΣΟΚ, ο πλέον συμπαγής και ανθεκτικός πόλος του όλου εγχειρήματος, παρά την εντυπωσιακή συρρίκνωσή του από τις εκλογές του 2012 και εντεύθεν. Και αυτό αντικειμενικά το πιστώνεται η Φώφη Γεννηματά (στην οποία αναγνωρίζεται ότι «κράτησε» το ΠΑΣΟΚ και το ενίσχυσε...), που ήρθε πρώτη στον πρώτο γύρο με εντυπωσιακό ποσοστό και διαφορά σχεδόν 18 μονάδων από τον δεύτερο, τον Νίκο Ανδρουλάκη, με τον οποίο θα αναμετρηθεί την επόμενη Κυριακή.
Η φυλή του ΠΑΣΟΚ...
Η ηλικιακή διαστρωμάτωση, άλλωστε, των 210.000 που προσήλθαν χθες στις κάλπες (η συντριπτική πλειοψηφία είναι άτομα άνω των 50 ετών) συνηγορεί με την εκτίμηση ότι οι περισσότεροι από όσους πήγαν στις κάλπες, είναι επανακάμπτοντες πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι απογοητευμένοι είχαν καταφύγει στις προηγούμενες εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ, κατά κύριο λόγο, αλλά και άλλες επιλογές. Κάτι που δικαιολογεί απόλυτα τον προβληματισμό στην Κουμουνδούρου, όπου οι επιτελείς έπιασαν το μήνυμα. Και ετοιμάζονται να καταστρώσουν τα σχέδια τους για την συγκράτηση της διαρροής ΠΑΣΟΚογενών ψηφοφόρων τους στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις.
...και οι ανησυχίες στον ΣΥΡΙΖΑ
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ως προς τη στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ για να περιχαρακώσει, όσο γίνεται, την συγκεκριμένη δεξαμενή ψηφοφόρων του, είναι ότι δεν έχει να αντιμετωπίσει καθαρά αριστερογενείς πολίτες, τους οποίους μπορεί να «παίζει» και να παρασύρει με τα κατά καιρούς «αριστερά-επαναστατικά» επικοινωνιακά ανοίγματά του («υπερφορολογούμε τη μεσαία τάξη για να δώσουμε στους φτωχότερους», «είμαστε ανεκτικοί στους αριστερούς ακτιβιστές», «βάζουμε τα θεμέλια για λαϊκή παιδεία» κ.λπ.), αλλά με προοδευτικούς αστούς, κατά βάση, πολίτες που πίστεψαν τις εξαγγελίες του για... 13η σύνταξη, για κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, για κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ και... έξοδο από τα μνημόνια.
Ως εκ τούτου, ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να γίνει (ακόμη πιο...) ρεαλιστής στην πολιτική που ακολουθεί, να περιορίσει τις εμμονικές, ιδεοληπτικές φωνές μέσα στο κόμμα του, να πάψει να εμφανίζει στην κοινωνία μια πραγματικότητα -και τις άμεσες προοπτικές της- που δεν υπάρχει, και να προσπαθήσει χωρίς καθυστερήσεις να παράξει έργο και αποτελέσματα που σταδιακά θα οδηγήσουν στην ομαλοποίηση και εν συνεχεία ανάπτυξη της οικονομίας.
Προσεκτικοί στη ΝΔ
Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν υπήρξε ούτε μία επίσημη κυβερνητική ή κομματική αντίδραση για τις εκλογές της Κεντροαριστεράς (μόνο τα κομματικά κατευθυνόμενα «τρολ» έκαναν πικρόχολα και απαξιωτικά σχόλια...), σε αντίθεση με τη ΝΔ. Ο πρόεδρος της οποίας κ. Μητσοτάκης με προσωπικό του μήνυμα χαιρέτισε ως αισιόδοξο φαινόμενο την μαζική προσέλευση ψηφοφόρων, προσθέτοντας ότι το μήνυμα της προσέλευσης είναι «εκλογές, για να φύγει αυτή η κυβέρνηση».
Δεν χωρά αμφιβολία ότι και στην Πειραιώς σκύβουν πάνω από την μεγάλη συμμετοχή αλλά και τ' αποτελέσματα, δεδομένου ότι και η ΝΔ φιλοδοξεί να «ψαρέψει» ψηφοφόρους από πρώην ΠΑΣΟΚους που εντάχθηκαν ευκαιριακά στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς επίσης προσβλέπει (και ελπίζει...) το υπό δημιουργία κόμμα να εξελιχθεί έτσι, ώστε την επαύριο των εθνικών εκλογών, ν' αποτελεί δυνητικά στήριγμα ανοχής, τουλάχιστον, σε μια πιθανή κυβέρνηση ΝΔ, χωρίς όμως απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Στο ηγετικό περιβάλλον της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επικρατεί ένα κλίμα αισιοδοξίας, ως προς αυτή την προοπτική, αλλά είναι πολύ νωρίς -και θα μεσολαβήσουν πολλά- μέχρις ότου, και εάν, θα είναι σε θέση κανείς να την προδικάσει με ασφάλεια...
Βεβαίως, όπως δήλωναν στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μένουν ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι η χθεσινή διαδικασία στην κεντροαριστερά, έχει κατά βάση αντικυβερνητικό χαρακτήρα. Και εκφράζουν την άποψη ότι αρκετοί από αυτούς που χθες ψήφισαν για την κεντροαριστερά, προ του διλήμματος που εκ των πραγμάτων θα τεθεί στις γενικές εκλογές, «να μείνει ή να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ», δεν θα θελήσουν να διακινδυνεύσουν περιπέτειες και θα ψηφίσουν ΝΔ. Αν και, μια πιο ψύχραιμη και ρεαλιστική προσέγγιση των αποτελεσμάτων και ιδίως της μεγάλης συμμετοχής, είναι ίσως πιο κοντά στην πραγματικότητα, ότι δηλαδή ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, εκφράζει σαφώς την απογοήτευσή του από τον τρόπο που πολιτεύονται τόσο η κυβέρνηση όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση,αποστρέφεται την πόλωση, και προσβλέπει σε περισσότερους πόλους στην εξουσία...
Το μεγάλο στοίχημα...
Αναμφίβολα, το μεγάλο στοίχημα του κεντροαριστερού εγχειρήματος (άσχετα με το ποιος θα αναδειχθεί νικητής την επόμενη Κυριακή...) είναι το εάν και κατά πόσο αυτοί που έχασαν στην μάχη της ηγεσίας, θα τηρήσουν τις «δεσμεύσεις» τους (οι οποίες, πάντως, δεν διατυπώθηκαν και τόσο ξεκάθαρα από όλους!) και θα παραμείνουν στο νέο κόμμα που θα προκύψει μετά το συνέδριο, ως «απλοί στρατιώτες». Αν θα μπορέσουν να διασφαλίσουν, το πρώτο κρίσιμο διάστημα τουλάχιστον, την περιβόητη ενότητα υπέρ της οποίας ορκίζονταν.
Αν αναλύσει κανείς αριθμητικά δεδομένα των χθεσινών αποτελεσμάτων, προκύπτει ότι οι «περιφερειακές» δυνάμεις έφεραν μικρό αριθμό δυνάμει υποστηρικτών του νέου φορέα. Καμίνης και Ποτάμι, εισέφεραν μετά βίας ένα 17% των όσων προσήλθαν στις κάλπες. Ο βασικός κορμός, ο κύριος όγκος, είναι αυστηρά ΠΑΣΟΚογενής, με διάφορες παραλλαγές, και η προεξάρχουσα δύναμη είναι η «θεσμική» κ. Φώφη Γεννηματά.
Σε επικοινωνία που είχε ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Κώστας Σημίτης, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, με την κ. Γεννηματά, της εξέφρασε την άποψη ότι θα ήταν καλύτερο για το μέλλον του όλου εγχειρήματος οι βασικοί συνυποψήφιοί της να έπαιρναν πιο ψηλά ποσοστά, και της ανέφερε ότι για να «δέσει» το εγχείρημα, θα πρέπει να προτείνει στους «χαμένους» θέσεις και ρόλους στο νέο κόμμα, κάτι που η κ. Γεννηματά είπε ότι θα το επιχειρήσει...
...και το μεγάλο διακύβευμα
Και το κρίσιμο διακύβευμα για το νέο κεντροαριστερό κόμμα που θα δημιουργηθεί, αν ευτυχήσει και καταφέρει να ομογενοποιηθεί και ν' αναδειχθεί τουλάχιστον τρίτο κόμμα στις γενικές εκλογές, για να είναι ρυθμιστικός παράγοντας, είναι αν η ΝΔ δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία (όπως αφήνουν πιθανότητες οι σημερινές δημοσκοπήσεις) και ο ΣΥΡΙΖΑ συγκρατήσει ουσιαστικά την πτώση του, η «κεντροαριστερά»... με ποιον θα πάει και ποιον θ' αφήσει!
Τα πάντα, βεβαίως, θα εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα των γενικών εκλογών, την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων, τους δυνητικούς συσχετισμούς στήριξης ή συνεργασιών, αν το πρώτο κόμμα δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία. Αλλά μια ρεαλιστική, με τα σημερινά δεδομένα και τις επίσημες δηλώσεις, εκτίμηση, είναι πως η κ. Γεννηματά, αν εξασφαλίσει την Κυριακή την ηγεσία και αν το νέο κόμμα πάρει στις εκλογές ένα σοβαρό ποσοστό περί το 10%, θα το σκεφθεί πολύ αν θα παράσχει στήριξη σε μια «κουτσή» κυβέρνηση ΝΔ. Το τίμημα που πλήρωσε το ΠΑΣΟΚ και ο Ευάγγελος Βενιζέλος από την κυβέρνηση συνεργασίας με τον κ. Σαμαρά, είναι πολύ πρόσφατο. Και οδυνηρό για την παράταξη...
Εκτιμήσεις για τον β' γύρο
Οι πρώτες εκτιμήσεις για το πιθανό αποτέλεσμα της επόμενης Κυριακής είναι ότι η κ. Γεννηματά θα αισθανόταν πιο «σίγουρη» αν στον δεύτερο γύρο περνούσε ένας μη ΠΑΣΟΚογενής αντίπαλος, ο κ. Καμίνης ή ο κ. Θεοδωράκης, π.χ. Ο κ. Ανδρουλάκης εκτιμάται από πολλούς ως «νέο αίμα» στον χώρο της κεντροαριστεράς, που φάνηκε ότι σε ικανό βαθμό «ελέγχεται» από την... φυλή του ΠΑΣΟΚ, προέρχεται από το Κίνημα του οποίου έχει διατελέσει και Γραμματέας, γνωρίζει από μηχανισμούς, έχει, ως ευρωβουλευτής, γεύση των συσχετισμών και των ισορροπιών στην ΕΕ. Οι διαβουλεύσεις μεταξύ των μέχρι χθες ανθυποψηφίων και οι ανοικτές θέσεις που θα πάρει ο καθένας, θα παίξουν σίγουρα το ρόλο τους.
Είναι πολύ ενδεικτικό ότι όταν αργά χθες η κ. Γεννηματά σε επικοινωνία που είχε με τον κ. Θεοδωράκη (της τηλεφώνησε να την συγχαρεί) τον ρώτησε «τι θα κάνεις την επόμενη Κυριακή;», ο επικεφαλής του Ποταμιού της απάντησε «περιμένω τι θα πεις»... Αργότερα, πάντως, με δημόσια δήλωσή του ο κ. Θεοδωράκης τόνισε ότι ευχαριστεί τους πολίτες που τον στήριξαν, «το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που θέλαμε, αλλά ο αγώνας για να αλλάξουμε τη χώρα συνεχίζεται».
Εξελίξεις, όμως, θα πρέπει να αναμένονται και στο εσωτερικό του Ποταμιού, όπου η κριτική για τις κινήσεις και το τρόπο πολιτεύεσθαι του κ. Θεοδωράκη, που είχαν ως αποτέλεσμα την κοινοβουλευτική αποψίλωση, καλά κρατούν από καιρό (μόνο στην εσωκομματική προεκλογική εκστρατεία, σίγησαν οι επικριτικές φωνές...) και είναι απόλυτα ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί η επιστολή 58 μελών του κόμματος στον κ. Θεοδωράκη, με την οποία ζητούν συνέδριο «εδώ και τώρα»...