Οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει έως τώρα χιλιάδες supernova, με άστρα που ολοκληρώνουν τη «ζωή» τους με βίαιο τρόπο.
Για πρώτη φορά όμως, οι αστρονόμοι εντόπισαν μία εξαίρεση: ένα άστρο που αρνείται να πεθάνει, καθώς εξερράγη τουλάχιστον δύο φορές σε διάστημα μερικών δεκαετιών. Κάτι αξιοσημείωτο, που δεν συνάδει με τις έως τώρα θεωρίες για τις κοσμικές καταστροφές αυτού του είδους.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν το 2014 τη supernova iPTF14hls, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου μισού δισεκατομμυρίου ετών από τη Γη στην κατεύθυνση του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου. Αρχικά έμοιαζε με μία συνηθισμένη περίπτωση. Ομως, έπειτα από μερικούς μήνες παρατήρησαν κάτι που δεν είχαν ξαναδεί: ο υπερκαινοφανής αστέρας- που είχε γίνει στο μεταξύ αχνός- έγινε και πάλι φωτεινός.
Μια τυπική έκρηξη supernova ξεθωριάζει στον ουρανό μέσα σε 100 περίπου μέρες, αναφέρει το ΑΠΕ. Η συγκεκριμένη όμως έγινε διαδοχικά πιο λαμπερή και πιο αχνή, τουλάχιστον πέντε φορές μέσα στην επόμενη διετία. Οταν οι επιστήμονες ανέτρεξαν στα αστρονομικά αρχεία τους, με μεγάλη έκπληξή τους συνειδητοποίησαν ότι ακριβώς στο ίδιο σημείο του ουρανού, είχε γίνει έκρηξη supernova το 1954. Δηλαδή, με κάποιο τρόπο, το εν λόγω άστρο επιβίωσε από εκείνη την έκρηξη, για να εκραγεί ξανά το 2014, και στη συνέχεια να αρχίσει να «αναβοσβήνει».
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ιάιρ Αρκάβι του Αστεροσκοπείου Las Cumbres Observatory και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». «Η εν λόγω supernova καταρρίπτει κάθε τι που νομίζαμε ότι ξέραμε γι' αυτές. Είναι το μεγαλύτερο αίνιγμα που έχω συναντήσει στη διάρκεια μια δεκαετίας μελέτης των αστρικών εκρήξεων», δήλωσε ο Αρκαβι.
Εκτιμάται ότι το άστρο που εξερράγη, είχε μάζα τουλάχιστον 50 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να πρόκειται για την πιο ισχυρή έκρηξη supernova που έχουν δει ποτέ και ίσως το μέγεθος αυτό να εξηγεί την παράξενη συμπεριφορά του φαινομένου.
Παράλληλα, έκαναν λόγο για το πρώτο πιθανό δείγμα ενός «παλλόμενου υπερκαινοφανούς αστέρα», που εκρήγνυται σε διαδοχικές φάσεις, ώσπου η τελική έκρηξη να μετατρέψει το άστρο σε μαύρη τρύπα. Δεν αποκλείεται πάντως να πρόκειται και για κάποιο άλλο, τελείως άγνωστο έως τώρα φαινόμενο.
Οι αστρονόμοι συνεχίζουν να παρακολουθούν την iPTF14hls, που παραμένει φωτεινή τρία χρόνια μετά την ανακάλυψή της. Ανάμεσά τους είναι ο ελληνικής καταγωγής Γιώργος Λελούδας, του τμήματος Αστροφυσικής του ινστιτούτου Βάιζμαν του Ισραήλ και του Κέντρου Σκοτεινής Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης και ο Ελληνοαμερικανός αστρονόμος Νικ Κονιδάρης, του Ινστιτούτου Επιστημών Κάρνεγκι των ΗΠΑ.
Ο τελευταίος έχει κατασκευάσει ένα όργανο (SED Machine), που αναλύει το φως των supernova, επιτρέποντας την ταχεία κατηγοριοποίησή τους. «Ποτέ δεν περίμενα ότι το όργανο αυτό θα βοηθούσε στην ανάλυση μιας έκρηξης τόσο παράξενης από ένα τέτοιο άστρο-ζόμπι», δήλωσε ο ίδιος.