Αστραψε και βρόντηξε η Liberation μετά την αποκάλυψη ενός νέου σκανδάλου φοροαποφυγής, με την ονομασία Paradise Papers, στο οποίο εμπλέκονται μερικά από τα ισχυρότερα ονόματα του πλανήτη.
Γράφει, μεταξύ άλλων, στην ανάλυσή της η γαλλική εφημερίδα:
«Δείχνουν μακρινές οι υποσχέσεις των πολιτικών ότι οι φορολογικοί παράδεισοι «τελείωσαν». Το είχε πει ο Νικολά Σαρκοζί για πρώτη φορά το 2009. Μετά ήρθε η σειρά του Ολάντ ...όταν θα γινόταν πρόεδρος της Γαλλίας, η μάχη κατά των φορολογικών παραδείσων θα ήταν δέσμευση της Γαλλίας. Οι περισσότεροι ηγέτες των αναπτυγμένων χωρών, εξάλλου, έχουν πει πάνω κάτω τα ίδια.
Και τι έγινε; Οι φορολογικοί παράδεισοι καλά κρατούν. 18 μήνες μετά τα «Panama Papers», το Διεθνές Κονσόρτσιουμ των δημοσιογράφων έρευνας (ICIJ), το οποίο αποτελείται από 96 μίντια σε 67 χώρες, άρχισε να αποκαλύπτει τα «Paradise Papers». Πρόκειται για μια διεθνή έρευνα η οποία σηκώνει το πέπλο στους πλανητικούς διαδρόμους της φοροαποφυγής. Περίπου 350 δις ευρώ, σύμφωνα με την le Monde, αφαιρούνται κάθε χρόνο από τα ταμεία των Κρατών (120 για την Ευρωπαϊκή Ενωση).
Πώς υποστηρίζονται αυτές οι αποκαλύψεις; Η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung απέκτησε πρόσβαση σε 13,5 εκατομμύρια ντοκουμέντα, τα οποία προέρχονται κυρίως από ένα διεθνές γραφείο δικηγόρων, το Appleby, με έδρα τις Βερμούδες. Τα ντοκουμέντα αυτά δίνουν πρόσβαση σε ένα αόρατο σύμπαν: στο δίκτυο των δικηγόρων, λογιστών και τραπεζιτών οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι να χειρίζονται τις offshore περιουσίες των πλούσιων πελατών τους, καθώς και στα φορολογικά κόλπα των μεγαλύτερων πολυεθνικών. Βρίσκουμε, για παράδειγμα, έναν αμερικανό υπουργό που σχετίζεται με κολλητούς του Βλαντιμίρ Πούτιν, κοκόφημες επενδύσεις στις Βερμούδες που έκανε η βασίλισσα Ελισάβετ και κυρίως ισχυρές πολυεθνικές, πιο αχόρταγες η μία από την άλλη. Και όσο πιο αχόρταγες είναι αυτές, τόσο πιο αδρανή είναι τα Κράτη.
Τα κυκλώματα στα οποία καταφεύγουν όλοι αυτοί για να μετακινήσουν τα κεφάλαιά τους στους φορολογικούς παραδείσους δεν είναι παράνομα. Η Nike, για παράδειγμα, μετέφερε τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για την χρήση του logo της Swoosh σε μια εταιρεία offshore. Πρόκειται για μια μέθοδο φοροαποφυγής η οποία χρησιμοποιείται από τις περισσότερες πολυεθνικές και τους επιτρέπει να κρύβουν τα κέρδη τους.
Γίγαντες της πληροφορικής, όπως οι Google, Apple, Facebook και Amazon έχουν κάνει αυτές τις μεθόδους ψωμοτύρι ...Με αποτέλεσμα να πληρώνουν φόρους οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με τον όγκο των πωλήσεων και τον τζίρο τους.
«Αυτό το νέο σκάνδαλο αποδεικνύει, για μια ακόμη φορά, ότι ορισμένες επιχειρήσεις και πλούσιοι ιδιώτες είναι έτοιμοι για όλα προκειμένου να μην πληρώσουν φόρους», δήλωσε την Δευτέρα, 6 Νοεμβρίου, ο επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί.
«Οι ευρωπαίοι πολίτες δεν το ανέχονται άλλο. Και έχουν δίκιο: είναι αβάσταχτο! Τα Panama Papers ήταν σκάνδαλο παρανομίας. Τα Paradise Papers είναι κάτι πιο ραφινάτο, πιο διακεκριμένο, πιο δουλεμένο, δείχνει να βρίσκεται στα νόμιμα μονοπάτια», δήλωσε ο διευθυντής του ΟΟΣΑ Pascal Saint-Amans.
Στις ΗΠΑ, οι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές παρουσίασαν μια φορολογική μεταρρύθμιση η οποία θα οδηγήσει σε μείωση φόρων για τις εταιρείες (από 35% στο 20%). Το ίδιο συμβαίνει και στη Γαλλία, όπου οι φόροι μειώνονται συνεχώς, περνώντας από το 33% στο 25%, επί Μακρόν.
Πολλοί πιστεύουν ότι αυτές οι έρευνες για τους φορολογικούς παραδείσους είναι μάταιες. «Μα τι εξυπηρετεί να κάνουμε δήθεν ότι ανακαλύπτουμε αυτό που όλοι γνώριζαν;» αναρωτήθηκε ο ερευνητής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων, Eric Vernier. Ο οικονομολόγος Dominique Plihon, μέλος της Attac, πιστεύει ότι η υπόθεση Paradise Papers δείχνει την παθητικότητα των Κρατών:
«Στη Γαλλία, για παράδειγμα, το Συμβούλιο του Κράτους έβγαλε αντισυνταγματικό ένα σχέδιο νόμου σχετικά με το δημόσιο reporting των πολυεθνικών, με το επιχείρημα ότι θα ήταν επικίνδυνο για την μυστικότητα της αγοράς. Ωστόσο, αυτός ο νόμος θα είχε υποχρεώσει τις πολυεθνικές να δημοσιοποιήσουν τους δεσμούς τους με όλες τις θυγατρικές τους. Είναι προφανές ότι η φοροαποφυγή είναι σύμπτωμα του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης».