Φωτεινή Αγραφιώτη: Μία Ελληνίδα ανάμεσα στους σημαντικότερους επιστήμονες του Καναδά [εικόνες]

Πριν από λίγες ημέρες η Φωτεινή Αγραφιώτη βραβεύτηκε ως μια από τους 40 διακεκριμένους επιστήμονες του Καναδά κάτω των 40 ετών.

Τα βραβεία «Canada's top 40 under 40» έλαβαν νέοι ηλικίας κάτω των 40 ετών με σημαντική συμβολή στην έρευνα, την τεχνητή νοημοσύνη, την καινοτομία και το επιχειρείν και η Φωτεινή επιλέχθηκε από μια επιτροπή 24 σημαντικών επιστημόνων και επιχειρηματικών ηγετών, που αξιολόγησαν περισσότερες από 900 υποψηφιότητες.

Η διαδρομή της Φωτεινής Αγραφιώτη, που σήμερα μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, είναι συναρπαστική.
Στο πλαίσιο του διδακτορικού της στο πανεπιστήμιο του Τορόντο, σε ηλικία μόλις 25 ετών, επινόησε την τεχνολογία πιστοποίησης καρδιακού παλμού «HeartID» ως μοναδικό βιομετρικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου και λίγο αργότερα με την ομάδα της δημιούργησε την αντίστοιχη φορητή συσκευή, το περικάρπιο «Νymi», που σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως στην καναδική και αμερικανική αγορά.

Το 2012 το πανεπιστήμιο του Τορόντο της απένειμε τον τίτλο «της Εφευρέτριας της Χρονιάς».

Έχει αφιερώσει πολύ χρόνο στις έρευνες τεχνολογίας για την αναγνώριση συναισθημάτων και πιστεύει ότι αυτή είναι και η τελευταία γέφυρα για την απόλυτη επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών. Η Φωτεινή Αγραφιώτη μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την αυτοδίδακτη τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή τη δυνατότητα μιας μηχανής να μπορεί να αναπτύσσει το δικό της ένστικτο. Πιστεύει με πάθος ότι οι νεοφυείς ιδέες των νέων ανθρώπων που βελτιώνουν τον τρόπο ζωής μας, αλλάζουν ταυτόχρονο και τον κόσμο.

H ίδια σημειώνει ότι δεν έχει διάθεση για ένα διάλειμμα εν είδει απολογισμού μετά τη βράβευσή της. Αντίθετα, εκλαμβάνει τη βράβευσή της ως χρέος και ευθύνη απέναντι στην καναδική κοινωνία για εντατική έρευνα πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη και για περισσότερες τεχνολογίες που θα βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδό της.

Από τη Διεύθυνση Έρευνας και Τεχνολογίας, που κατέχει στη Royal Bank of Canada, δηλώνει με ξεκάθαρο τρόπο ότι θα ήθελε να συνεργαστεί και με ερευνητικές ομάδες στην Ελλάδα.
Δεν κρύβει την χαρά της που στις 25 Νοεμβρίου θα βρεθεί στη γενέτειρά της, την Κοζάνη, όπου θα μιλήσει σε εκδήλωση του δήμου και των δυο πανεπιστημιακών ιδρυμάτων για θέματα Καινοτομίας.

-Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η έρευνα όσον αφορά την αποκρυπτογράφηση του κόσμου των συναισθημάτων;

Έχουν γίνει σημαντικά άλματα στον τομέα της αναγνώρισης ανθρωπίνων συναισθημάτων από τους υπολογιστές τα τελευταία χρόνια. Βέβαια αυτό εξακολουθεί να είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα, καθώς ο κόσμος των συναισθημάτων δεν είναι ποτέ ξεκάθαρος και υπάρχουν τεράστιες προσωπικές διαφορές για τον κάθε άνθρωπο.

-Εάν με τους αλγόριθμους οι μηχανές μπορούν να αποκρυπτογραφούν τα συναισθήματα, μπορούν από την ίδια διαδρομή οι μηχανές να «εκφράζουν» τα συναισθήματά τους; Είμαστε κοντά σε αυτό το σημείο;

Αυτό θα είναι το λογικό επόμενο βήμα. Κάτι το οποίο θα μας βοηθήσει να περάσουμε επιτέλους και το τεστ Turing (ένα τεστ στο οποίο ένας υπολογιστής προσπαθεί να πείσει έναν άνθρωπο πως δεν είναι μηχανή μέσα από τον διάλογο). Όμως όπως σας ανέφερα αρχικά, επικεντρωνόμαστε στην αναγνώριση συναισθημάτων από τον άνθρωπο. Θεωρώ πως αυτή είναι και η τελευταία γέφυρα για την απόλυτη επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών.

-Πριν από λίγο καιρό θυγατρική εταιρία της Google ανακοίνωσε ότι κατάφερε να εκπαιδεύσει τη μνήμη ενός υπολογιστή, ώστε χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση να μάθει να παίζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Μπορεί να υπάρχει τεχνητή νοημοσύνη αυτοδίδακτη;

Ναι. Αυτό το επίτευγμα ήταν σταθμός στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Απέδειξε πώς μπορεί ένας υπολογιστής να αναπτύσσει το δικό του «ένστικτο» παρατηρώντας το περιβάλλον του και καταλαβαίνοντας πως πρέπει να δρα. Χρησιμοποιούμε και εμείς τέτοιους αλγορίθμους για την αυτόματη κατανόηση των επενδυτικών αγορών, την καταπολέμηση ψηφιακής απάτης και την αναγνώριση και ταυτοποίηση ανθρώπων.

-Ποιους τομείς της παραγωγικής δραστηριότητας θα επηρεάσουν άμεσα οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης; Υπάρχει κάποια έρευνα πάνω σε αυτό το κομμάτι;

Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο και δεν υπάρχει κάποια έρευνα που μπορεί με ασφάλεια να κάνει αυτή την πρόβλεψη. Στον τομέα της ιατρικής υπάρχουν δυνατότητες στην αυτόματη διάγνωση ασθενειών από μαγνητικές και αξονικές τομογραφίες. Στον δικό μου τομέα (τον τραπεζικό) έχουμε αλγορίθμους που μπορούν να παρακολουθούν τις αγορές και να προβλέπουν αυτόματα την κίνηση των μετοχών. Πάντως δεν θεωρώ πως είμαστε ακόμα σε σημείο να αντικαταστήσουμε απόλυτα τον ανθρώπινο παράγοντα.

-Δημιουργεί πολύ θετική εντύπωση ότι δίνετε μεγάλη βαρύτητα στη νεοφυή επιχειρηματικότητα και τις startup επιχειρήσεις. Γιατί δίνετε αυτή τη βαρύτητα;

Οι νέες επιχειρήσεις έχουν την ευκαιρία να δημιουργούν τελείως καινούριες αγορές και πολύ συχνά να ανατρέπουν κατεστημένα με αποτέλεσμα να βελτιώνουν τον τρόπο ζωής μας. Για εμένα, αυτή είναι η προφανής επιλογή για όποιον έχει όρεξη να αλλάξει τον κόσμο!

-Τι σας ενδιαφέρει περισσότερο, η έρευνα και η σχέση της με την αγορά ή το πανεπιστήμιο;

Είμαι απολύτως ενάντια στη λογική πως η έρευνα είναι ο αυτοσκοπός της επιστημονικής δραστηριότητας. Είναι μόνο ο μισός δρόμος από αυτό που πρέπει να είναι μια ιστορία εφεύρεσης, δοκιμής, παραγωγής και εκπλήρωσης μέσω της εμποροποίησης. Τα πανεπιστήμια πρέπει να συνδέονται με την αγορά και να αναλογίζονται το ρόλο που παίζουν στο να προωθούν την επιχειρηματικότητα, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη συνολική πρόοδο της κοινωνίας μας.

-Αν και είστε τέκνο του Πολυτεχνείου Κρήτης αλλά και του Πανεπιστημίου του Τορόντο, πού θα επιλέγατε να κρατήσετε επιστημονικές επαφές όσον αφορά τη δουλειά σας ;

Αυτή την περίοδο έχω αναλάβει τη διεύθυνση έρευνας και τεχνολογίας στη Royal Bank of Canada. Στην ομάδα μου είναι και η δρ Ειρήνη Σειραδάκη, κορυφαία ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του Τορόντο, που ασχολείται με τις συνεργασίες πανεπιστημίων από όλο τον κόσμο. Οι συνεργασίες αυτές είναι από τα πιο βασικά κομμάτια της εργασίας μας καθώς θέλουμε να προωθούμε και να βοηθάμε την ακαδημαϊκή έρευνα. Θα θέλαμε να συνεργαστούμε και με ερευνητικές ομάδες στην Ελλάδα!

-Θα βρεθείτε στον γενέθλιο τόπο σας την Κοζάνη σε μια εκδήλωση του Πολυτεχνείου του ΤΕΙ και του δήμου όπου θα μιλήσετε για τη νεανική επιχειρηματικότητα. Είναι μια ωραία εξέλιξη, εσείς τι λέτε;

Είμαι πολύ χαρούμενη με την πρωτοβουλία του δήμου, του Πολυτεχνείου και του ΤΕΙ στην Κοζάνη, για τη διοργάνωση αυτού του προγράμματος νεανικής επιχειρηματικότητας. Θεωρώ πως έχουμε όλα τα απαραίτητα συστατικά για να υλοποιήσουμε νέες ιδέες και πως υπάρχει και ένα δίκτυο στήριξης. Και φυσικά χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να βοηθήσω!