Πόσα θα δίνατε για ένα βαρέλι σπάνιου σκωτσέζικου ουίσκι; Τουλάχιστον για κάποιους, φαίνεται πως δεν υπάρχει όριο, όταν πρόκειται για τον υγρό χρυσό, όπως αποκαλείται.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ένας ανώνυμος αγοραστής στο Χονγκ Κονγκ κατέβαλε το ποσό -ρεκόρ για πλειστηριασμό των 325.000 ευρώ για ένα βαρέλι ουίσκι γεμάτο με ένα single malt Macallan 30 ετών.
Άλλοι έχουν δώσει ακόμη περισσότερα για ένα βαρέλι ουίσκι, με μια εταιρεία της Σκωτίας να αναφέρει μια πώληση άνω των 570.000 ευρώ.
Ορισμένοι, δε, εμπειρογνώμονες της βιομηχανίας πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά ακόμη βαρέλια πανάκριβου ουίσκι που περιμένουν να βρεθούν.
Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν τέτοια ποσά χρημάτων για ένα ουίσκι; Η απάντηση δεν είναι απλή.
Για μερικούς, τα βαρέλια είναι μια επένδυση. Για άλλους, όπως οι γνώστες και οι συλλέκτες, είναι η έμφαση στην εμπειρία – η δοκιμή ενός παλαιωμένου ουίσκι σε δρύινα βαρέλια για δεκαετίες.
Επίσης, η σπανιότητα είναι κι αυτή πολύτιμη. Αν και αυτό μπορεί να ακούγεται περίεργο όταν εκτιμάται ότι περίπου 3 δισεκατομμύρια λίτρα σκωτσέζικου ουίσκι είναι αποθηκευμένα προκειμένου να ωριμάσουν και μιλάμε για μια ποσότητα αρκετή να γεμίσει 1.200 πισίνες ολυμπιακού μεγέθους.
Στην πραγματικότητα όμως, ένα μεγάλο μέρος αυτής της ποσότητας είναι σχετικά νέο – έχοντας κατά νου πως απαιτούνται τρία χρόνια ωρίμανσης προτού μπορέσει νόμιμα να πάρει το όνομα Scotch.
Οι επικεφαλής της συγκεκριμένης αγοράς – μιλάμε για το σπάνιο ουίσκι- λένε πως δεν υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος από πιθανούς αγοραστές.
Η εταιρεία αναλύσεων Rare Whiskey 101 (RW101) σημειώνει αυξημένη ζήτηση για «ποιοτικά βαρέλια» από ειδικούς, συλλέκτες και επενδυτές.
Η εταιρεία με έδρα το Ντανφερμλάιν, που ιδρύθηκε το 2014 από τους Άντι Σίμπσον και Ντέιβιτν Ρόμπερτσον, αναφέρει πως προηγούμενες συμφωνίες της με γνωστά εμπορικά σήματα, είχαν κλείσει με μια μέση τιμή βαρελιού πάνω από 148.000 ευρώ.
Ο Σίμπσον λέει πως οι αγοραστές ελκύονται από την «σπανιότητα και τη μοναδικότητα». Και εξηγεί: «Η μεγάλη πλειοψηφία των οινοπνευματοποιών δεν ασχολείται με τα παλαιωμένα αποθέματα, καθώς είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτούς να διατηρήσουν το εμπορικό σήμα. Επίσης παίζει ρόλο ο παράγοντας της μοναδικότητας – ποτέ δύο βαρέλια δεν είναι ίδια – έτσι είναι πραγματικά μοναδικά. Έχουμε δοκιμάσει ταυτόχρονα πολλά αριθμημένα βαρέλια, αποσταγμένα την ίδια μέρα, γεμάτα (θεωρητικά) με το ίδιο ουίσκι και τα δείγματα ήταν εξαιρετικά διαφορετικά». Αλλά ο Σίμπσον τονίζει επίσης, πως ενώ τα παλαιότερα βαρέλια μπορούν να αποφέρουν μεγαλύτερο κέρδος, φέρνουν επίσης μεγαλύτερους κινδύνους. Και εξηγεί: Με τα παλαιότερα βαρέλια, υπάρχει ο κίνδυνος να πέσουν κάτω από το 40% ABV (αλκοόλ κατ’ όγκο), το νόμιμο ελάχιστο για να ονομαστεί ένα ουίσκι Scotch. Αν συμβεί αυτό, τότε το βαρέλι αξίζει μόλις ένα κλάσμα από την προηγούμενη τιμή του. Πριν από μερικά χρόνια ενθουσιαστήκαμε με ένα δείγμα ηλικίας 49 ετών. Σύμφωνα με τα χαρτιά, θα έπρεπε να ήταν το παλαιότερο δείγμα από το αποστακτήριό του. Όταν έφτασε το δείγμα, ήταν παχύρευστο και πράσινο. Και με ένα ABV μόλις 28%, ήταν άχρηστο».
Και προσθέτει: «Τα βαρέλια επίσης εξατμίζονται ,έτσι όσο περισσότερο μένει το ουίσκι σε αυτό, τόσο λιγότερα μπουκάλια αποδίδονται κατά την εμφιάλωση. Ο πρώτος κανόνας αγοράς ενός Scotch ως επένδυση είναι να βεβαιωθείτε πως είναι υποδειγματικής ποιότητας. Η σημερινή επένδυση κάποιου μπορεί να είναι – και συχνά είναι – το αγαπημένο ποτό κάποιου άλλου αύριο».
Παρόλο που τα σπάνια βαρέλια είναι εξαιρετικά δημοφιλή για τους συλλέκτες, τους γνώστες και τους επενδυτές, η αγορά για ανθρώπους με λιγότερο βαθιές τσέπες φαίνεται να ευδοκιμεί.
Ένας ειδικός στο ουίσκι έχει εισέλθει στην αγορά προσελκύοντας επενδυτές που δεν αισθάνονται την ανάγκη να αγγίζουν, να μυρίζουν ή ακόμη και να δοκιμάζουν το προϊόν.
Η Whiskey Invest Direct ξεκίνησε μια πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου για σκωτσέζικου ουίσκι πριν από δύο χρόνια.
Περιγράφοντας τον εαυτό της ως «χρηματιστήριο για ουίσκι», η εταιρεία επιτρέπει στους ιδιώτες επενδυτές να αγοράζουν και να πωλούν σκωτσέζικα ουίσκι στα πρώτα στάδια της διαδικασίας ωρίμανσης. Ο διευθύνων σύμβουλος, Ρούπερτ Πάτρικ, πρώην διευθυντής της εταιρείας ουίσκι Diageo, λέει: «Η αγορά αποθεμάτων ουίσκι που ωριμάζουν, στην πλατφόρμα μας επέτρεψε στους επενδυτές να απολαμβάνουν καθαρές αποδόσεις άνω του 7% ετησίως από τότε που ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια».
Αν και οι μεγάλες εταιρείες ουίσκι κατέχουν τη μερίδα του λέοντος από τα 20 εκατομμύρια βαρέλια που είναι αποθηκευμένα σήμερα γύρω από τη Σκωτία, τα μικρότερα αποστακτήρια βλέπουν τώρα ένα κενό στην αγορά.
Μεταξύ αυτών, το Distillery Strathearn που εδρεύει στο Περθ, το οποίο θεωρείται ότι είναι το «μικρότερο αποστακτήριο της Σκωτίας» με χωρητικότητα μόλις 10.000 λίτρων. Ο ιδιοκτήτης του Τόνι Ρίμαν-Κλαρκ υποστηρίζει πως το μικρό είναι όμορφο όταν πρόκειται για την ικανοποίηση των προτιμήσεων των πελατών. Όπως λέει: «Έχουμε διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι θέλουν κάτι μοναδικό και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να το κάνετε από το να αγοράσετε το δικό σας βαρέλι ουίσκι από ένα αποστακτήριο».
Ο Ρίμαν-Κλαρκ αναφέρει ότι η επιχείρησή του έχει προσελκύσει πελάτες από τη Γερμανία, τη Σουηδία και την Άπω Ανατολή. Και προσθέτει: «Οι άνθρωποι αγοράζουν τα βαρέλια μας για διάφορους λόγους – για παράδειγμα, για τα παιδιά τους, για επενδυτικούς σκοπούς ή ακόμη και για γάμους. Είχαμε πρόσφατα μια ομάδα εργαζομένων σε πετρελαϊκή εταιρεία που θέλησαν να γεμίσουν και πάλι το βαρέλι τους καθώς η πρώτη παρτίδα είχε τελειώσει. Ξέρουν ότι είναιι ευπρόσδεκτοι κάθε φορά που θέλουν να δοκιμάσουν το ουίσκι μας ώστε να ξέρουν πώς θα είναι όταν θα είναι έτοιμοι να το ανοίξουν».