Πρόσω ολοταχώς για την πρωθυπουργία της Τσεχίας βάζει ο ηγέτης ενός λαϊκιστικού κόμματος, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών του Σαββατοκύριακου.
Ο 63χρονος Αντρέι Μπάμπις, ο «Ντόναλντ Τραμπ της Δημοκρατίας της Τσεχίας», όπως τον έχουν βαφτίσει τα ΜΜΕ της πατρίδας του για τις λαϊκιστικές πολιτικές του, τις άκρως αντισυμβατικές απόψεις του και την τεράστια περιουσία του, ακολούθησε στα χνάρια πολλών επιχειρηματιών, που αποφάσισαν να δοκιμάσουν την τύχη τους στην πολιτική κονίστρα. Ο Μπάμπις είναι ο ηγέτης του ANO [σημαίνει «Ναι» στα Τσέχικα], ενός ευρωσκεπτικιστικού κόμματος, που είναι το φαβορί των εκλογών.
Ο 63χρονος Αντρέι Μπάμπις και η 43χρονη σύζυγός του, Μόνικα
Οι εκλογές στη χώρα των 10,6 εκατομμυρίων που εντάχθηκε το 2004 στην ΕΕ διεξάγονται στις 20 και 21 Οκτωβρίου. Σε πρόσφατη σφυγμομέτρηση της Τσεχικής Ακαδημίας Επιστημών το ANO εξασφάλισε 30,9%, δηλαδή ποσοστό διπλάσιο από τα εκείνο που συγκεντρώνουν μαζί οι δύο παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις, οι Σοσιαλδημοκράτες του CSSD (13,1%) και το δεξιό ODS (9,1%).
Γεννημένος στη Σλοβακία ο Μπάμπις ήλεγχε τις τύχες του ομίλου Agrofert και σύμφωνα με το Forbes ήταν κάποια στιγμή ο δεύτερος πλουσιότερος πολίτης της Τσεχίας. Ίδρυσε το ANO το 2011 ως ένα αντισυστημικό κίνημα με διακηρυγμένο στόχο την πάταξη της διαφθοράς στην πολιτική και έχει ζητήσει από την ΕΕ να κλείσει τα σύνορά της στις ροές προσφύγων και μεταναστών.
Ο ίδιος δηλώνει δυσαρεστημένος που τον συγκρίνουν με τον Τραμπ τονίζοντας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι αποτυχημένος επιχειρηματίας, αφού έχουν χρεοκοπήσει πολλές επιχειρήσεις του. Ωστόσο, όταν ο Τραμπ κατάφερε να συγκεντρώσει ευρεία υποστήριξη ενόψει των προκριματικών στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, είχε παραδεχθεί ότι και οι δυο τους κινούνται εκτός του πολιτικού κατεστημένου και πρεσβεύουν τις ίδιες αντιμεταναστευτικές απόψεις.
Ο απερχόμενος Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός της Τσεχίας, Μπόχουσλαβ Σομπότκα
Το ANO μετείχε στην κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Σοσιαλδημοκράτη πρωθυποργό Μπόχουσλαβ Σομπότκα κι είχε εξασφαλίσει σημαντικά χαρτοφυλάκια, όπως το υπουργείο Οικονομικών με επικεφαλής τον ίδιο τον Μπάμπις (από τον Ιανουάριο του 2014 μέχρι τον περασμένο Μάιο). Ο τελευταίος, όμως, αποπέμφθηκε από την κυβέρνηση κατηγορούμενος για οικονομικές ατασθαλίες -όπως ότι μια από τις εταιρείες του είχε λάβει παράνομα επιδοτήσεις από την ΕΕ-.
Αλλά όπως και στην περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, οι κατηγορίες περί απάτης κατά του Μπάμπις δεν έστρεψαν τους ψηφοφόρους εναντίον του. Αντίθετα, όπως λένε πολιτικοί αναλυτές, ο Μπάμπις επωφελείται από την αποστροφή των πολιτών προς τα αμαυρωμένα από τα σκάνδαλα διαφθοράς παραδοσιακά κόμματα προσφέροντάς τους μια λαϊκιστική εναλλακτική, καθώς παρουσιάζεται ως ένας πολιτικός άνδρας ικανός να διαχειριστεί το κράτος, αφού τα έχει καταφέρει τόσο καλά με τον όμιλό του.
Σε μια πρόσφατη συζήτηση στην Πράγα ο Γάλλος πολιτικός αναλυτής Jacques Rupnik συνέκρινε την άνοδο του Μπάμπις με εκείνη του Τραμπ στις ΗΠΑ: «Ο επιχειρηματικός λαϊκισμός είναι πρόβλημα. Έχουμε ήδη έναν επιχειρηματία στον Λευκό Οίκο.»
Το ΑΝΟ τερμάτισε δεύτερο με 18,65% στις εκλογές του 2013 πίσω από τους Σοσιαλδημοκράτες, που είχαν αποσπάσει ποσοστό 20,45%.
Και δεν είναι το μόνο αντισυστημικό κόμμα που διεκδικεί έδρες στη βουλή των 200 εδρών, μολονότι η τσεχική οικονομία, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παραγωγή αυτοκινήτων και τις εξαγωγές στην ευρωζώνη, τα πάει καλά τα τελευταία χρόνια με την ανεργία στο 3,8% τον Σεπτέμβριο και αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης για φέτος στο 3,1% από 2,6% τον περασμένο χρόνο.
Το κόμμα της «Ελευθερίας και Άμεσης Δημοκρατίας» (SPD) ενός άλλου επιχειρηματία, του γεννημένου στο Τόκιο Τόμιο Οκαμούρα, συνθηματολογεί υπέρ της εξόδου της χώρας από την ΕΕ, έχει υιοθετήσει μια σκληρή αντιμεταναστευτική ρητορική και στην τελευταία δημοσκόπηση εξασφάλισε 7,3%, περίπου τέσσερις μονάδες πίσω από τους Κομμουνιστές (11,1%) και μία παραπάνω (6,4%) από τους «Πειρατές» του Ιβάν Μπάρτος.
«Ακόμη και εντός των φιλοευρωπαϊκών κατά βάση κομμάτων, όπως οι Σοσιαλδημοκράτες, υπάρχουν πολιτικοί στην περιφέρεια που ασπάζονται κάποιες από τις απόψεις του Οκαμούρα για το μεταναστευτικό», λέει ο Josef Mlejnek, πολιτικός αναλυτής του Πανεπιστημίου της Πράγας Univerzita Karlova. «Ελάχιστοι μετανάστες υπάρχουν εδώ, η χώρα τα πάει καλά οικονομικά κι ωστόσο πολλοί εμφανίζονται απογοητευμένοι ή ακόμη και οργισμένοι».