Νέες πολιτικές αναταραχές προοιωνίζεται στην Ισπανία η εμβάθυνση της κρίσης αναφορικά με το αίτημα των Καταλανών αυτονομιστών για απόσχιση, μετά την έκκληση από τον βασιλιά Φελίπε προς τις αρχές να υπερασπιστούν τη «συνταγματική τάξη».
Η δραματική παρέμβαση από τηλεοράσεως του βασιλιά αντί να επιτύχει την εκτόνωση της μεγαλύτερης πολιτικής κρίσης που γνώρισε η χώρα, κινδυνεύει να φουντώσει την οργή και τις εντάσεις στην περιοχή.
Εκατοντάδες χιλιάδες Καταλανοί είχαν διαδηλώσει νωρίτερα διαμαρτυρόμενοι για την αστυνομική βία κατά των ψηφοφόρων που μετείχαν στο απαγορευμένο δημοψήφισμα της Κυριακής.
Η Μαδρίτη και το Συνταγματικό δικαστήριο χαρακτήρισαν παράνομο το δημοψήφισμα, αλλά η ηγεσία των Καταλανών επιμένει ότι το αποτέλεσμά του δείχνει ότι η πλούσια βορειοανατολική περιφέρεια της Ισπανίας έχει κερδίσει το δικαίωμα της απόσχισης και λέει ότι θα κηρύξει τις προσεχείς μέρες την ανεξαρτησία της.
Εγκαταλείποντας τη μετριοπαθή στάση, που είχε τηρήσει ως τώρα, ο Ισπανός βασιλιάς κατηγόρησε την ηγεσία των Καταλανών ότι κινούνται εκτός της νομιμότητας. «Με την ανεύθυνη συμπεριφορά τους μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική και κοινωνική σταθερότητα της Καταλονίας και ολόκληρης της Ισπανίας. Είναι ευθύνη των νόμιμων κρατικών εξουσιών να διασφαλίσουν τη συνταγματική τάξη», είπε.
Λάδι στη φωτιά
Ο Φελίπε επανέλαβε τις εκκλήσεις για ηρεμία, αλλά δεν είπε λέξη για τη βίαιη επέμβαση της αστυνομίας και τους εκατοντάδες τραυματίες της περασμένης Κυριακής προκαλώντας μεγάλη απογοήτευση και οργή – και όχι μόνον στους Καταλανούς-.
Μετά την ομιλία του οι θαμώνες ενός μπαρ στη Βαρκελώνη σφύριζαν και τον αποδοκίμαζαν. «Είναι ντροπή... Αντί να λύσει το πρόβλημα, έριξε λάδι στη φωτιά», δήλωσε ο Ντομίνγκο Γκουτιέρεζ, ένας 61χρονος οδηγός φορτηγού. «Ούτε κουβέντα δεν είπε για αυτούς που τραυματίστηκαν. Ποτέ δεν ήμουν υπέρ της ανεξαρτησίας, οι γονείς μου κατάγονται από την Ανδαλουσία. Αλλά τώρα είμαι περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον υπέρ της ανεξαρτησίας χάρη σε ανθρώπους σαν κι αυτόν».
Οι Καταλανοί καταγγέλλουν «κατοχή»
Πολιτικοί αναλυτές, αλλά και συνδικάτα της αστυνομίας προειδοποιούν ότι η Μαδρίτη κινδυνεύει να χάσει τον έλεγχο της Καταλονίας.
Εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές κάλεσαν χθες στη Βαρκελώνη της δυνάμεις ασφαλείας που έστειλε η κυβέρνηση Ραχόι να εγκαταλείψουν την περιοχή, χαρακτηρίζοντάς τες «δυνάμεις κατοχής»
Στα βίαια επεισόδια της Κυριακής ο ηγέτης της περιφερειακής κυβέρνησης, Κάρλες Πουιγδεμόντ, είπε ότι τραυματίστηκαν σχεδόν 900 άτομα, αν και οι τοπικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι οι τραυματίες ήταν 92, εκ των οποίων οι τέσσερις νοσηλεύτηκαν και οι δύο είναι σε κρίσιμη κατάσταση. Η Μαδρίτη από την πλευρά της έκανε λόγο για 400 αστυνομικούς τραυματίες.
Οι ισπανικές αρχές «χάνουν τον έλεγχο, είναι ξεκάθαρο», δήλωσε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης, Χαβιέ Πέρεζ Ρόγιο.
Στη Μαδρίτη αυξάνει η συμπάθεια για τους Καταλανούς αυτονομιστές
Επί μήνες τα ΜΜΕ στη Μαδρίτη τηρούσαν σκληρή γραμμή κατά του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Αλλά η αντίδραση της ισπανικής κυβέρνησης και η βίαιη επέμβαση της αστυνομίας τα έκαναν να αλλάξουν γνώμη. Η στάση των ιδιωτικών καναλιών (Telecinco, Antena3, La Sexta and Cuatro) άλλαξε ελαφρά υπέρ των Καταλανών. Κι ο πραγματικός χαμένος αυτής της επίδειξης δύναμης μέσω των κρατικών δικτύων είναι ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι. Με φόντο τις σκηνές βίας και τα αιματοβαμμένα πρόσωπα των ψηφοφόρων στη Βαρκελώνη οι κλισέ φράσεις του – πάντα οι ίδιες, πάντα με τον ίδιο τόνο φωνής- δείχνουν κενές περιεχομένου και εκτός πραγματικότητας, σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ.
Μπορούν οι αυτονομιστές να κηρύξουν μονομερώς την ανεξαρτησία;
Ο Κάρλες Πουϊγδεμόντ, πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας
Ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας, λέει ότι μόλις έχουν τα οριστικά αποτελέσματα του δημοψηφίσματος θα κηρύξει την ανεξαρτησία της περιφέρειας «στα τέλη αυτής της εβδομάδας ή στις αρχές της επόμενης» κι ετοιμάζεται, να κάνει απόψε (Τετάρτη) στις εννιά το βράδυ τοπική ώρα δηλώσεις από τηλεοράσεως. Η Μαδρίτη επιμένει ότι αυτό δεν μπορεί δεν μπορεί να γίνει, αλλά ο Πουιγδεμόντ υποστηρίζει ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να κινηθεί μονομερώς καθώς αγνοήθηκαν όλες οι μέχρι τώρα προσπάθειές του να συζητήσει το θέμα με την ισπανική κυβέρνηση.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η Μαδρίτη δεν πρόκειται να αναγνωρίσει μια ανακήρυξη ανεξαρτησίας, όπως δεν αναγνώρισε και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ο Μαριάνο Ραχόι έχει τη δυνατότητα να επικαλεστεί -πράγμα πρωτόγνωρο στην πολιτική ιστορία της χώρας του – το άρθρο 155 του Ισπανικού Συντάγματος, που επιτρέπει στην ισπανική κυβέρνηση να επέμβει και να αναλάβει τον έλεγχο μιας αυτόνομης περιοχής εφόσον η εκείνη «δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Σύνταγμα ή άλλους νόμους ή ενεργεί με τρόπο που υπονομεύει σοβαρά το γενικό συμφέρον της Ισπανίας».
Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι
Μετά τα βίαια επεισόδια της περασμένης Κυριακής, ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες. Κι όχι μόνον θα ενίσχυε την υποστήριξη προς τις θέσεις του Πουϊγδεμόντ, αλλά θα κατέβαζε και τεράστια πλήθη διαδηλωτών στους δρόμους.
Ο Πουιγδεμόντ προειδοποίησε ότι η επίκληση του άρθρου 155 θα προσέθετε στη «μακρά λίστα των λαθών» της ισπανικής κυβέρνησης άλλο ένα.
«Μετά από κάθε λάθος γίναμε ισχυρότεροι», δήλωσε στο BBC. «Σήμερα είμαστε πιο κοντά στην ανεξαρτησία απ’ ό,τι πριν από ένα μήνα. Κάθε εβδομάδα, μετά από κάθε λάθος, κερδίζαμε περισσότερη υποστήριξη από την κοινωνία. Μια μεγάλη πλειοψηφία στην Καταλονία δεν θα αποδεχθεί αυτή την κατάσταση.»
Τόνισε δε ότι η χρήση του άρθρου 155 και η πιθανή σύλληψη του ιδίου και μελών της Καταλανικής κυβέρνησης θα είναι «το τελικό λάθος».
Υπάρχουν ελπίδες για μεσολάβηση την ύστατη στιγμή;
Μέχρι στιγμής δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο. Οι εκκλήσεις του Πουιγδεμόντ και άλλων Καταλανών πολιτικών προς την ΕΕ να παρέμβει για την επίλυση της κρίσης δεν απέδωσαν καρπούς, αφού η Ένωση τηρεί αποστάσεις από ένα εσωτερικό ζήτημα της Ισπανίας, όπως λέει.
«Η βία δεν μπορεί να είναι εργαλείο πολιτικής», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν τη Δευτέρα. «Εμπιστευόμαστε την ηγεσία του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι να χειριστεί αυτή τη δύσκολη διαδικασία με πλήρη σεβασμό προς το Ισπανικό Σύνταγμα και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών.»
(Φωτογραφίες: ΑΡ)