Στο… ντιβάνι του ψυχολόγου και οι πυροσβέστες! Οι δύσκολες επαγγελματικές συνθήκες και η ασκούμενη ψυχολογική πίεση κατά τη διάρκεια κατάσβεσης αστικών και κυρίως των δασικών πυρκαγιών του περασμένου καλοκαιριού, αποτέλεσαν την αφορμή για την άμεση δημιουργία και έναρξη λειτουργίας γραφείου ψυχοκοινωνικής μέριμνας για εν ενεργεία και συνταξιούχους πυροσβέστες.
Η σύσταση του εν λόγω γραφείου από το Πυροσβεστικό Σώμα, το οποίο στελεχώθηκε με επαγγελματίες ψυχικής υγείας ειδικότητας ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, έρχεται μετά τη δημιουργία αντίστοιχης υπηρεσίας από την ελληνική αστυνομία.
Το γραφείο ψυχοκοινωνικής μέριμνας βρίσκεται στην οδό Παναγή Τσαλδάρη 31 (Πειραιώς 31) στην Ομόνοια, στην Αθήνα, στον 6ο όροφο και λειτουργεί καθημερινά από 07:30-15:00. Τα τηλέφωνα επικοινωνίας είναι 213-2158228, 229, 230, 231, 232 και για τις υπόλοιπες ώρες και αργίες στο 6934604001.
Κάποια στοιχεία έρευνας για την ψυχολογική κατάσταση των πυροσβεστών, σε συνδυασμό με μερικά δυσάρεστα περιστατικά, οδήγησαν στην δημιουργία του συγκεκριμένου γραφείου, σκοπός του οποίου είναι η παροχή υπηρεσιών ψυχολογικής υποστήριξης. Οι ψυχολόγοι θα δίνουν επίσης, συμβουλές και ενημέρωση σε θέματα ψυχικής υγείας, κοινωνικού ενδιαφέροντος και καθημερινότητας προς τους υπαλλήλους του Πυροσβεστικού Σώματος, σε ατομικό εργασιακό και οικογενειακό επίπεδο που βιώνουν συναισθηματική κρίση ή οπουδήποτε είδους ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Ουσιαστικά θα δίνεται μια «στήριξη ψυχής» στους πιεσμένους πυροσβέστες και στις οικογένειές τους προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις επαγγελματικές και καθημερινές δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Επισημαίνεται ότι «επαφή» εκείνων που αναζητούν βοήθεια στο γραφείο διέπεται από τον κώδικα δεοντολογίας προστασίας του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων, εξατομικευμένα για κάθε περίπτωση. Φυσικά το γραφείο απευθύνεται σε όλο το εν ενεργεία ένστολο και πολιτικό προσωπικό καθώς και στους συνταξιούχους του Πυροσβεστικού Σώματος από όλη την επικράτεια.
Το επόμενο χρονικό διάστημα, όπως και στην αστυνομία, θα αγοραστούν ψυχομετρικά τέστ τύπου MMPI-2-(Minnesota Multiphasic Personality Inventory). Ένα σημαντικό εργαλείο των ψυχολόγων της για την αξιολόγηση της προσωπικότητας και ψυχοπαθολογίας των εξεταζόμενων. Τα αποτελέσματα αυτών των τεστ, θα αποτελέσουν την βάση για τις επόμενες κινήσεις, που δεν αποκλείεται να είναι η υποχρεωτική επανεξέταση ανά τακτά χρονικά διαστήματα χρησιμοποιώντας το ίδιο ψυχομετρικό εργαλείο, αν και το κόστος προμήθειάς του είναι μεγάλο. Πρόκειται για ένα πολυφασικό ερωτηματολόγιο , που περιέχει περισσότερες από 130 κλίμακες, οι οποίες εξετάζονται μέσα από 567 ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σωστό ή Λάθος) και ο μέσος χρόνος συμπλήρωσης είναι 1,5 με 2 ώρες. Είναι το μοναδικό ψυχομετρικό τεστ στον κόσμο, που γίνεται δεκτό σε δικαστικό πλαίσιο για την σύνθεση ψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης. Χρησιμοποιείται για την ανάληψη ευαίσθητων θέσεων επικινδυνότητας ή ασφάλειας, τον επαγγελματικό προσανατολισμό και την επιλογή προσωπικού.
Το MMPI-2 αξιολογεί μία σειρά παραμέτρων όπως: αντικοινωνική συμπεριφορά, συναισθηματική αστάθεια, ισχύς του Εγώ, παρεκκλίνουσες συμπεριφορές, ενοχική προδιάθεση και κατάχρηση ουσιών. Επίσης αξιολογούνται: Συναισθηματική Αστάθεια, Ψυχασθένεια, Υπομανία, Υποχονδρίαση, Κατάθλιψη, Παρανοϊκός Ιδεασμός, Άγχος, Υστερία, Σχιζοφρένεια, Παράνοια, Επιθετικότητα, Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες, Εσωστρέφεια και έλλειψη κινήτρων.
Η τηλεφωνική γραμμή επιδιώκει να σώσει ζωές, να επουλώσει τις πληγές της ψυχής ενός μάχιμου πυροσβέστη, να προλάβει εκείνον που έχει πάρει απόφαση να προβεί στο απονενοημένο διάβημα ή να κάνει κακό στους «αόρατους εχθρούς» του. Οι ψυχολόγοι θα επιχειρήσουν να γίνουν «σανίδα σωτηρίας» των εξεταζόμενων που δεν μπορούν μόνοι τους να ανταπεξέλθουν σε μία δύσκολη στιγμή τους. Είναι κοινή η διαπίστωση πως πυροσβέστες που έχουν τραυματιστεί κατά τη διάρκεια κατάσβεσης πυρκαγιάς ή θεωρούν ότι δεν έχουν ανταποκριθεί σωστά σε κάποια περιστατικά, αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα διαχείρισης της συμπεριφοράς τους σε επαγγελματικό και οικογενειακό περιβάλλον.
Αξίζει να σημειωθεί πως στα πρώτα αποτελέσματα της αντίστοιχης τηλεφωνικής γραμμής που λειτούργησε για το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. την περασμένη Άνοιξη, το 17,64% των αστυνομικών που απευθύνθηκαν σε αυτή έχρηζαν περαιτέρω ψυχολογικής διερεύνησης και υποστήριξης. Περίπου 2 στους 10 αστυνομικούς αντιμετώπιζαν κάποια προβλήματα διαχείρισης της αγχωτικής καθημερινότητάς τους, και χρειάζονταν βοήθεια προκειμένου αυτά να μην εξελιχθούν με δυσάρεστες συνέπειες. Το 35,29% είχε την ανάγκη συμβουλών και οδηγιών αντιμετώπισης και χειρισμού οικογενειακών και επαγγελματικών καταστάσεων, ενώ το 29,41% θέλησε να λάβει ενημέρωση και πληροφορίες για την γραμμή επικοινωνίας και για τις ενδείξεις που παρουσιάζει κάποιο άτομο, ώστε να καθιστούν αναγκαία την αναζήτηση βοήθειας σε ειδικούς.
Τα προβλήματα ψυχής ενός ένοπλου αστυνομικού θα λύνονται ή θα προλαμβάνονται με ένα... ανώνυμο τηλεφώνημα, από τη σύζυγο, τα παιδιά, τους φίλους, τους συναδέλφους, ακόμη και από τον ίδιο που αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται σε μια κορύφωση προσωπικής κρίσης με ακαθόριστες ίσως και θανατηφόρες συνέπειες.