Οι έξι ζωές του Χιου Χέφνερ -Δεν ήταν απλά ένας ηδονιστής [εικόνες]

Ηδονιστής, αυτοαποκαλούμενος «φεμινιστής», επιχειρηματίας και υπερασπιστής διαφόρων ευγενών σκοπών, ο Χιού Χέφνερ υπήρξε μια πολύπλοκη προσωπικότητα και δεν ήταν απλά ένας πορνογράφος, γράφει η Le Monde σε εκτενές αφιέρωμα για τον ιδρυτή του Playboy που πέθανε πρόσφατα.

Λίγο πριν λανσάρει το πρώτο νούμερο του περιοδικού που αποκάλεσε Playboy, το 1953, ο Χιού Χέφνερ είχε αποφασίσει ότι ήθελε να τον λένε « Hef ». Ηταν ένας τρόπος για να διακρίνει την πραγματική ζωή του -20χρονος παντρεμένος σε μια πουριτανική Αμερική της δεκαετίας Αϊζενζάουερ- με την ζωή που ονειρευόταν: εκδότης, φιλελεύθερος ανύπαντρος, οπαδός της σεξουαλικής ελευθερίας ως τρόπο ζωής.
Ο άνθρωπος που είχε εκλαϊκεύσει και χτίσει μια εμπορική αυτοκρατορία πάνω σε αυτό το στιλ ζωής πέθανε, σε ηλικία 91 ετών, αφήνοντας πίσω του μια πολύπλοκη κληρονομιά.

Χέφνερ ο ηδονιστής
Οταν εξέδωσε το πρώτο τεύχος του Playboy, ο Χέφνερ ήταν 27 ετών. Είχε μόνο δύο πράγματα: από τη μια την τρελή επιθυμία να δείξει την υποκρισία της πουριτανής Αμερικής, στην οποία ο ίδιος είχε μεγαλώσει, και από την άλλη κάποιες φωτογραφίες της Μέριλιν Μονρό γυμνής, τις οποίες είχε αγοράσει για 500 δολάρια.
Το Playboy δεν ήταν το πρώτο περιοδικό που έδειχνε γυμνές γυναίκες στις σελίδες του. Αλλά ο Χέφνερ ήταν ο πρώτος που «πούλησε» στους πελάτες του ότι μόνο το γυμνό υπάρχει. Υπερασπιζόταν έναν τρόπο ζωής που περιείχε «χιούμορ, σοφιστικέ πνεύμα και λίγα καυτερά». Το εντελώς διαφορετικό στο Playboy -και αυτό το υπερασπιζόταν ο Χέφνερ- ήταν «η συνειδητοποίηση ότι ακόμη και τα καλά κορίτσια αγαπούν το σεξ. Ηταν επαναστατικό στη δεκαετία του 1950».
Για να χτίσει το σύμπαν του Playboy, έπρεπε ταυτόχρονα να χτίσει και τον μύθο του Χέφνερ, του playboy που ενσαρκώνει έναν τρόπο ζωής με τα όλα της: την ρόμπα από βελούδο, την πίπα, το μισό χαμόγελο, τις ημίγυμνες γυναίκες και πολύ νεότερές του να τον πλαισιώνουν. «Ο άνδρας Χέφνερ και η φίρμα Playboy ήταν ταυτόσημες. Πουλιόντουσαν και τα δύο σαν εμβλήματα της σεξουαλικής επανάστασης», έγραψαν οι New York Times.

Η εκρηκτική άνοδος του Playboy κατέληξε να μπερδεύεται με την απελευθέρωση των ηθών της δεκαετίας του 1960. Τα χωρίς τέλος πάρτι στο Playboy Mansion (στο Σικάγο, όπου είχε μεγαλώσει ο Χέφνερ) προσήλκυαν ηθοποιούς, μουσικούς και όλη την υψηλή κοινωνία η οποία τρελαινόταν για το γκλάμουρ και τα βίτσια. Ο ηδονισμός γινόταν τρόπος ζωής ώστε να πωλείται πιο εύκολα.

Ο αμερικανικός Τύπος προσπάθησε επί χρόνια να περιγράψει τον Χέφνερ, συγκρίνοντάς τον με τον Gatsby, τον Walt Disney ή τον Citizen Kane. Οσο έψαχνε στην νεανική του ηλικία ανακάλυπτε ότι ο Χέφνερ μεγάλωσε σε μια αυστηρή οικογένεια μεθοδιστών, όπου το σεξ ήταν ταμπού, καθώς και ότι ήταν παρθένος ως την ηλικία των 22 ετών. Παντρεύτηκε σε ηλικία 25 ετών και «βρισκόταν σε μια γαλέρα απάθειας στην αρχή της ενήλικης ζωής του».

Το να γίνει Playboy ήταν γι'αυτόν ο τρόπος να ξεφύγει από τον μικροαστισμό και να δώσει έκφραση στην άποψή του για το σεξ ως εργαλείο, προσωπικό ή συνολικό, απελευθέρωσης. Στο βιβλίο του «The Century of Sex: Playboy’s History of the Sexual Revolution», γράφει:
«Το σεξ είναι το βασικό κίνητρο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στον 20ό αιώνα ξεπήδησε μέσα από τα ταμπού και τα εμπόδια για να καταλάβει την πραγματική του θέση στην κοινωνία».

Ο Χέφνερ «φεμινιστής» και πορνογράφος
Σίγουρα, η επίσημη ιστορία του Χέφνερ και του Playboy δεν γίνεται αποδεκτή από όλους. Οι εχθροί και αντίπαλοί του υπήρξαν πολυάριθμοι τα τελευταία 60 χρόνια: από τους φανατικούς θρήσκους ως τους συντηρητικούς πολιτικούς -οι οποίοι έβλεπαν σε αυτόν την κατάπτωση-, ως τις φεμινίστριες -που έβλεπαν την εκμετάλλευση και τον μισογυνισμό- ή ακόμη και σε όσους δεν έβλεπαν τίποτα ωραίο στο χυδαίο σύμπαν του Playboy.

Ο Χέφνερ δεν κατάλαβε ποτέ, ή έκανε επίτηδες ότι δεν καταλάβαινε, τις κατηγορίες πως μετέτρεπε τις γυναίκες σε σεξουαλικά αντικείμενα που του έκαναν πολλές γενιές φεμινιστριών. «Ημουν φεμινιστής πριν ακόμη καλά καλά υπάρξει ο φεμινισμός», δήλωσε το 2002.
«Οι γυναίκες ήταν κυρίως κερδισμένες από την σεξουαλική απελευθέρωση. Μπόρεσαν να γίνουν φυσιολογικά σεξουαλικά όντα, όπως και οι άνδρες. Εκεί θα έπρεπε να δρα πάντα ο φεμινισμός. Δυστυχώς, υπάρχει ένα στοιχείο πουριτανισμού και απαγορεύσεων με τον φεμινισμό που είναι τελικά αντι-σεξουαλικός».
Ο «φεμινιστής» Χέφνερ, ο οποίος επαίρετο συχνά ότι είχε κοιμηθεί με 1.000 γυναίκες, λάτρευε να περιστοιχίζεται από τα κουνελάκια του [« Bunnies »], με στενά μαγιό και παγωμένα χαμόγελα, και να τα βάζει να περπατάνε μπροστά από τα γουρλωμένα μάτια των καλεσμένων του. Ισως δεν έβλεπε σε αυτό καμία αντίφαση.

Ορισμένες φεμινίστριες, μάλιστα, τον υπερασπίστηκαν. Η Camille Paglia τον αποκάλεσε «έναν από τους βασικούς αρχιτέκτονες της κοινωνικής επανάστασης». Αλλά οι περισσότερες δεν είχαν την ίδια άποψη. Σε μια τηλεοπτική συζήτηση το 1970, η Susan Brownmiller είχε πει κοιτάζοντάς τον: «Οταν ο Χιου Χέφνερ θα βγει με μια ουρά κουνελιού δεμένη στα οπίσθια, τότε θα έχουμε ισότητα». Σε αυτό ο ίδιος δεν απάντησε τίποτα.

Χέφνερ, ο υπερασπιστής ευγενών σκοπών
«Η ζωή μου είναι ένα τεστ ρόρσαχ. Οι άνθρωποι μου αποδίδουν τα όνειρά τους, τις φαντασιώσεις τους και τις προκαταλήψεις τους. Επομένως, είτε είναι φαν μου, είτε ζηλεύουν, είτε δεν συμφωνούν μαζί μου».
Αυτή η φράση βρίσκεται σε μια αυτοβιογραφία του και δείχνει να επαληθεύτηκε μετά τον θάνατό του. Ανάμεσα σε αυτούς που τον δόξαζαν τη ζωή του και σε αυτούς που επέκριναν τις υπερβολές του, υπήρχαν και όσοι θύμιζαν ότι ο ιδρυτής του Playboy έθεσε το περιοδικό του και την περιουσία του στην υπηρεσία ευγενών σκοπών, πάντα εναντίον αυτής της πουριτανικής Αμερικής που ήθελε να ξεθεμελιώσει.

Πράγματι, στη δεκαετία του 1960, το Playboy υπέρ της έκτρωσης και υπέρ της κατάργησης ενός νόμου του 19ου αιώνα που απαγόρευε κάποιες σεξουλιακές πρακτικές. Επίσης, στα νυχτερινά κλαμπ και στις τηλεοπτικές εκπομπές με την φίρμα Playboy, ο Χέφνερ, φανατικός της τζαζ μουσικής, καλούσε πάντα μαύρους μουσικούς, σε μια εποχή που ο ρατσισμός ανθούσε. Μάλιστα, μετά τον θάνατό του, ο Jesse Jackson, ένας από τους ηγέτες του κινήματος για τα δικαιώματα των Μαύρων, τον αποκάλεσε «έναν ακούραστο υπερασπιστή».
Επίσης, το Playboy Foundation ενθάρρυνε την ελευθερία της έκφρασης χρηματοδοτώντας δίκες για την υπεράσπιση του Πρώτου Αρθρου του αμερικανικού Συντάγματος και βοήθησε τις προοδευτικές ΜΚΟ, όπως το Ινστιτούτο Kinsey (το οποίο προωθεί τις μελέτες για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα) ή την Ενωση American Civil Liberties Union. Πιο πρόσφατα, ο Χέφνερ και το Playboy είχαν πάρει θέση υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων. Αυτή η μάχη, είχε γράψει ο Χέφνερ «δίνεται στην πραγματικότητα για όλα τα δικαιώματά μας. Χωρίς αυτή, θα γυρίσουμε προς τα πίσω, πριν από την σεξουαλική επανάσταση, προς μια πουριτανική εποχή».

Χέφνερ, ο επιχειρηματίας

Ηταν το άβαταρ του Playboy, αλλά ήταν κυρίως ο επικεφαλής του. Ηταν ο άνθρωπος που έλεγχε κάθε τεύχος, ο εκδότης που επαλήθευε μεθοδικά κάθε λεπτομέρεια, εκείνος που κράτησε ως την ημέρα του θανάτου του τον τίτλο του διευθυντή έκδοσης.

Το Playboy βρέθηκε στο ζενίθ στη δεκαετία του 1970, με κυκλοφορία 7 εκατομμύρια αντίτυπα πριν καταρρεύσει λόγω του ανταγωνισμού, λόγω του ίντερνετ και της έλλειψης ενδιαφέροντος. Το προϊόν-βεντέτα εγκατέλειψε μάλιστα το γυμνό το 2015 προσπαθώντας να ανεβάσει τις πωλήσεις. Επέστρεψε στο γυμνό, δύο χρόνια αργότερα. Σήμερα το περιοδικό πουλάει 3 εκατομμύρια αντίτυπα, σε 20 χώρες.
Η επιτυχία του περιοδικού στις δεκαετίες του 1970-1980 επέτρεψε την οικοδόμηση μιας εμπορικής αυτοκρατορίας. Το Playboy αναπτύχθηκε σε ταινίες, τηλεοπτικές εμπομπές, ρούχα, κοσμήματα ενώ παραχωρούσε ευχαρίστως το διάσημο logo του για νυχτερινά κέντρα, καζίνο και ξενοδοχεία Playboy, σε όλο τον κόσμο, με ή χωρίς επιτυχία.
Το 1980 ο Χέφνερ πέρασε την διαχείριση στην κόρη του Κρίστι. Σήμερα, όπως έγραψαν οι Financial Times, «το Playboy μπορεί να είναι διάσημο, αλλά δεν είναι πια παρά ένας μικρός παίκτης στην βιομηχανία του σεξ».

Χέφνερ, ο λογοτεχνικός
Το μόνιμο αστείο ήταν πως όταν κάποιος έβρισκε το Playboy κρυμμένο κάτω από τον καναπέ, ήταν γιατί διάβαζε τα άρθρα του. Αλλά αν κοιτάξει κανείς καλύτερα την λογοτεχνική παραγωγή του Playboy, στις αρχές του, η αιτιολόγηση δεν είναι και τόσο κωμική.
Οι εργαζόμενοι στο περιοδικό έλεγαν ότι ότι ο Χιου Χέφνερ ήταν ένας απαιτητικός διευθυντής σύνταξης και δεν δίσταζε να βάζει το χέρι βαθειά στην τσέπη για να πληρώσει τους αρθρογράφους που ήθελε. Το λογοτεχνικό βερνίκι ήταν απαραίτητο για το Playboy. Ωραιοποιούσε το στιλ της ζωής που πούλαγε: βρώμικο, εντάξει, αλλά και διανοουμενίστικο.

Στο Playboy δημοσιεύτηκαν οι πρώτες σελίδες του Fahrenheit 451, του Ray Bradbuy, κείμενα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, του Τζον Απντάικ, του Μπέρναρντ Ράσελ, του Ζαν Πολ Σαρτρ. Το Playboy δημοσίευσε πολύ ενδιαφέροντα κείμενα και συνεντεύξεις του Malcom X, του Μοχάμεντ Αλι, του Φιντέλ Κάστρο, του Στηβ Τζομπς, τα οποία προκάλεσαν και πολιτικό θόρυβο. Οπως για παράδειγμα η συνέντευξη του Τζίμι Κάρτερ, την εποχή που ήταν υποψήφιος πρόεδρος, και ο οποίος αναγνώρισε ότι «έχω κάνει πολλές απιστίες, πολλές φορές, μέσα ...στην καρδιά μου».

Ο Χέφνερ και τα ριάλιτι
Σε ηλικία 80 ετών, ο Χέφνερ συνέχιζε να επιβεβαιώνει την εικόνα του, μέχρι τέλους, τείνοντας κάπως στο στιλ των ριάλιτι. Μείωσε τον χαρέμι των ξανθών γυναικών που τον ακολουθούσαν και κράτησε μόνο τρεις. Αυτές συμμετείχαν, μεταξύ 2005 και 2011, στην εκπομπή « The Girls Next Door ».

Μέσα από την εκπομπή, μια ολόκληρη γενιά ανακάλυψε τον Χέφνερ που τον είχε μόνο ακουστά. Εμφανιζόταν στις οθόνες τους, αλλά δεν ήταν πια ο παλιός καλός εαυτός του: εμφανιζόταν σαν γκρινιάρης παππούς, με ένα καπέλο στρατηγού στο κεφάλι, μόνιμα ντυμένος με μεταξωτή ρόμπα δωματίου, σχεδόν μια καρικατούρα του εαυτού του. Οι τρεις γυναίκες που τον συνόδευαν είχαν όλες μαζί λιγότερα χρόνια από εκείνον.

Φωτογραφίες: AP