H ώρα της κρίσης πλησιάζει για την Καταλονία, καθώς η περιφερειακή κυβέρνησή της έχει προγραμματίσει για την Κυριακή το κρίσιμο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία από την Ισπανία.
Η Μαδρίτη κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να το εμποδίσει, χαρακτηρίζοντάς το παράνομο και μονομερή ενέργεια μιας περιφερειακής κυβέρνησης, που αψηφά την συνταγματική τάξη. Οι αυτονομιστές, από την πλευρά τους, επιμένουν ότι ασκούν το θεμελιώδες δικαίωμα της αυτοδιάθεσης κι επικαλούνται τα μαύρα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο, που έστελνε στη φυλακή τους Καταλανούς εθνικιστές κι απαγόρευε να χρησιμοποιείται η διάλεκτός τους.
Αν και το δημοψήφισμα προετοιμαζόταν επί μήνες, αν όχι χρόνια, οι εντάσεις κλιμακώθηκαν ανησυχητικά τις τελευταίες ημέρες.
Η Μαδρίτη κάνει το παν για να εμποδίσει το δημοψήφισμα
Η Μαδρίτη επιστράτευσε έναν άνευ προηγουμένου συνδυασμό νομικών ενεργειών, αστυνομικών επεμβάσεων και οικονομικών κυρώσεων για να εμποδίσει τη διενέργεια του δημοψηφίσματος.
Δυνάμεις της αστυνομίας κατέσχεσαν εκατομμύρια ψηφοδέλτια και υλικό που σχετίζεται με το δημοψήφισμα, ενώ στα γραφεία δημοσιογραφικών οργανισμών έφθασαν προειδοποιήσεις να μην δημοσιεύσουν επίσημες Καταλανικές προεκλογικές διαφημίσεις σχετικά με την ψηφοφορία.
Οι αρχές έκλεισαν πάνω από εκατό ιστότοπους που σχετίζονται με το δημοψήφισμα (και έδιναν οδηγίες για το πού μπορεί κανείς να ψηφίσει), ενώ η Μαδρίτη ουσιαστικά ανέλαβε τον έλεγχο των οικονομικών της περιφέρειας για να διασφαλίσει ότι δεν θα ξοδευτεί «ούτε ένα ευρώ» στην ψηφοφορία και διέταξε τις τράπεζες να μην επιτρέπουν τις μεταφορές κεφαλαίων από λογαριασμούς της καταλανικής κυβέρνησης χωρίς την έγκρισή της.
Την ίδια ώρα το Ανώτατο Δικαστήριο ερευνά κατηγορίες για ανυπακοή και κατάχρηση δημοσίων πόρων εις βάρος σύσσωμου του υπουργικού συμβουλίου της Καταλονίας υπό τον πρόεδρο Κάρλες Πουϊγδεμόντ καθώς και πέντε Καταλανών βουλευτών.
O πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας, Κάρλες Πουϊγδεμόντ
Η Μαδρίτη ελπίζει να καταστήσει αδύνατη ή στη χειρότερη περίπτωση νομικά επισφαλή τη συμμετοχή στην ψηφοφορία. Αλλά εκατοντάδες Καταλανοί δήμαρχοι έχουν πει ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν για να τη διευκολύνουν.
«Αυτό που κάνουν μπλοκάροντας ιστότοπους είναι αυτό που κάνει η Τουρκία, η Κίνα κι η Βόρεια Κορέα», δήλωσε εκπρόσωπος της καταλανικής κυβέρνησης. «Καμιά δυτική δημοκρατία δεν το κάνει αυτό. Το Διαδίκτυο είναι το βασίλειο της ελευθερίας», πρόσθεσε.
Κλίμα πόλωσης
Εκείνο που προκαλεί, όμως, ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι η Μαδρίτη έχει επιστρατεύσει χιλιάδες χωροφύλακες της Guardia Civil και ετοιμάζεται να τους στείλει στα εκλογικά τμήματα την Κυριακή, αφήνοντας ανοικτή την πιθανότητα να ξεσπάσει κύμα βίας και συγκρούσεων στους δρόμους.
Ένα μεγάλο απόσπασμα χωροφυλάκων φιλοξενούνται σ’ ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο, που έχει αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Βαρκελώνης.
Το δημοψήφισμα έχει διχάσει την ισπανική κοινή γνώμη. Στις περιοχές των Βάσκων έγιναν διαδηλώσεις αλληλεγγύης υπέρ των Καταλανών, ενώ οι εθνικιστές επιχαίρουν για την επιστράτευση της Guardia Civil σε περιοχές εκτός της Καταλονίας.
Ευθύνες του Ραχόι;
Οι επικριτές του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι υποστηρίζουν ότι η ακαμψία του και η απροθυμία του για διάλογο με τους αυτονομιστές έκαναν χειρότερα τα πράγματα. Την ίδια άποψη έχουν και στη Βαρκελώνη.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι
Αν και η Ισπανία αποτελείται από 17 περιφέρειες, αρκετές εκ των οποίων με διακριτή πολιτιστική και γλωσσική ταυτότητα, το σύνταγμα του 1978 κάνει λόγο για ένα αδιαίρετο έθνος.
Οι Καταλανοί, ωστόσο, θεωρούν την περιφέρειά τους ένα χωριστό κράτος με πλούσια ιστορία, εύρωστη οικονομία και πρωτεύουσα τη Βαρκελώνη.
Αν το «μη δεσμευτικό» δημοψήφισμα του 2014 στην Καταλονία είχε επισύρει την οργή της Μαδρίτης, ο Ραχόι κινδυνεύει να «εκραγεί» από θυμό τώρα που η περιφερειακή κυβέρνηση χαρακτηρίζει «δεσμευτικό» το αποτέλεσμα και λέει ότι αν επικρατήσει το «ΝΑΙ» θα οδηγήσει σε ανακήρυξη της ανεξαρτησίας.
Η ειρωνεία στην υπόθεση είναι ότι οι Καταλανοί θα ψήφιζαν πιθανότατα κατά της απόσχισης, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, αν τους επιτρεπόταν να μετάσχουν σ’ ένα νομικά αναγνωρισμένο δημοψήφισμα. Αλλά η δράση της Μαδρίτης φέρνει αντίδραση, αφού ένας μεγάλος αριθμός Καταλανών θέλουν απλώς να έχουν το δικαίωμα να εκφράσουν τη βούλησή τους, όπως έκαναν οι Σκωτσέζοι το 2014...
