Πολιτικός σεισμός στη Γερμανία καθώς ύστερα από 60 χρόνια ένα ακροδεξιό κόμμα μπαίνει ξανά στη γερμανική βουλή.
Την ίδια ώρα τα δύο μεγάλα, παραδοσιακά, κόμματα, το CDU της Μέρκελ και το SPD του Μάριτν Σουλτς σημειώνουν βαριές απώλειες. Ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών, μάλιστα, στις δηλώσεις του αμέσως μετά την ανακοίνωση των exit polls έκλεισε την πόρτα του μεγάλου συνασπισμού. Η Ανγκελα Μέρκελ δηλώνοντας ότι θέλει να κάνει σταθερή κυβέρνηση δείχνει προς κυβέρνηση «Τζαμάικα», με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους οι οποίοι ήδη απάντησαν θετικά στην έναρξη της σχετικής συζήτησης. Ωστόσο, η διαδικασία αναμένεται να είναι μακρά και οι ζυμώσεις μέχρι το σχηματισμό κυβέρνησης χρονοβόρες.
Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση αποτελέσματος (ώρα 06:06 Ελλάδος) του ARD
- Χριστιανοδημοκράτες 33%
- Σοσιαλδημοκράτες 20,5%
- AfD 12,6%
- Φιλελεύθεροι 10,7%
- Πράσινοι 8,9%
- Αριστερό Κόμμα 9,2%
- Λοιπά κόμματα 5,1%
Με βάση αυτή την πρόβλεψη το κόμμα της Μέρκελ εξασφαλίζει 246 έδρες, το SPD του Σουλτς 153, οι ακροδεξιοί 94, οι Φιλελεύθεροι 80, Πράσινοι 67 , Αριστερό Κόμμα από 69.
Ένας μεγάλος συνασπισμός θα εξασφάλιζε έτσι 399 έδρες, ενώ ο συνασπισμός «Τζαμάικα» 393.
Η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 76,2%, αυξημένη σε σχέση με το 2013 (71,5%).
Ιστορική ήττα για Σουλτς
Οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες του Μάρτιν Σουλτς υπέστησαν σήμερα μια ιστορική ήττα. Υπό τον Μάρτιν Σουλτς, πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι Σοσιαλδημοκράτες που συμμετείχαν στον μεγάλο συνασπισμό από το 2013 μαζί με τους Συντηρητικούς της Άνγκελα Μέρκελ, συγκέντρωσαν μόλις το 20,4% των ψήφων, σύμφωνα με τις προβλέψεις.
Το κόμμα δεν έχει καταγράψει τόσο χαμηλό ποσοστό ποτέ στην ιστορία του μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το χειρότερο ποσοστό του μέχρι τώρα ήταν το 2009 με 23%. Στις προηγούμενες εκλογές το 2013 είχε συγκεντρώσει το 25,7%.
Η ήττα αυτή είναι η τέταρτη που έχουν υποστεί οι Σοσιαλδημοκράτες από τη Μέρκελ από το 2005 και μετά.
Απώλειες για την Μέρκελ
Βαριές, όμως, οι απώλειες και για την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία είναι έτοιμη να αναλάβει για 4η φορά Καγκελάριος της Γερμανίας, ωστόσο τα ποσοστά της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) έχουν καταρρεύσει.
Σύμφωνα με την έως τώρα εκτίμηση αποτελέσματος στις γερμανικές εκλογές 2017, η Ανγκελα Μέρκελ συγκεντρώνει 32,8% και σημειώνει μεν μία νίκη, αλλά με άρωμα ήττας.
Ενδεικτικό είναι πως το σκορ των CDU/CSU, ανάμεσα στο 32,9% και 33,3%, σύμφωνα με τις προβλέψεις, είναι το χειρότερο που έχει καταγράψει ποτέ η γερμανική χριστιανοδημοκρατία με τη Μέρκελ στο τιμόνι. Μέχρι σήμερα, η χειρότερη εκλογική επίδοση καταγράφηκε το 2009 με 33,8%.
Οι αναλυτές κάνουν λόγο για ένα πολύ φτωχό αποτέλεσμα -σχεδόν ήττα – για τη συντηρητική παράταξη της Μέρκελ. Ο Τζέρεμι Κλάιφ του The Economist σχολιάζει: «Πρόκειται για σημαντικό χειρότερο [αποτέλεσμα] για τη Μέρκελ απ’ ό,τι προέβλεπε οποιαδήποτε δημοσκόπηση».
Πόρτα από Σουλτς στο μεγάλο συνασπισμό
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του πρώτου exit poll οι Σοσιαλδημοκράτες ανακοίνωσαν ότι αρνούνται να συμμετάσχουν ξανά σε συνασπισμό με τους Χριστιανοδημοκράτες και πρόσθεσαν ότι περνούν στην αντιπολίτευση.
«Για εμάς ο μεγάλος συνασπισμός τελειώνει σήμερα», δήλωσε η αντιπρόεδρος του SPD Μανουέλ Σβέζιχ.
Το SPD «θα συνεχίσει τη μάχη του για τη δημοκρατία, την ανεκτικότητα και τον σεβασμό» από την αντιπολίτευση, δήλωσε ο Σουλτς στους υποστηρικτές του που επευφημούσαν, όταν ανακοίνωσε την απόφαση να αποσυρθούν οι Σοσιαλδημοκράτες από την αντιπολίτευση.
«Είμαστε το προπύργιο της δημοκρατίας», τόνισε.
Προς κυβέρνηση «Τζαμάικα» η Γερμανία
Μετά τη δήλωση του Μάρτιν Σουλτς, το σενάριο που προκρίνεται στη Γερμανία για το σχηματισμό κυβέρνησης είναι αυτό της... Τζαμάικα.
Ο περίφημος συνασπισμός Τζαμάικα, ο οποίος είναι και ο πιο πιθανός, μιας και οι έδρες που φαίνεται να βγάζουν Φιλελεύθεροι και Πράσινοι δεν τους αρκούν για να κάνουν βιώσιμη κυβέρνηση από μόνοι τους με την Ανγκελα Μέρκελ, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας συνασπισμός μεταξύ του CDU της Ανγκελα Μέρκελ με τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους.
Ηδη η Ανγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι θέλει να σχηματίσει μια σταθερή κυβέρνηση, ενώ τόσο οι Φιλελεύθεροι όσο και οι Πράσινοι ανταποκρίθηκαν θετικά στην έναρξη συζητήσεων για το ενδεχόμενο συμμετοχής τους στην κυβέρνηση.
Αν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ CDU, FDP και Πρασίνων δεν οδηγήσουν στο σχηματισμό τρικομματικής κυβέρνησης συνασπισμού τότε λογικά θα πρέπει να προκηρυχθούν νέες εκλογές, κάτι το οποίο θα είναι πρωτόγνωρο στην Γερμανία και αποκλείεται μέχρι τώρα από όλους.
Mέρκελ: Ελπίζαμε σε καλύτερο αποτέλεσμα
Στις πρώτες δηλώσεις της μετά την ανακοίνωση των exit polls, η Γερμανίδα καγκελάριος τόνισε ότι πρώτο καθήκον του κόμματος θα είναι ο «επαναπατρισμός» των ψηφοφόρων που έφυγαν προς την ακροδεξιά.
Παραδέχτηκε, επίσης, ότι ήλπιζε σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα.
«Θα ήλπιζα για καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά έχουμε πίσω μας μια πολύ ιδιαίτερη κοινοβουλευτική περίοδο και πετύχαμε τον στρατηγικό μας στόχο. Θα είμαστε επικεφαλής της επόμενης κυβέρνησης», δήλωσε η καγκελάριος και συμπλήρωσε: «Είμαστε η ισχυρότερη πολιτική δύναμη. Θα κάνουμε κυβέρνηση, δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση εναντίον μας. Ευχαριστώ τους ψηφοφόρους και όλους όσοι μας βοήθησαν σ’ αυτή την προεκλογική μάχη».
Στάθηκε, επίσης, ιδιαίτερα στην αύξηση των ψηφοφόρων του ακροδεξιού AfD τονίζοντας ότι «αυτούς τους ψηφοφόρους πρέπει να τους ξανακερδίσουμε, δίνοντας καλές λύσεις στα προβλήματα».
Εμφανίστηκε δε, αισιόδοξη ότι θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση. Την αισιοδοξία της αυτή επανέλαβε και αργότερα, κατά τη διάρκεια της πατροπαράδοτης «Στρογγυλής Τράπεζας των Ελεφάντων» λέγοντας ότι είναι αισιόδοξη πως θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση μέχρι τα Χριστούγεννα.
Κατά τη διάρκεια της ίδιας συζήτησης, που πραγματοποιείται ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς μετά από τις εκλογές, η Γερμανίδα καγκελάριος ζήτησε από τον Μάρτιν Σουλτς να ξανασκεφτεί την απόφασή του να ηγηθεί της αντιπολίτευσης – ένα ενδεχόμενο που «ξέκοψε» αμέσως ο σοσιαλδημοκράτης.
Σουλτς: Θα είμαστε αντιπολίτευση
Από την πρώτη κιόλας στιγμή, ο Μάρτιν Σουλτς δήλωσε ότι το SPD θα είναι στην αντιπολίτευση. «Με το σημερινό αποτέλεσμα τελειώνει η συνεργασία μεταξύ του CDU και το SPD. Συμφωνήσαμε όλοι να γίνουμε το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης» δήλωσε μετά τα exit polls ο Σουλτς, και συμπλήρωσε: «Η επόμενη αποστολή μας είναι η συσπείρωση και να δουλέψουμε μαζί ως κόμμα. Θα συζητήσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα χωρίς αν και αλλά με την ησυχία μας. Είναι άλλη μια πικρή ώρα στην ιστορία μας, αλλά η σοσιαλδημοκρατία επέζησε και κατάφερε να δείξει τη δύναμή της; ακόμη και όταν ένα ακροδεξιό κόμμα δείχνει το άσχημο πρόσωπό του».
Παραδέχτηκε, μάλιστα, ότι το κόμμα του δεν κατάφερε να διευρύνει την παραδοσιακή εκλογική του «πελατεία», τονίζοντας, όμως, ότι εκείνο που τους στεναχωρεί περισσότερο είναι η εκλογική επιτυχία του ακροδεξιού κόμματος.
Αναφερόμενος στην προεδρία του κόμματος, ο Σουλτς δήλωσε ότι θα θέσει υποψηφιότητα για την επανεκλογή του στις εσωκομματικές εκλογές του Δεκεμβρίου. Ξεκαθάρισε, όμως, ότι δεν θα γίνει κοινοβουλευτικός ηγέτης του κόμματος στη Βουλή αλλά θα εστιάσει την ενέργειά του στην ανανέωση του κόμματος.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της «Στρογγυλής Τράπεζας των Ελεφάντων», ο Μάρτιν Σουλτς προχώρησε και σε μια δριμεία επίθεση εναντίον της κ. Μέρκελ. «Είσαι η μεγαλύτερη ηττημένη» είπε ο σοσιαλδημοκράτης, απευθυνόμενος στην καγκελάριο.
Συνόδεψε, μάλιστα, τις δηλώσεις του αυτές -που ήδη έχουν προκαλέσει εντύπωση τόσο εντός όσο και εκτός Γερμανίας για την σφοδρότητά τους- με μια προειδοποίηση προς τους επικεφαλής των υπόλοιπων κομμάτων: «Θα σας δώσει ό,τι ζητήσετε αν μπορέσει να μείνει στην καγκελαρία».
Mερικές ώρες νωρίτερα, η αντιπρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Μανουέλα Σβέζιχ δήλωσε λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση των exit polls, ότι ο Μάρτιν Σουλτς δεν θα παραμείνει στην ηγεσία του. Ωστόσο, αργότερα ο ίδιος ο Μάρτιν Σουλτς στην πρώτη του δήλωση μετά τα exit polls, μπροστά στο εκλογικό του ακροτήριο, δεν φάνηκε να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο της παραίτησης.
Πανηγυρισμοί και εμπρηστική ρητορική από το AfD
Η ανακοίνωση των exit polls έφερε πανηγυρισμούς στο στρατόπεδο του AfD, με τους υποστηρικτές που είχαν συγκεντρωθεί στα κεντρικά γραφεία του κόμματος στο Βερολίνο να τραγουδούν τον εθνικό ύμνο.
Ο Αλεξάντερ Γκάουλαντ, συμπρόεδρος του κόμματος, δήλωσε: «Οι ψηφοφόροι είναι κουρασμένοι από τα παραδοσιακά κόμματα».
«Μόνο ο ιδεαλισμός των μελών και των ακολούθων μας μάς έφεραν εδώ και θέλω να σας ευχαριστήσω για αυτό. Και να ξέρετε ότι πλέον είμαστε προφανώς η τρίτη μεγαλύτερη δύναμη. Θα τους κυνηγήσουμε, θα κυνηγήσουμε την κ. Μέρκελ και θα πάρουμε πίσω τη χώρα και το λαό μας» είπε ο Γκάουλαντ, ανεβάζοντας τους αμέσως τους τόνους.
Τη «σκυτάλη» πήρε λίγη ώρα αργότερα η Αλις Βάιντελ.
«Καταφθάσαμε! Παρακαλούμε να έχετε υπόψη σας την ευθύνη που μας έδωσαν οι ψηφοφόροι. Θα υλοποιήσουμε τις υποσχέσεις μας» είπε η συμπρόεδρος του κόμματος.
Η προσφυγική κρίση «φούντωσε» την ακροδεξιά
Από τους Χριστιανοδημοκράτες διέρρευσαν περίπου 1.330.000 ψηφοφόροι προς τους Φιλελεύθερους και περίπου ένα εκατομμύριο (1.070.000) προς την ακροδεξιά.
Η προσφυγική κρίση και η πολιτική των ανοικτών συνόρων της Μέρκελ έπαιξε σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με αναλυτές, στη μεγάλη εκλογική επιτυχία των ακροδεξιών. Σχεδόν οι μισοί εξ’ όλων των Γερμανών ψηφοφόρων (49%) είπαν ότι το AfD «κατανόησε καλύτερα από τους άλλους ότι ο κόσμος δεν αισθάνεται πλέον ασφαλής.»
Το γεγονός αυτό το παραδέχθηκε και η Μέρκελ στην ομιλία της στο αρχηγείο των Χριστιανοδημοκρατών στο Βερολίνο, λέγοντας ότι είναι σαφές ότι το θέμα της ασφάλειας απασχόλησε τους ψηφοφόρους το ίδιο όπως και η ευημερία τους.
Σκιαγραφώντας τους στόχους της επόμενης τετραετίας δεσμεύθηκε να μεριμνήσει «πάνω από όλα για οικονομική ευημερία. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται να κρατήσουμε ενωμένη την ΕΕ και να χτίσουμε μια ισχυρή Ευρώπη. Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται να καταπολεμήσουμε την παράνομη μετανάστευση», δήλωσε η Άγκελα Μέρκελ.
Τα πρώτα exit polls
Τα πρώτα exit polls που μεταδόθηκαν αμέως μετά το κλείσιμο των καλπών έδωσαν τα εξής ποσοστά:
Εxit poll του ARD στις 19:00 (ώρα Ελλάδος)
- Χριστιανοδημοκράτες 32,7%
- Σοσιαλδημοκράτες 20,2%
- ΑfD 13,4%
- Φιλελεύθεροι 10,5%
- Αριστερό Κόμμα 8,9%
- Πράσινοι 9,4%
Εxit poll του ZDF (στις 19:00 ώρα Ελλάδος)
- Χριστιανοδημοκράτες 33,5%
- Σοσιαλδημοκράτες 21%
- AfD 13%
- Φιλελεύθεροι 10%
- Αριστερό Κόμμα 9%
- Πράσινοι 9%
Κάουντερ: Η CDU πέτυχε το στόχο της
Ο Φόλκερ Κάουντερ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU, δήλωσε ότι οι Χριστιανοδημοκράτες «πετύχαμε τον εκλογικό μας στόχο, που ήταν να είμαστε το μεγαλύτερο κόμμα και έχουμε εντολή να σχηματίσουμε κυβέρνηση (…) Η Ανγκελα Μέρκελ παραμένει καγκελάριος και οι ψηφοφόροι μας θα είναι ευγνώμονες για αυτό».
Καταποντίζεται και το αδελφό κόμμα της Μέρκελ στη Βαυαρία
Η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) έχασε μεγάλο μέρος της δύναμής της, καταγράφοντας το χαμηλότερο πόσοστό της από το 1949.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο προπύργιο τους τη Βαυαρία οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) του Χορστ Ζέχοφερ συγκεντρώνουν το 38,5%, την ώρα που στις εκλογές του 2013 είχαν συγκεντρώσει το 49,3%.
Ο Αλεξάντερ Ντόμπριντ, στέλεχος της CSU δήλωσε ότι «για το σύνολο των μελών της κυβέρνησης η σημερινή βραδιά αποτελεί μία μεγάλη απογοήτευση».