Χρειάζονται γερά νεύρα για όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα στην Τουρκία. Κι αυτό ισχύει κυρίως για γερμανικές εταιρείες, ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, το καλοκαίρι του 2016. Η πολιτική Ερντογάν έχει μετατραπεί σε παράγοντα ανασφάλειας.
Οι πολιτικές σχέσεις Βερολίνου- Άγκυρας συνεχώς χειροτερεύουν κι αυτό αφήνει ίχνη και στις οικονομικές σχέσεις. Βέβαια, επίσημα το εμπόριο συνεχίζεται, αλλά η ανασφάλεια αναστέλλει νέα επενδυτικά σχέδια. Είτε πρόκειται για τη Siemens, την Daimler ή την Eon, η τουρκική αγορά με 80 εκατ. καταναλωτές δεν είναι αμελητέα ποσότητα για τη γερμανική επιχειρηματικότητα. Στην Τουρκία παράγουν 6.800 από τις γερμανικές εταιρείες, απασχολώντας 140.000 εργαζόμενους.
«Επικοινωνιακό λάθος»
Πριν από μερικές εβδομάδες συνέβη κάτι το περίεργο στη BASF. Το όνομα εμφανίστηκε σε τουρκικό κατάλογο με υποστηρικτές τρομοκρατών. Βέβαια αργότερα η Τουρκία έκανε λόγο για «επικοινωνιακό λάθος», αλλά το περιστατικό αρκούσε για να κλονίσει την εμπιστοσύνη στη χώρα. «Ο καθένας ξέρει ότι οι επενδύσεις χρειάζονται σταθερές βάσεις και σε αυτές ανήκει ο σεβασμός στο δίκαιο και τον νόμο» είπε ο επικεφαλής του κολοσσού Κουρτ Μποκ. Αλλά και ο Τόμας Μπάουερ, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχανιών BDI ανησυχεί. «Φυσικά αναρωτιόμαστε τι θα μπορεί να συμβεί αύριο, επειδή στην Τουρκία υπάρχει καθεστώς αυθαιρεσίας».
Ο όμιλος οικοδομικού υλικού HeidelbergCement, που συμμετέχει στην τουρκική εταιρεία Akcansa, έχει τραβήξει φρένο σε νέες επενδύσεις. «Παρά τις ευνοϊκές ευκαιρίες δεν σχεδιάζουμε νέες εξαγορές στην Τουρκία», λέει ο επικεφαλής της εταιρίας Μπερντ Σλάιφελε. Αλλά και για τον Φόλκερ Τράιερ, επικεφαλής του τομέα εξαγωγών στο Γερμανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο DIHK, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι «εάν δεν αλλάξει η πολιτική κατάσταση, δεν μπορεί να γίνουν σκέψεις για νέες επενδύσεις». Από τα μέσα του 2016 οι γερμανικές εμπορικές συναλλαγές με την Τουρκία μειώθηκαν σημαντικά. Το πρώτο εξάμηνο του 2017 η μείωση ήταν της τάξης του 10% σύμφωνα με το DIHK. Εάν συνεχιστεί έτσι, η τρύπα που θα αφήσει θα ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ.
Αχίλλειος πτέρνα η ασθενής λίρα
Σε περίπτωση δε που, όπως εξήγγειλε ο υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, η Γερμανία θέσει υπό επανέλεγχο τις εγγυήσεις Hermes, οι οποίες ασφαλίζουν τους Γερμανούς από τον κίνδυνο μη καταβολής πληρωμών από τουρκικές εταιρείες, η επενδυτική ετοιμότητα θα συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο. Για την ώρα τουλάχιστον οι σχέσεις με Τούρκους αντιπροσώπους κυλούν όπως πριν. Το επιβεβαιώνουν και οι αριθμοί. Η τουρκική οικονομία ανθεί παρά τις «αναταράξεις» και στο δεύτερο τρίμηνο αναπτύχθηκε με ρυθμό πάνω από 5%, ακόμη πιο εντατικά από ότι πριν το πραξικόπημα. Η Τουρκία ανήκει παγκοσμίως στους πρωταθλητές στον τομέα της ανάπτυξης, αν και οικονομολόγοι αμφιβάλουν εάν τα στοιχεία είναι αληθινά.
«Θεωρώ ότι τα ποσοστά έχουν υποστεί "πολιτική επεξεργασία"» πιστεύει ο Λουτς Κάρποβιτς από τη Commerzbank. Δεν διαθέτει μεν αποδείξεις για χειραγωγήσεις, αλλά υπάρχουν, όπως λέει, βάσιμοι λόγοι για τέτοιες σκέψεις. «Εκτός από τα επίσημα ποσοστά για τον τουρισμό, τα στοιχεία για τις επενδύσεις είναι αναξιόπιστα, όπως φαίνεται από παραβολή με επιβεβαιωμένα διεθνώς στοιχεία».
Το ότι οι πολιτικές εντάσεις δεν έχουν περάσει απαρατήρητες από την τουρκική οικονομία φαίνεται και από την τιμή της τουρκικής λίρας. Από το αποτυχημένο πραξικόπημα έχασε το 1/3 της ισοτιμίας της σε σχέση με το ευρώ. Και κατρακύλησε ακόμη περισσότερο μετά τις πολιτικές εντάσεις με την ΕΕ. Για την Τουρκία η ασθενής λίρα είναι αχίλλειος πτέρνα. Μπορεί μεν τα προϊόντα της στη διεθνή αγορά να είναι ανταγωνιστικά, αλλά παράλληλα έχουν ακριβύνει οι εισαγωγές προς την Τουρκία. Κι αυτό σε μια χώρα που επί δέκα χρόνια εισάγει περισσότερο από όσο εξάγει.
Πηγή: Deutsche Welle, ΑΠΕ-ΜΠΕ