Εκατοντάδες λιποτάκτες του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους» έχουν συγκεντρωθεί στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας, πολλοί εκ των οποίων σχεδιάζουν να περάσουν τα σύνορα με την Τουρκία και να βρουν τρόπο να επιστρέψουν στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Σύμφωνα με τον Guardian αρκετές δεκάδες πρώην μαχητές της τρομοκρατικής οργάνωσης κατάφεραν ήδη τις τελευταίες εβδομάδες να διασχίσουν λαθραία την αυστηρά φρουρούμενη μεθόριο και να φθάσουν σε αστικά κέντρα της νότιας Τουρκίας καταβάλλοντας έως και 2.000 δολάρια έκαστος σε διακινητές.
Η έξοδος μαχητών από περιοχές που ήλεγχε το «Ισλαμικό Κράτος» σε άλλα μέρη της Συρίας και του Ιράκ συνεχίστηκε τον περασμένο χρόνο καθώς η τρομοκρατική οργάνωση έχει χάσει πολλά από τα εδάφη που είχε καταλάβει λόγω της συντονισμένης επίθεσης που δέχεται από ιρακινά στρατεύματα, από δυνάμεις που έχουν συμμαχήσει με το καθεστώς Άσαντ και από τα αεροσκάφη του διεθνούς υπό τις ΗΠΑ συνασπισμού.
Μαχητής των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων βάζει φωτιά σε μια σημαία του ISIS στη Ράκα
Τώρα, ωστόσο, πληθαίνουν οι μαχητές που προσπαθούν να φύγουν μαζί με τις οικογένειές τους από τις δύο χώρες προκαλώντας τεράστιους πονοκεφάλους στις δυτικές, ως επί το πλείστον, μυστικές υπηρεσίες, που τους αντιμετωπίζουν ως μη διαχειρίσιμη απειλή και δεν βλέπουν πολλά περιθώρια επανένταξής τους στις κοινωνίες.
Ένας Σαουδάραβας που έφυγε από τη Συρία στα τέλη Αυγούστου είπε ότι έως και 300 πρώην μαχητές του ISIS, πολλοί εκ των οποίων συμπατριώτες του, συγκρότησαν μια κοινότητα βόρεια της πόλης του Ιντλίμπ, που ελέγχει τώρα η Τζαμπάτ αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα.
«Οι περισσότεροι θέλουν να φύγουν, όπως εγώ», είπε ο 26χρονος, που αυτοαποκαλείται Αμπού Σαάντ. «Πολλοί συνειδητοποιούν ότι η οργάνωση τους εξαπάτησε. Άλλοι δεν εμπιστεύονται την Νούσρα. Δεν είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν ότι άνθρωποι με τους οποίους ήταν μαζί ακολουθούσαν το σωστό δρόμο.»
H Τζαμπάτ αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα, έχει υπό τον έλεγχό της την Ιντλίμπ
Ο Αμπού Σαάντ είπε ότι οι Σαουδάραβες καθώς και ορισμένοι Ευρωπαίοι, Μαροκινοί και Αιγύπτιοι είχαν σχηματίσει μια ασπίδα κατά της Νούσρα, που ασκεί επιρροή στην Ιντλίμπ και τη γύρω περιοχή ανατρέποντας τους αντιπάλους της. Το «Ισλαμικό Κράτος» δεν είχε οργανωμένη παρουσία στην περιοχή από τις αρχές του 2014, όταν μια επίθεση ανταρτών εκδίωξε τα μέλη του, τα οποία αναγκάστηκαν να διαφύγουν προς την αλ Μπάμπ, στην περιφέρεια του Χαλεπίου, στο Μινμπίτζ, την Τάμπκα, τη Ράκα και το Ντέιρ Αλ Ζορ.
Πρώην μέλη της οργάνωσης, ωστόσο, επιστρέφουν από τα τέλη του 2015 στο Ιντλίμπ αναζητώντας καταφύγιο. «Αυτό ίσχυε όταν έφυγε», είπε ο Αμπού Σαάντ, λίγες μέρες μετά την άφιξή του στη νότια Τουρκία. «Άλλοι με ακολούθησαν αργότερα και ακόμη περισσότεροι έρχονται τώρα.»
Παραμένει ασαφής, ωστόσο, η έκταση της εξόδου των εξτρεμιστών από περιοχές που παραμένουν υπό τον έλεγχο του «Ισλαμικού Κράτους» στο Ιράκ και τη Συρία, μετά τις σημαντικές απώλειες εδαφών που έχουν ρίξει το ηθικό των τζιχαντιστών. Ένα από τα δύο ισχυρότερα προπύργια του ISIS, η Μοσούλη έπεσε πριν από λίγες μήνες και το άλλο, η Ράκα στη Συρία, πολιορκείται στενά από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ δυνάμεις των Κούρδων και των SDF (Syrian Democratic Forces), οι οποίες έχουν εκδιώξει τους τζιχαντιστές από το μεγαλύτερο τμήμα της βορειοανατολικής Συρίας.
Υπολογίζεται ότι δεκάδες χιλιάδες τζιχαντιστές του «χαλιφάτου» σκοτώθηκαν στις μάχες για να διατηρήσουν τον έλεγχο των εδαφών που κατέλαβαν από τα μέσα του 2014 και χιλιάδες ντόπιοι εξτρεμιστές πιστεύεται ότι έχουν επιστρέψει στις ιδιαίτερες πατρίδες τους.
Αλλά ο ακριβής αριθμός των ξένων μαχητών που επέζησαν και προσπαθούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί, όπως εξάλλου και οι πραγματικές προθέσεις των ανθρώπων που συμμάχησαν με την πλέον επίφοβη τρομοκρατική οργάνωση του πλανήτη την περίοδο της ακμής της και τώρα αποστασιοποιούνται καθώς ο ISIS φυλλορροεί.
Γάλλοι αξιωματούχοι έχουν πει εμπιστευτικά ότι θα προτιμούσαν να έχουν σκοτωθεί οι μαχητές που ταξίδεψαν από τη χώρα τους στη Συρία και το Ιράκ για να καταταγούν στο «Ισλαμικό Κράτος» κι ότι δεν σχεδιάζουν να υποστηρίξουν εκείνους που θέλουν να επιστρέψουν. Ανάλογα αισθήματα εξέφρασαν κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι μυστικές υπηρεσίες είχαν δείξει κάποια περίοδο έντονο ενδιαφέρον για τους λιποτάκτες του ISIS καθώς δυσκολεύονταν να διεισδύσουν στην τρομοκρατική οργάνωση την περίοδο που εξαπλωνόταν και σχεδίαζε τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη και αλλού.
Καθώς όμως το «χαλιφάτο» άρχισε να καταρρέει, η βρετανική MI6, η CIA και η γαλλική DGSE είχαν αυξημένη πρόσβαση σε πληροφοριοδότες που συναντούσαν στις ελεγχόμενες από τους Κούρδους περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας και του βόρειου Ιράκ. Αυτή η αυξημένη πρόσβαση σε πληροφοριοδότες, οι οποίοι διέθεταν πληροφορίες της τελευταίας στιγμής αποστέρησε όσους εγκατέλειψαν το ISIS νωρίτερα από ένα ατού στις διαπραγματεύσεις τους με τις δυτικές κυβερνήσεις, οι οποίες σε άλλη περίπτωση θα δεχόντουσαν να συζητήσουν μαζί τους.