Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα πρόσωπα της περιόδου της Παλιγγενεσίας, ο Διονύσιος Σολωμός, είναι σήμερα πιο επίκαιρος από ποτέ, λόγω ακριβώς της γνωστής ρήσης του ότι «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ότι είναι αληθές».
Αν και δεν πολέμησε ποτέ με όπλα, ο Σολωμός πολέμησε με την πένα του για να είναι αυτή η γωνιά του πλανήτη ελεύθερη από τον δεσποτισμό.
Ο Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στις 8 Απριλίου του 1798 στην Ζάκυνθο ως εξώγαμο τέκνο του κόντε Νικόλαου Σολωμού και της υπηρέτριάς του Αγγελικής Νίκλη. Σε μικρή ηλικία φεύγει για να φοιτήσει σε σχολεία της Ιταλίας, ενώ τελειώνοντας, σπουδάζει στην Πάβια Νομική, μία επιστήμη με την οποία δεν ασχολήθηκε ποτέ μετά την αποφοίτησή του.
Από νωρίς αντιλήφθηκε πως η αγάπη του ήταν η ποίηση, ενώ έγραφε καθ'όλη την διάρκεια των σπουδών του. Την περίοδο εκείνη έρχεται σε επαφή με διαπρεπείς φιλοσόφους, φιλολόγους και αξιόλογους εκπροσώπους της λογοτεχνικής κίνησης της εποχής.
Το 1818 επιστρέφει στην Ζάκυνθο όπου και αρχίζει και κάνει και τις πρώτες του στιχουργικές προσπάθειες στην ελληνική γλώσσα. Το πρώτο του ολοκληρωμένο αλλά και εκτενές ποίημα που γράφει, είναι ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», στίχοι του οποίου τα επόμενα χρόνια αποτέλεσαν τον Εθνικό μας Ύμνο.
Εκτός από τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, τα σπουδαιότερα έργα του είναι: «Ο Κρητικός», «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», «Ο Πόρφυρας», «Η Γυναίκα της Ζάκυνθος», «Ο Λάμπρος», «Εις τον θάνατο του Λορδ Μπάυρον», «Η καταστροφή των Ψαρών», «Η Φαρμακωμένη», «Εις Μοναχήν».
Στο τέλος του 1828 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ζάκυνθο συνεχίζοντας να γράφει ποίηση. Πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του σχεδόν απομονωμένος ενώ δεν έκανε ούτε ένα ταξίδι στην απελευθερωμένη Ελλάδα.
Το 1849 του απονέμεται ο Χρυσός Σταυρός του Σωτήρος διότι «με την ποίηση του διέγειρε τα αισθήματα του λαού στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία». Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε μία προσπάθεια να γράφει πάλι στα ιταλικά, ενώ συνεχίζει να αφήνει τα ποιήματά του ημιτελή. Χαρακτηριστική για αυτήν του την συνήθεια είναι η φράση του Κώστα Βάρναλη, στα Σολωμικά τού 1957, αναφερόμενος στα ποιήματα του Σολωμού, λέει «...(Ο Σολωμός) πάντα τα έγραφε, αλλά ποτές του δεν τα έγραψε».
Τα άτομα που τον γνώριζαν να υποστηρίζουν πως είχε έναν ιδιόρρυθμο χαρακτήρα, αυτό όμως επιδεινώθηκε μετά το 1851 όπου εμφανίζονται τα πρώτα προβλήματα υγείας, με αποτέλεσμα να αποκοπεί σχεδόν τελείως από τον φιλικό του κύκλο. Μάλιστα μετά το τρίτο του εγκεφαλικό, το 1856 δεν ξαναβγαίνει από το σπίτι. Πεθαίνει σαν σήμερα το 1857.
Όλα αυτά τα χρόνια ο Διονύσιος Σολωμός είχε αποκτήσει φήμη λαϊκού ήρωα με αποτέλσμα τον θάνατό του να τον πενθήσει όλος ο ελληνικός λαός. Το θέατρο της Κέρκυρας όπως και η Ιόνιος Βουλή κλείνουν, ενώ κηρύχθηκε πένθος για τον ποιητή. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στη Ζάκυνθο το 1865.