Αυξημένος κατά 25% εμφανίζεται ο αριθμός των αστέγων σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι ανέρχονται πλέον σε τουλάχιστον 20.000 άτομα, η πλειοψηφία των οποίων βρίσκεται στο νομό Αττικής, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις της ΜΚΟ «Κλίμακα».
Μάλιστα, παρατηρείται αλλαγή στη σύνθεση του συγκεκριμένου πληθυσμού, αφού, πλέον, την αποτελούν άτομα που μέχρι πρότινος είχαν μια κανονική ζωή, η οποία όμως ανατράπηκε με την έλευση της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις καθημερινές τους ανάγκες για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στέγαση και σίτιση.
Το σώμα των νεοαστέγων, όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνται, αποτελούν, πρώην εργαζόμενοι σε τουριστικά επαγγέλματα, στην οικοδομή, ελεύθεροι επαγγελματίες, απολυμένοι από επιχειρήσεις, ακόμα και ραδιοφωνικοί παραγωγοί, που, όμως, αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης.
Όπως εξηγεί η συντονίστρια του Προγράμματος Αστέγων της ΜΚΟ «Κλίμακα», Άντα Αλαμάνου, «στην κατηγορία των νεοαστέγων βρίσκονται άτομα για καθαρά οικονομικούς λόγους. Πρόκειται για ανέργους ή εργαζόμενους με πολύ χαμηλό ή καθόλου εισόδημα. Οι ηλικίες τους είναι κυρίως είναι από 30-45 ετών, ενώ υπάρχουν και άτομα μεγαλύτερων ηλικιών που έχασαν τις δουλειές τους λίγο πριν βγουν στη σύνταξη και δεν έχουν κανένα στήριγμα. Είναι μετρίου και υψηλού μορφωτικού επιπέδου και σε αντίθεση με τον παραδοσιακό πληθυσμό των αστέγων δεν αντιμετωπίζουν ψυχιατρικά προβλήματα ή προβλήματα εξαρτήσεων και παραβατικότητας και έχουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα επανένταξης».
Στην κατηγορία των νεοαστέγων, εντάσσονται επίσης άτομα που φιλοξενούνται μη έχοντας την οικονομική δυνατότητα για ένα δικό τους σπίτι, άτομα που συγκατοικούν με πολλά άλλα ή όσοι μένουν σε ακατάλληλα ή μη κατοικήσιμα σπίτια. Οι ανάγκες αυτών των ανθρώπων έχουν να κάνουν τόσο με τη στέγασή και τη σίτισή τους, αλλά και με την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, αφού δεν είναι λίγοι αυτοί που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας λόγω των κακών συνθηκών διαβίωσης σε συνδυασμό με την κακοκαιρία.
Από την πλευρά του υπουργείου, σύμφωνα πάντα με τη συντονίστρια του προγράμματος αστέγων της ΜΚΟ «Κλίμακα» Άντα Αλαμάνου, αναμένεται αναγνώριση της κοινωνικής ομάδας των αστέγων, ενώ ήδη γίνονται προσπάθειες αξιοποίησης κονδυλίων από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Στη «μάχη» για την αντιμετώπιση του εντεινόμενου φαινομένου των «νεοαστέγων» έχουν «πέσει», μεταξύ άλλων, η οργάνωση «Αλληλεγγύη» της Εκκλησίας της Ελλάδας, ο Ερυθρός Σταυρός, οι ΜΚΟ Κλίμακα και Praxis, οι Γιατροί του Κόσμου όπως επίσης και το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων, παρέχοντας φιλοξενία, σίτιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και ψυχολογική υποστήριξη σε όποιον απευθύνεται στις υπηρεσίες τους.
Παράλληλα, σε πολλούς δήμους διατίθενται εκτός από είδη πρώτης ανάγκης, και στεγασμένοι χώροι, προκειμένου να φιλοξενηθούν άστεγοι τις ημέρες που σημειώνονται ακραία καιρικά φαινόμενα.
«Για μένα αυτή η ζωή δεν αξίζει πλέον. Έχω κουραστεί πολύ»
Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες ατόμων που μίλησαν στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, θυμάτων της οικονομικής κρίσης, που η ζωή τους ανατράπηκε ολοσχερώς από τη μία στιγμή στην άλλη, με αποτέλεσμα σήμερα, η επιβίωσή τους να εξαρτάται από τη βοήθεια που προσφέρουν οι διάφορες κοινωνικές δομές, που ομολογουμένως, την περίοδο αυτή βρίσκονται σε εγρήγορση.
Η κυρία Σοφία είναι 78 χρόνων. Όπως κάθε μέρα, έτσι και σήμερα και παρά το τσουχτερό κρύο, «κατέβηκε» στην Ομόνοια για να βρει ένα ζεστό πιάτο φαγητό και να προμηθευτεί λίγο γάλα και μία κουβέρτα από τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου.«Από τότε που έχασα τον άνδρα μου, πριν δύο χρόνια, έρχομαι εδώ πολύ συχνά» λέει, πολύ φυσικά, αφού πλέον η ανέχεια φαίνεται να έχει γίνει δεύτερη φύση της. «Η σύνταξη που παίρνω φτάνει μόνο για τους λογαριασμούς του σπιτιού και το νοίκι, ενώ στην πολυκατοικία δεν υπάρχει πλέον θέρμανση, αφού οι περισσότεροι δεν έχουμε λεφτά για πετρέλαιο. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα», λέει και συμπληρώνει με παράπονο: «Για μένα αυτή η ζωή δεν αξίζει πλέον. Έχω κουραστεί πολύ» και μπαίνει με γρήγορο βήμα στο κτίριο του δήμου.
Ο Τάσος, φιλοξενείται εδώ και μερικούς μήνες από ένα ζευγάρι μακρινών συγγενών του. Είναι οικοδόμος και δηλώνει άνεργος εδώ και πέντε χρόνια. Χώρισε με τη γυναίκα του, τα παιδιά του είναι στο εξωτερικό και κανείς δεν ξέρει τι κάνει ο ίδιος, όπως λέει. «Ποτέ δεν περίμενα ότι θα μας καταντήσουν να πηγαίνουμε στα συσσίτια», αναφέρει. Είναι οργισμένος. «Όλοι αυτοί που μας ζητάνε φόρους, βάζουν χαράτσια και απολύουν τον κόσμο, πρέπει να ζήσουν μία μέρα όπως εγώ για να δουν πως είναι και μετά να παίρνουν αποφάσεις».
Η Κατερίνα μένει στα Πατήσια και είναι μητέρα δύο ανήλικων παιδιών. Ο σύζυγος της χρωστάει πολλά λεφτά, όπως εξομολογείται και η ίδια είναι άνεργη. «Έρχομαι εδώ πολλές ημέρες την εβδομάδα. Παίρνω φαγητό, πηγαίνω σπίτι και το ρίχνω στην κατσαρόλα, για να μην καταλάβουν τα παιδιά σε πόσο δύσκολη κατάσταση είμαστε», λέει και δακρύζει, ενώ δηλώνει ότι βρίσκεται σε απόγνωση τόσο η ίδια όσο και ο άνδρας της.
Ο τριαντάχρονος Στάθης είναι από την επαρχία. Ήρθε στην Αθήνα πριν μερικά χρόνια και άνοιξε ένα μικρό καφέ. Το έκλεισε πριν ένα χρόνο. Ξενοίκιασε το σπίτι του πριν μερικούς μήνες και πλέον μένει σε ένα ξενοδοχείο στο κέντρο μαζί με τοξικομανείς και μετανάστες. «Δεν μπορώ να βρω δουλειά και δεν έχω πει τίποτα σε κανέναν. Θέλω να το παλέψω κι άλλο στην Αθήνα, μήπως ξαναφτιάξω τη ζωή μου, αλλά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα», αναφέρει με συστολή και με εμφανή την απαισιοδοξία στο βλέμμα του. «Σκέφτομαι να μαζέψω με κάποιο τρόπο χρήματα μήπως φύγω για Αυστραλία» και προσθέτει: «Εάν μάθουν οι συγγενείς μου ότι έρχομαι στον δήμο για φαγητό ή θα πεθάνουν ή εγώ θα πεθάνω από ντροπή. Είναι τόσο χάλια το πράγμα και τόσο δύσκολη η κατάσταση, που αύριο μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε μαζί με εμένα στο συσσίτιο. Δεν είναι δύσκολο».
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)