Το αποτύπωμα της κρίσης στην Ελλάδα έχει φανεί όχι μόνο στη μείωση του πλούτου κατά 40% ή στη μείωση των εισοδημάτων κατά 26% σε μια πενταετία, αλλά και στο γεγονός ότι οι πολίτες περιόρισαν τις δαπάνες για διατροφή σχεδόν κατά ένα τρίτο.
Τα στοιχεία από τις διαθέσιμες μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδας είναι αποκαλυπτικά για τις επιπτώσεις της πολυετούς κρίσης. Μέσα σε πέντε χρόνια, από το 2009 έως το 2014, τα ελληνικά νοικοκυριά μείωσαν την ετήσια κατανάλωση τροφίμων κατά 27%.
Η ετήσια κατανάλωση τροφίμων εντός σπιτιού μειώθηκε κατά μέσον όρο στο 29,4%. Στα φτωχότερα νοικοκυριά η μείωση είναι της τάξης του 30,8%, ενώ στα υψηλότερα κλιμάκια κατά 32,3%.
Δεν είναι μόνο η Τράπεζα της Ελλάδας που πιστοποιεί τη «φτωχοποίηση» των νοικοκυριών αλλά και έρευνες από άλλους φορείς όπως η ΓΣΕΒΕΕ, σύμφωνα με την οποία σχεδόν τα 2/3 των νοικοκυριών (65,3%) αναγκάζονται να κάνουν περικοπές για να εξασφαλίσουν τα αναγκαία προς το ζην. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πολυμελή (άνω 5 ατόμων) νοικοκυριά, τα νοικοκυριά με ανέργους και χαμηλό εισόδημα αντιμετωπίζουν σοβαρότερο πρόβλημα κάλυψης των βασικών αναγκών.
Την ίδια ώρα τα στοιχεία της IRI κάνουν λόγο για σημαντική πτώση της κατανάλωσης τροφίμων ενώ τον κώδωνα του κινδύνου έχουν κρούσει και εκπρόσωποι του Συνδέσμου Βιομηχανιών Τροφίμων, σύμφωνα με τους οποίους περιορίζονται δραματικά οι πωλήσεις γάλακτος και ψωμιού.
Το γεγονός ότι οι Ελληνες έκοψαν σε ποσοστό που έφταναν τους δύο πρώτους μήνες του 2017 το 7% το ψωμί και το γάλα, που αποτελούν τα δύο βασικά είδη διατροφής γίνεται αντιληπτό πόσο έχει συρρικνωθεί το διαθέσιμο εισόδημα. Τους δύο πρώτους μήνες του 2017 καταγράφεται πτώση πωλήσεων στα δύο αυτά βασικά είδη διατροφής από 5%-7%.
Χάθηκε το 40% του πλούτου των Ελλήνων
Σύμφωνα με έρευνα του Ευάγγελου Χαραλαμπάκη, που δημοσιεύεται στο 45ο τεύχος του Οικονομικού Δελτίου της Τράπεζας της Ελλάδος το διάστημα 2009-2014, η διάμεση αξία του πλούτου των νοικοκυριών περιορίστηκε κατά 40%, ποσοστό το οποίο κρίνεται ως στατιστικά ιδιαίτερα σημαντικό.
Η πτώση της αξίας του καθαρού πλούτου αποδίδεται στη μείωση κυρίως της αξίας της ακίνητης περιουσίας και δευτερευόντως των καταθέσεων. Επίσης, η μελέτη καταδεικνύει μείωση της αξίας του υπολοίπου των συνολικών δανείων των νοικοκυριών και των ενυπόθηκων δανείων, αλλά η μεταβολή αυτή δεν είναι στατιστικά σημαντική.
Πτώση 26% στο εισόδημα
Εκτός από τον καθαρό πλούτο των νοικοκυριών, το διάμεσο ετήσιο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 26% την περίοδο 2009-2014. Η μείωση του εισοδήματος είναι στατιστικά σημαντική σε όλο το εύρος της κατανομής. Το περιορισμένο εισόδημα και η επιβολή φόρων έπληξαν σημαντικά και την κατανάλωση των νοικοκυριών.