Πριν λίγες μέρες ένας νέος εκδοτικός οίκος έκανε την εμφάνιση του στην Αθήνα με ένα βιβλίο που έρχεται από το μακρινό μας παρελθόν.
Οι εκδόσεις ΔΩΜΑ δημιουργήθηκαν από τον Θάνο Σαμαρτζή και τη Μαριλένα Καραμολέγκου, δυο ανθρώπους που έχουν εργαστεί πολλά χρόνια στον χώρο του βιβλίου κι αγαπούν ιδιαίτερα τη φιλοσοφία.
Το πρώτο βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΔΩΜΑ είναι «Η Ελευθερία» του Επίκτητου, ένα κείμενο που δίνει απαντήσεις στο πώς μπορούμε να ζήσουμε τη ζωή μας. Μιλήσαμε με τους δυο νέους εκδότες για το τολμηρό εγχείρημα και τα σχέδιά τους για το μέλλον.
Πότε δημιουργήθηκε το ΔΩΜΑ; Πώς πήρατε την απόφαση να ξεκινήσετε; Πώς προέκυψε η ονομασία «ΔΩΜΑ»;
Το ΔΩΜΑ ξεκίνησε την άνοιξη του 2017 στην Αθήνα. Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε μόλις πριν μια βδομάδα. Εργαζόμασταν χρόνια στον χώρο των εκδόσεων. Ο Θάνος ήταν ο αναπληρωτής διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, ενώ η Μαριλένα ήταν υπεύθυνη επικοινωνίας. Θελήσαμε να κάνουμε κάτι δικό μας, με την ελευθερία που έχει κάτι για το οποίο είσαι μονάχα εσύ υπεύθυνος. Το λέμε ΔΩΜΑ, γιατί δουλεύουμε σ’ ένα μικρό δώμα στην Αθήνα. Μας αρέσουνε τα δώματα, τα θεωρούμε πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο του αθηναϊκού τοπίου, και την Αθήνα την αγαπάμε πολύ. Βασικά φανταζόμαστε τη δουλειά μας να βγαίνει απ’ την Αθήνα και ν’ απευθύνεται στην Αθήνα. Γι’ αυτό και βάλαμε για υπότιτλο στον εκδοτικό μας οίκο το «βιβλία στην Αθήνα». Το δώμα έχει και μια ωραία σημειολογία. Είναι μικρό, έχει ησυχία, είναι μέσα στην πόλη, αλλά την βλέπει από ψηλά· δεν χωράει πάρα πολλούς, έχει όμως απλωσιά κι αέρα.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι το στίγμα του εκδοτικού οίκου; Τι είδους βιβλία να περιμένουμε από τις εκδόσεις ΔΩΜΑ;
Η βασική παραδοχή με την οποία ξεκινάει το ΔΩΜΑ είναι πως υπάρχει μια γενιά Ελλήνων, η νεότερη γενιά, αυτήν που θα μπορούσαμε να την πούμε, κάπως κακόγουστα είναι η αλήθεια, και γενιά της κρίσης, η οποία, ίσως χωρίς να το έχει συνειδητοποιήσει ακόμα, θα θελήσει να βελτιώσει το μορφωτικό της επίπεδο, κι αυτό όχι από εξωτερική παρότρυνση, αλλά από προσωπική της ανάγκη. Θα θελήσει να το κάνει αυτό μ’ αυτονομία και μ’ απαιτήσεις. Θα διεκδικήσει πνευματικά προϊόντα υψηλού επιπέδου, τα οποία όμως θα θελήσει να της δοθούν με τρόπο ειλικρινή, ανεπιτήδευτο αλλά επεξεργασμένο. Δεν θα ντραπεί να ομολογήσει τις πνευματικές της ελλείψεις, και θ’ αναζητήσει τα κείμενα που είναι τα πιο αναγκαία, τα πιο σημαντικά, τα πιο επείγοντα.
Το ΔΩΜΑ θα επιχειρήσει να ανταποκριθεί σ’ αυτή την απαίτηση. Θα προσπαθήσει να πείσει τους δυνητικούς του αναγνώστες ότι τα έργα που εκδίδει είναι όντως διαλεγμένα, χρήσιμα και ουσιαστικά. Η βασική έννοια του Δώματος είναι η έννοια του αναγκαίου, του μη περιττού. Αυτή βρίσκει έκφραση τόσο στο επίπεδο το αισθητικό, που θέλουμε να διαπνέεται από μια καταστατική δωρικότητα, όσο και στο επίπεδο του περιεχομένου, που είναι και το πιο ουσιώδες.
Δεν είναι τυχαίο που η πρώτη σειρά του Δώματος ονομάστηκε «Τα Στοιχειώδη», μιας και φιλοδοξία της είναι ακριβώς να προσφέρει τα βιβλία εκείνα που αποτελούν τα στοιχειώδη, δηλαδή τα απολύτως βασικά αναγνώσματα του ανθρώπου που διεκδικεί για τον εαυτό του μια καλύτερη μόρφωση και μια πλουσιότερη κατανόηση του κόσμου και της ζωής του.
Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του εκδοτικού οίκου. Γιατί επιλέξατε τον Επίκτητο; Τι το ξεχωριστό έχει αυτό το βιβλίο για εσάς;
«Η Ελευθερία» του Επίκτητου είναι ένα βιβλίο που δεν το υπολογίζαμε στους αρχικούς σχεδιασμούς μας για το εκδοτικό μας πρόγραμμα, αλλά έπεσε πάνω μας σαν από τύχη. Μια βραδιά, ο Θάνος κρατούσε και διάβαζε μόνος του το κείμενο στ’ αρχαία και κάποια στιγμή άρχισε να το μεταφράζει προφορικά, με τρόπο αυτοσχέδιο. Κι όταν το ακούσαμε στα νέα ελληνικά, όταν ακούσαμε στη γλώσσα τη δική μας αυτές τις προτάσεις, αυτά τα λόγια, είπαμε κι οι δύο πως μ’ αυτό το βιβλίο πρέπει να ξεκινήσουμε.
«Η Ελευθερία» του Επίκτητου δεν είναι μονάχα ένα κορυφαίο κι αληθινό κοσμοϊστορικό βιβλίο –μιας κι είναι το κείμενο με το οποίο θεμελιώνεται για πρώτη φορά η νεότερη έννοια της ελευθερίας του ατόμου, κι αυτό πριν δυο χιλιάδες χρόνια· είναι, επιπλέον, και μια αφορμή για εμάς να δείξουμε εμπράκτως τη σκοπιά μέσα απ’ την οποία θέλουμε εμείς να προσεγγίσουμε και να δώσουμε στο κοινό μας αυτή την άγνωστη χώρα του νεοελληνικού πνευματικού ορίζοντα: την ελληνική αρχαιότητα. Διότι, κι αυτό αποτελεί μια βασική θέση του Δώματος, οι σύγχρονοι Έλληνες μοιάζουν νά ’ναι καταδικασμένοι να μην γνωρίσουν την ελληνική αρχαιότητα, επειδή ακριβώς είναι Έλληνες. Κι αυτή την καταδίκη την φέρανε οι ίδιοι πάνω στα κεφάλια τους, από έναν συνδυασμό ψωροπερηφάνειας και πνευματικής ανειλικρίνειας. Όλοι αυτοί οι λόγοι, όμως, είναι τελικά δευτερεύοντες: ο κύριος λόγος που ξεκινάμε με την Ελευθερία του Επίκτητου είναι ότι πρόκειται κατά τη γνώμη μας για ένα κείμενο αληθινής σοφίας, για ένα κείμενο πραγματικά απαραίτητο.
Τι θα διαβάσουμε από το ΔΩΜΑ τους επόμενους μήνες;
Επειδή, ίσως από μια υπερβολικά παιχνιδιάρικη ιδιοσυγκρασία, θέλουμε να κρατάμε αναμμένη την περιέργεια του κοινού μας και ν’ αξιοποιούμε το στοιχείο του αιφνιδιασμού, αποφεύγουμε ν’ ανακοινώνουμε τους επόμενους μας τίτλους. Το ίδιο κάναμε, άλλωστε, και με την «Ελευθερία» του Επίκτητου. Αυτό που μπορούμε πάντως να πούμε από τώρα είναι πως το ΔΩΜΑ θα κινηθεί δυναμικά το ερχόμενο διάστημα, με κάμποσους τίτλους, πιθανώς αναπάντεχους αλλά πάντοτε αναγκαίους.
