Αν έχετε βάλει μπροστά να αποκτήσετε μωρό, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις λεπτομέρειες που θα σας βοηθήσουν να πετύχετε πιο γρήγορα τον στόχο σας.
Ο Δρ. Θάνος Παράσχος, γυναικολόγος – μαιευτήρας, ειδικός σε θέματα γονιμότητας και διευθυντής του Κέντρου Εξωσωματικής Γονιμοποίησης EMBIO, δίνει τις απαντήσεις που χρειάζεται κάθε γυναίκα που θέλει να μείνει έγκυος.
1. Ποιες είναι οι πιο γόνιμες μέρες του κύκλου;
Σε έναν κύκλο 28-30 ημερών, γόνιμες θεωρούνται οι μέρες κοντά στη 14η ημέρα του κύκλου της γυναίκας. Εάν λοιπόν ένα ζευγάρι θέλει να συλλάβει, θα πρέπει να φροντίσει να έχει σεξουαλικές επαφές οπωσδήποτε μεταξύ της 11ης και 19ης ημέρας.
2. Γιατί μια γυναίκα πρέπει να καταγράφει τον κύκλο της και να παρακολουθεί την ωορρηξία της;
Είναι σημαντικό μια γυναίκα να καταγράφει τον κύκλο της, για να μπορεί να υπολογίσει ποιες είναι οι γόνιμες ημέρες, έτσι ώστε να επιδιώξει να έχει σεξουαλικές επαφές την περίοδο που είναι πιο πιθανό να συλλάβει. Επίσης, είναι σημαντικό να το κάνει είτε έχει σταθερό κύκλο 28 ημερών είτε όχι. Στη δεύτερη περίπτωση πιθανόν να χρειάζεται να συμβουλευτεί τον γυναικολόγο της, για να εντοπίσει τις γόνιμες ημέρες της. Αν για παράδειγμα ο κύκλος της γυναίκας είναι μεγαλύτερος από 30 ημέρες, οι γόνιμες μέρες μεταφέρονται λίγο πιο μετά. Αν, πάντως, η γυναίκα αντιμετωπίζει διαταραχές περιόδου, θα πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθεί στον γυναικολόγο της, καθώς είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί η ημέρα της ωορρηξίας και πιθανό για να γίνει αυτό να χρειάζεται παρακολούθηση με υπέρηχο. Επίσης, η αιτία που κρύβεται πίσω από τις διαταραχές περιόδου μπορεί να αποτελεί και την αιτία για αδυναμία σύλληψης, γι’ αυτό είναι σημαντικό να απευθυνθεί στον γυναικολόγο της για μια αρχική διερεύνηση της υπογονιμότητας.
3. Πώς πρέπει το ζευγάρι να τροποποιήσει τις σεξουαλικές του συνήθειες για μια πιο πιθανή σύλληψη;
Όταν στόχος είναι η σύλληψη, σημαντικό είναι το σεξ να γίνεται στη σωστή συχνότητα. Ούτε καθημερινά ούτε όμως και σε αραιά διαστήματα. Πιο συγκεκριμένα, ένα ζευγάρι πρέπει να επιδιώκει να έχει επαφές μέρα παρά μέρα, ιδιαίτερα τις γόνιμες μέρες του κύκλου. Κάποιες μάλιστα έρευνες υποστηρίζουν ότι το πρωί είναι οι καλύτερες ώρες για σύλληψη, επειδή το σπέρμα είναι πιο δυνατό.
4. Πόσος καιρός χρειάζεται για να συλλάβει μια γυναίκα;
Κάποια ζευγάρια μπορεί να τα καταφέρουν από τον πρώτο μήνα. Αυτός όμως δεν είναι ο κανόνας. Συνήθως, από τη στιγμή που ξεκινούν τις προσπάθειες για εγκυμοσύνη, τα περισσότερα ζευγάρια μπορεί να χρειαστούν να περιμένουν μέχρι και 12 μήνες για να συλλάβουν, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό μπορεί να κάνει δύο χρόνια να συλλάβει. Όπως, πάντως, εξηγεί ο κύριος Παράσχος, αν το ζευγάρι δεν έχει καταφέρει να συλλάβει μέσα σε ένα χρόνο, καλό είναι να απευθυνθεί σε έναν ειδικό γονιμότητας, ενώ, αν η γυναίκα είναι μεγαλύτερη των 35 χρόνων, το διάστημα αυτό μειώνεται στους έξι μήνες.
5. Πώς επηρεάζεται η γονιμότητα από την ηλικία;
Μεταξύ των είκοσι και των τριάντα είναι η ηλικία που μια γυναίκα έχει τις περισσότερες πιθανότητες να συλλάβει, καθώς τότε είναι στο αποκορύφωμα η αναπαραγωγική της ικανότητα. Μετά τα τριανταπέντε ή σαράντα φθίνει σημαντικά τόσο η ποιότητα όσο και η ποσότητα των ωαρίων, υπάρχουν διαταραχές στην ωορρηξία, ενώ είναι πιο συχνά γυναικολογικά προβλήματα, που μπορεί επίσης να πλήξουν τη γονιμότητα. Γενικά, όσο πιο μεγάλη είναι σε ηλικία μια γυναίκα τόσο μειώνεται η πιθανότητα να συλλάβει με δικά της ωάρια και πιθανόν να χρειάζεται να ζητήσει βοήθεια από τον ειδικό σε θέματα γονιμότητας.
6. Επηρεάζεται η επιτυχία κύησης από το βάρος της γυναίκας;
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι παχύσαρκες και υπέρβαρες γυναίκες δυσκολεύονται να συλλάβουν, καθώς τα αυξημένα επίπεδα ορμονών δημιουργούν ανωμαλίες στον κύκλο και διαταραχές στην ωορρηξία, παρεμποδίζοντας τη σύλληψη. Εξάλλου, το υπερβάλλον βάρος μπορεί να επιβαρύνει και την εγκυμονούσα, οδηγώντας σε επιπλοκές τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και στον τοκετό. Παρόλο όμως που είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία είναι εχθρός της γονιμότητας, θα πρέπει να ξέρετε ότι το ίδιο ισχύει και για το υπερβολικά χαμηλό βάρος της γυναίκας. Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, είναι σημαντικό να στοχεύετε στο ιδανικό βάρος.
7. Ποιος ο ρόλος της υγιεινής διατροφής για μια υγιή σύλληψη;
Μια πλούσια και ισορροπημένη διατροφή εξασφαλίζει ένα υγιές γυναικείο σώμα, ικανό να συλλάβει και να συντηρήσει μια εγκυμοσύνη μέχρι το τέλος χωρίς προβλήματα. Η κατανάλωση φρέσκων φρούτων και πράσινων λαχανικών, πλούσια σε φολικό οξύ, είναι απαραίτητη για τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων φολικού οξέος τρεις μήνες πριν τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια των 12 πρώτων εβδομάδων της κύησης μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης νευρικών ασθενειών στα νεογέννητα.
8. Ποια είναι η επίδραση του καπνίσματος, του αλκοόλ και των φαρμάκων στη σύλληψη;
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει την ικανότητα σύλληψης, γι’ αυτό οι γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν δε θα πρέπει να καταναλώνουν αλκοόλ. Πιο συγκεκριμένα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών καταστρέφει τόσο την ποιότητα του σπέρματος όσο και την ποιότητα των ωαρίων, μειώνοντας κατά συνέπεια τη δυνατότητα γονιμοποίησης και επίτευξης μιας εγκυμοσύνης. Oι επιδράσεις του καπνίσματος, από την άλλη, επηρεάζουν αρνητικά την ωορρηξία και τις παραμέτρους του σπέρματος, μειώνοντας την πιθανότητα επίτευξης μιας εγκυμοσύνης κατά 40%. Γενικά, ένα ζευγάρι που καπνίζει θα κάνει περισσότερο χρόνο να συλλάβει από ένα ζευγάρι που δεν καπνίζει. Τα ζευγάρια, λοιπόν, είναι προτιμότερο να απαλλαχθούν από αυτή τη βλαβερή συνήθεια. Τέλος, οι γυναίκες, και κυρίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πρέπει να ενημερώνουν το γυναικολόγο τους για όλα τα φάρμακα που παίρνουν, καθώς κάποια από αυτά δεν είναι ασφαλή για το έμβρυο.
9. Η έντονη γυμναστική μπορεί να περιορίσει τις πιθανότητες σύλληψης;
Η έντονη γυμναστική μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές περιόδου ή μπορεί ακόμα και να σταματήσει την περίοδο, με αποτέλεσμα να αναστέλλεται η ωορρηξία. Έτσι, μοιραία περιορίζει και τις πιθανότητες σύλληψης.
10. Γιατί πρέπει οι γυναίκες, που ευελπιστούν να συλλάβουν, να περιορίσουν το stress;
Το αυξημένο στρες μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών που σχετίζονται με τη γονιμότητα, που με τη σειρά τους επηρεάζουν τον κύκλο της γυναίκας και επομένως την ωορρηξία της. Όταν όμως υπάρχει διαταραχή στον κύκλο και στην ωορρηξία, η σύλληψη γίνεται πιο δύσκολη. Γενικά, πάντως, οι έρευνες δείχνουν ότι η καλή ψυχολογία μπορεί να επηρεάσει θετικά, ακόμα και γυναίκες που έχουν καταφύγει στην εξωσωματική γονιμοποίηση για να μείνουν έγκυες, αυξάνοντας τα ποσοστά επιτυχίας.
Dr. Θάνος Παράσχος
Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας
Ειδικός στην Eξωσωματική Γονιμοποίηση
και Ενδοσκοπική Χειρουργική
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ. Θάνος Παράσχος
T: (+30) 210 6774104
Κ: (+30) 6944428242