«Ό,τι γράφει δεν ξεγράφει» λέει το ρητό κι έτσι από τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι βρέξει-χιονίσει θα μπαίνουν στα κρατικά ταμεία τουλάχιστον 2,650 δισ. ευρώ από τον φόρο κατοχής ακινήτων, όπως κι αν λέγεται αυτός, η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της αξίας των ακινήτων μπορεί να φέρει ανατροπές και επιβαρύνσεις μόνο στις τσέπες των φορολογούμενων.
«Οι συντελεστές θα αυξηθούν σίγουρα αναλογικά, σύμφωνα με την κατηγορία της αξίας των ακινήτων που έχουν. Από κει και πέρα θα δούμε πώς θα γίνει, σε ποιες κατηγορίες θα αυξηθούν ή σε ποιες κατηγορίες θα μειωθούν. Σίγουρα το ποσό της είσπραξης θα πρέπει να παραμείνει το ίδιο», τόνισε η αρμόδια υφυπουργός Οικονομικών Κ. Παπανάτσιου μιλώντας στον Real FM, προαναγγέλλοντας έτσι ανατροπές στον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ για το 2018, λόγω της εξομοίωσης εμπορικών και αντικειμενικών αξιών.
Και κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα και οι φόβοι για νέες στρεβλώσεις, αδικίες και... τρελά εκκαθαριστικά, καθώς οι πρώτες διερευνητικές προσπάθειες για την υλοποίηση του νέου συστήματος υπολογισμού των αξιών ακινήτων έχουν βγάλει απίθανα αποτελέσματα, με δεδομένο ότι τα συμβόλαια μεταβιβάσεων δείχνουν κατάρρευση τιμών, τουλάχιστον στα παλαιότερα ακίνητα. Αυτή ακριβώς η «θολή» εικόνα για το ποια είναι η κατάσταση στην αγορά ακινήτων, είναι που φέρνει πονοκεφάλους στο υπουργείο Οικονομικών και στους φορολογούμενους, για το πώς μπορεί να αναπροσαρμοστεί η δομή του ΕΝΦΙΑ, με βάση τα νέα δεδομένα.
Το πρώτο σενάριο είναι να διατηρήσει ο ΕΝΦΙΑ τη σημερινή του λογική, ήτοι να υπολογίζεται ανά τ.μ. με βάση την Τιμή Ζώνης. Ποιος είναι ο κίνδυνος; Από τη στιγμή που τα στοιχεία της κτηματαγοράς δείχνουν ότι οι πολύ υψηλές αντικειμενικές αξίες δεν υπάρχουν πια κι έχουν πιεστεί σε χαμηλότερα επίπεδα, να μεταφερθούν τα βάρη του ΕΝΦΙΑ στις αποκαλούμενες μεσαίες περιοχές (π.χ. Αγία Παρασκευή, Χαλάνδρι, Άλιμος κ.λ.π.), όπου η πτώση των τιμών ήταν ελεγχόμενη.
Με την αποκαλούμενη εξομοίωση αντικειμενικών- εμπορικών τιμών, το υπουργείο Οικονομικών θα βρεθεί, όμως, αντιμέτωπο και με το οξύ πολιτικό πρόβλημα των αποκαλούμενων «λαϊκών» περιοχών, όπου οι Τιμές Ζώνης είχαν κρατηθεί τεχνητά σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τις τρέχουσες εμπορικές αξίες, αλλά πλέον η λειτουργία της νέας πλατφόρμας τιμών θα φέρει επιβαρύνσεις, λόγω προσαρμογής στην πραγματικότητα. Στην περίπτωση «διορθωτικών» παρεμβάσεων με πολιτική απόφαση, τότε το κόστος θα περάσει αναγκαστικά στις αποκαλούμενες μεσαίες περιοχές.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, με την εφαρμογή κλίμακας ανάλογης του ΦΑΠ, όπου η συνολική αξία των ακινήτων θα φορολογείται με κλιμακωτούς συντελεστές. Η πρώτη δυσκολία έχει να κάνει με τις ενστάσεις των δανειστών, οι οποίοι και στο πρόσφατο παρελθόν είχαν διαφωνήσει με αλλαγές που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τον εισπρακτικό στόχο. Η δεύτερη δυσκολία έχει να κάνει με την προτιθέμενη ελάφρυνση των φτηνότερων ακινήτων, καθώς σε αυτήν την περίπτωση το κόστος θα πρέπει να μεταφερθεί στα υψηλότερα κλιμάκια, δηλαδή πάλι στις αποκαλούμενες μεσαίες περιοχές.