«Ασαφή» και «ανεπαρκή» χαρακτήρισαν Ευρωπαίοι ηγέτες την πρόταση της Τερέζα Μέι για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της ΕΕ στη Βρετανία μετά το Brexit, αφήνοντας να εννοηθεί ότι περιμένουν περισσότερα απ’ το Λονδίνο.
«Είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά αυτό το βήμα δεν είναι επαρκές», είπε ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ προσερχόμενος στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ. Κι όταν ρωτήθηκε αν έχει πλέον μια σαφέστερη εικόνα για το είδος του Brexit που επιθυμεί η Βρετανία απάντησε ορθά-κοφτά: «Όχι».
Η Μέι έκανε την πρότασή της στο τέλος του χθεσινού δείπνου στις Βρυξέλλες λέγοντας ότι πρόκειται για μια «δίκαιη και σοβαρή πρόταση για την προστασία των δικαιωμάτων των 3,5 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία και των 1,2 εκατομμυρίων Βρετανών που ζουν στην ΕΕ.»
Και οι δύο πλευρές έχουν πει ότι επιθυμούν να λυθεί νωρίς το ζήτημα αυτό, αλλά από τα σχόλια του προέδρου της Κομισιόν συνάγεται ότι απομένει ακόμη αρκετός δρόμος να διανυθεί.
Από την πλευρά του ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ χαρακτήρισε «ιδιαίτερα ασαφείς» τις προτάσεις της Μέι, χρησιμοποιώντας μια φλαμανδική έκφραση για τα αμφίβολα δώρα: «δεν θέλουμε μια γάτα στο σακί», είπε. «Θέλουμε να είναι μόνιμα εξασφαλισμένα τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ». Ο Αυστριακός καγκελάριος Κρίστιαν Κερν έκανε λόγο για ένα «πρώτο βήμα» από την πλευρά του Λονδίνου, που όμως δεν καλύπτει τις περιπτώσεις πολλών Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία, ενώ ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε είπε ότι υπάρχουν «χιλιάδες αναπάντητες ερωτήσεις».
Άλλοι ηγέτες εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε «καλή αρχή» τις βρετανικές προτάσεις, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι υπάρχουν «πολλά άλλα ζητήματα» ανοικτά μέχρι να καταλήξει η Βρετανία σε συμφωνία με την ΕΕ για το διαζύγιο.
H Τ. Μέι διαβεβαίωσε τους 27 ομολόγους της ότι κανένας πολίτη κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει την χώρα έπειτα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του Brexit. Εντούτοις, η βρετανίδα πρωθυπουργός προειδοποίησε τους αρχηγούς των 27 κρατών μελών ότι απορρίπτει κάθε δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην επίλυση των διαφορών για τα δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης μετά το Brexit.
Συγκεκριμένα, η κ. Μέι πρότεινε να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες οι Ευρωπαίοι της Bρετανίας. Στην πρώτη κατηγορία θα είναι αυτοί που ζουν πάνω από πέντε χρόνια και θα θεωρηθούν αυτόματα Βρετανοί πολίτες σε θέματα Υγείας, Εκπαίδευσης, Κοινωνικής Πρόνοιας και συντάξεων. Στη δεύτερη, όσοι ζουν λιγότερο από πέντε χρόνια από την έναρξη των διαπραγματεύσεων (Μάρτιος 2017), στους οποίους θα επιτραπεί η παραμονή στη χώρα μέχρι να φτάσουν τα πέντε χρόνια και να κάνουν αίτηση για μόνιμη άδεια παραμονής. Στην τρίτη θα ανήκουν εκείνοι που θα φτάσουν στην Βρετανία μετά τον Μάρτιο του 2017 και πριν από την ημερομηνία εξόδου της χώρας από την ΕΕ, στους οποίους θα δοθεί μια «περίοδος χάριτος» περίπου δύο ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας θα μπορούν να προβούν σε αίτηση για άδεια παραμονής.
«Είναι μια δίκαιη και σοβαρή πρόταση, η οποία δίνει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις στους πολίτες της ΕΕ που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με το μέλλον τους» δήλωσε η Τ. Μέι προσερχόμενη σήμερα στη δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής.