Με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής που συνήθως υλοποιείται «μέσω πολύπλοκων διασυνοριακών μηχανισμών», η Κομισιόν πρότεινε σήμερα νέους αυστηρότερους κανόνες διαφάνειας για τους λεγόμενους ενδιάμεσους -όπως φορολογικοί σύμβουλοι, λογιστές, τράπεζες και δικηγόροι- οι οποίοι σχεδιάζουν και προωθούν μηχανισμούς φορολογικού σχεδιασμού για τους πελάτες τους.
Διασυνοριακοί μηχανισμοί φορολογικού σχεδιασμού οι οποίοι φέρουν ορισμένα χαρακτηριστικά ή «διακριτικά» που μπορούν να προκαλέσουν ζημίες στα κρατικά ταμεία, θα πρέπει πλέον να αναφέρονται αυτόματα στις φορολογικές αρχές πριν από τη χρήση τους, επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα η Επιτροπή, σημειώνοντας πως έχει εντοπίσει ορισμένα βασικά διακριτικά, στα οποία συγκαταλέγονται ο υπολογισμός των ζημιών για τη μείωση της φορολογικής υποχρέωσης, η χρήση ειδικών ευνοϊκών φορολογικών καθεστώτων, ή συμφωνιών με τη συμμετοχή χωρών που δεν πληρούν τα διεθνή πρότυπα χρηστής διακυβέρνησης.
Η υποχρέωση αναφοράς διασυνοριακού μηχανισμού που φέρει ένα ή περισσότερα από αυτά τα διακριτικά θα βαρύνει κατά την Επιτροπή:
- τον ενδιάμεσο που παρείχε τον διασυνοριακό μηχανισμό προς εφαρμογή και χρήση από εταιρεία ή άτομο,
- το άτομο ή την εταιρεία που λαμβάνει τις συμβουλές, όταν ο ενδιάμεσος ο οποίος παρέχει τον διασυνοριακό μηχανισμό δεν είναι εγκατεστημένος στην ΕΕ, ή όταν ο ενδιάμεσος δεσμεύεται από το επαγγελματικό απόρρητο ή κανόνες περί απορρήτου,
- το άτομο ή την εταιρεία που εφαρμόζει τον διασυνοριακό μηχανισμό, όταν εκπονείται από εσωτερικούς φορολογικούς συμβούλους ή νομικούς.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι τα κράτη μέλη θα ανταλλάσσουν αυτόματα τις πληροφορίες που λαμβάνουν σχετικά με τους μηχανισμούς φορολογικού σχεδιασμού μέσω μιας κεντρικής βάσης δεδομένων. Έτσι θα προειδοποιούνται εγκαίρως σχετικά με νέους κινδύνους στον τομέα της φοροαποφυγής και θα τους παρέχεται η δυνατότητα να λαμβάνουν μέτρα για την παρεμπόδιση επιζήμιων πρακτικών.
Στην ανακοίνωσης της η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι «η υποχρέωση σχετικά με την αναφορά ενός μηχανισμού δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο εν λόγω μηχανισμός έχει ζημιογόνες συνέπειες», αλλά απλώς ότι πρέπει να ελεγχθεί από τις φορολογικές αρχές.
Ωστόσο, συνεχίζει η Επιτροπή, «τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να επιβάλλουν αποτελεσματικές και αποτρεπτικές κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τα μέτρα διαφάνειας, δημιουργώντας ισχυρό νέο αποτρεπτικό μέσο για εκείνους που ενθαρρύνουν ή διευκολύνουν καταχρηστικές φορολογικές πρακτικές».
Οι νέοι κανόνες είναι, όπως αναφέρει η Επιτροπή, συνολικοί και καλύπτουν όλους τους ενδιάμεσους, όλους τους μηχανισμούς που ενδέχεται να έχουν ζημιογόνες συνέπειες και όλα τα κράτη μέλη. Οι λεπτομέρειες κάθε φορολογικού μηχανισμού που περιέχει ένα ή περισσότερα διακριτικά θα πρέπει να αναφέρονται στις οικείες φορολογικές αρχές του ενδιάμεσου εντός πέντε ημερών από τη διάθεση του εν λόγω μηχανισμού στον πελάτη, τονίζει η Επιτροπή.
Η πρόταση, η οποία λαμβάνει τη μορφή τροποποίησης της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία (ΟΔΣ), θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για διαβούλευση και στο Συμβούλιο για έκδοση. Προβλέπεται ότι οι νέες απαιτήσεις αναφοράς θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2019, ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ θα υποχρεούνται κατόπιν να ανταλλάσσουν πληροφορίες κάθε 3 μήνες.
Παρουσιάζοντας τις ανωτέρω προτάσεις ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο, τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε:
«Η ΕΕ έχει καταστεί πρωτοπόρος όσον αφορά τη βελτίωση της διαφάνειας στον τομέα του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Το έργο αυτό έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Σήμερα προτείνουμε να αποδίδονται ευθύνες στους ενδιάμεσους που δημιουργούν και πωλούν μηχανισμούς φοροαποφυγής. Εν τέλει, αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εσόδων για τα κράτη μέλη».
Τέλος ο Πιερ Μοσκοβισί, επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε επί του θέματος τα εξής:
«Συνεχίζουμε να κλιμακώνουμε τις προσπάθειές μας στο θεματολόγιο μας για τη φορολογική διαφάνεια. Σήμερα στρέφουμε την προσοχή μας στους επαγγελματίες που προωθούν καταχρηστικές φορολογικές πρακτικές. Οι φορολογικές διοικήσεις θα πρέπει να έχουν τις πληροφορίες που χρειάζονται για την αντιμετώπιση των μηχανισμών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού.
Η πρότασή μας θα παράσχει μεγαλύτερη βεβαιότητα στους ενδιάμεσους που σέβονται το πνεύμα και το γράμμα της νομοθεσίας μας, ενώ θα κάνει πολύ δύσκολη τη ζωή εκείνων που δεν τα σέβονται. Το έργο μας για δικαιότερη φορολόγηση σε όλη την Ευρώπη συνεχίζει να σημειώνει πρόοδο».