Εχουν περάσει τρεις δεκαετίες από τη στιγμή που ο 18χρονος Γερμανός πιλότος Ματίας Ρουστ προσγείωσε ένα μικρό Τσέσνα μπροστά στο Κρεμλίνο. Τα ερωτήματα όμως παραμένουν.
Τελικά ήταν κατάσκοπος, ειρηνοποιός ή ήρωας, διερωτάται η Deutsche Welle σε σχετικό δημοσίευμα. Πώς κατάφερε ένας 18χρονος, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, να παρακάμψει την αεράμυνα των Σοβιετικών, να διανύσει εκατοντάδες χιλιόμετρα ανενόχλητος και να προσγειωθεί στην Κόκκινη Πλατεία δίπλα στο Κρεμλίνο;
Στα ερασιτεχνικά πλάνα, από τις 28 Μαΐου 1987, εμφανίζεται ο πιλότος να συζητά για αρκετή ώρα με περαστικούς. Ο 18χρονος δεν γνώριζε ότι η πράξη του ήταν αφορμή για να ξεσπάσει κυβερνητική κρίση στην τότε Σοβιετική Ενωση. «Αν γνώριζα τις επιπτώσεις δεν θα το επαναλάμβανα», είχε πει αρκετά χρόνια αργότερα.
Ακόμα και σήμερα κυκλοφορούν μύθοι και σενάρια γύρω από την πτήση που προκάλεσε παγκόσμια έκπληξη στα ΜΜΕ του 1987. Η ρωσική εβδομαδιαία εφημερίδα «Επιχειρήματα και Στοιχεία» ("Argumenti i Fakty") γράφει ότι η ενέργεια του Μ. Ρουστ κατάφερε σημαντικό πλήγμα στο σοβιετικό κομμουνιστικό κόμμα. Αλλοι πιστεύουν ότι ο νεαρός πιλότος ήταν κατάσκοπος. Ο ίδιος ο Γερμανός πιλότος πάντως αυτοχαρακτηρίζεται ως ειρηνοποιός που θέλησε να «χτίσει» γέφυρες μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Από τη Φινλανδία στη Σοβιετική Ενωση
Ο Ρουστ ακολούθησε πολύπλοκη πορεία. Αρχικά πέταξε προς την Ισλανδία, στη συνέχεια προς την Νορβηγία και Φιλανδία και από εκεί κατευθύνθηκε στην τότε Σοβιετική Ενωση. Από τα σύνορα πέταξε για περίπου 700 χλμ. κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής με κατεύθυνση τη Μόσχα, χωρίς να προκαλέσει την αντίδραση σοβιετικών μαχητικών.
Το γεγονός ότι συνέχισε ανενόχλητος την πτήση του επί πέντε ώρες στη Σοβιετική Ενωση οφείλεται σε μια αλυσίδα προβλημάτων που έτυχε να αντιμετωπίζουν εκείνη ακριβώς την μέρα οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας, θυμίζει η Deutshe Welle. Στην Εσθονία, που ανήκε τότε στην Σοβιετική Ενωση, το Τσέσνα εντοπίστηκε με καθυστέρηση και οι ελεγκτές το άφησαν απλά να συνεχίσει το ταξίδι του. Επιπλέον στην περιοχή είχε καταπέσει στρατιωτικό αεροσκάφος και οι ένοπλες δυνάμεις ήταν αποπροσανατολισμένες.
Την «πλήρωσαν» εκατοντάδες υψηλόβαθμοι αξιωματικοί
Επειτα από τον διασυρμό των ενόπλων δυνάμεων, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ απομάκρυνε εκατοντάδες υψηλόβαθμους στρατιωτικούς. Επιπτώσεις υπήρξαν όμως και για τον 18χρονο, που καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα. Τελικά όμως η ποινή του μετατράπηκε σε φυλάκιση και το καλοκαίρι του 1988 αφέθηκε ελεύθερος.
Πάντως, παρότι έμεινε στην ιστορία, δεν κατάφερε να αποφύγει τα προβλήματα στη συνέχεια. Μερικά χρόνια αργότερα δικάστηκε στη Γερμανία για διάφορες αξιόποινες πράξεις. Φήμες τον ήθελαν να εργάζεται σε στούντιο γιόγκα στο Αμβούργο ή να δραστηριοποιείται ως σύμβουλος χρηματοοικονομικών στην Εσθονία και την Ελβετία.
Το μικρό αεροσκάφος εκτίθεται εδώ και μερικά χρόνια σε περίοπτη θέση στο Τεχνολογικό Μουσείο του Βερολίνου.