Ενα debate που έγραψε ιστορία: Σιράκ-Μιτεράν -«Σας κοιτάζω στα μάτια και σας αμφισβητώ» [βίντεο]

Αν υπάρχει ένα debate που έμεινε στα χρονικά του είδους, κατά γενική ομολογία, είναι αυτό του έγινε το 1988.

Δύο καλοί πολιτικοί, αλλά και άριστοι ηθοποιοί, ο Φρανσουά Μιτεράν (τότε πρόεδρος) και ο Ζακ Σιράκ (τότε πρωθυπουργός), διασταύρωσαν τα ξίφη τους με κομψότητα και λυρισμό, σε μια πραγματικά θεατρική μονομαχία. Διεκδικούσαν και οι δύο την γαλλική προεδρία.

Αυτό το debate ήταν τόσο δραματουργικό που ανεβαίνει στο θέατροThéâtre de l’Atelier, από τις 2 ως τις 7 Μαίου 2017, σαν μια συγκλονιστική υπενθύμιση του παρόντος.

Το debate έγινε στις 28 Απριλίου 1988, στα στούντιο της Maison de la Radio. Είναι η τρίτη φορά στην ιστορία της Γαλλίας που γίνεται debate. Είχε προηγηθεί ένα άλλο αλησμόνητο, μεταξύ Ζισκάρ ντ Εστέν και Μιτεράν, το 1981, όταν ο Ζισκάρ είπε στον Μιτεράν την απίστευτη φράση «Δεν έχετε το μονοπώλιο της καρδιάς».

Τα 30 εκατομμύρια τηλεθεατές, ωστόσο, που κάθισαν μπροστά στους δέκτες τους για να παρακολουθήσουν την μονομαχία Μιτεράν-Σιράκ δεν περίμεναν αυτό που θα ακολουθούσε.

Το debate ξεκίνησε με μια αγωνιώδη μουσική, εν είδη εισαγωγής σε αστυνομική ταινία περισσότερο και όχι σε πολιτική συζήτηση. Γύρω από ένα σκοτεινό τραπέζι, τέσσερις πρωταγωνιστές στέκονται ακίνητοι και αγέλαστοι. Οι δημοσιογράφοι Elie Vannier και Michèle Cotta, και οι δύο πολιτικοί ήρωες της βραδιάς.
Ηδη το debate θεωρείται ιστορικό εν τη γενέσει του: ο εν ενεργεία σοσιαλιστής πρόεδρος της Δημοκρατίας (Μιτεράν) βρίσκεται αντιμέτωπος με τον εν ενεργεία δεξιό πρωθυπουργό του (Σιράκ).
Επί δύο ώρες, ο τόνος αγγίζει τα όρια της δραματουργίας. Θέατρο και πολιτική αναμειγνύονται. Δύο άνδρες έχουν ανέβει στη σκηνή για να περιγράψουν την πολιτική κατάσταση και να επιβληθούν ο ένας στον άλλο.

Μια δόση Σέξπηρ
Ολοι ομολογούν ότι το debate είχε αλησμόνητες στιγμές κωμωδίας. Οπως τη στιγμή που ο Μιτεράν θέλοντας να γελοιοποιήσει την Δεξιά και την παλιότερη φράση του ντ Εστέν «δεν έχετε το μονοπώλιο της καρδιάς», λέει ξαφνικά στον Σιράκ: «Δεν έχετε το μονοπώλιο της καρδιάς στις ...γάτες και τους σκύλους». Διάλογος επιπέδου Ιονέσκο.

Οι δύο πολιτικοί ήταν υποψήφιοι πρόεδροι στις εκλογές. Και επειδή ο Μιτεράν αποκαλούσε τον Σιράκ συνεχώς, στο debate, όχι με το όνομά του αλλά με τον τίτλο «Κύριε πρωθυπουργέ», εκείνος διαμαρτυρήθηκε και ακολούθησε ο εξής διάλογος:

Μιτεράν: Σας παρατηρώ δύο χρόνια και μου δίνετε εδώ ένα κακό παράδειγμα. Δεν επιθυμώ να επεκταθώ περισσότερο. Δεν κάνω καμία ιδαίτερη αναφορά στον τρόπο που εκφράζεστε, είναι δικαίωμά σας. Αλλά συνεχίζω να σας αποκαλώ «Κύριε Πρωθυπουργέ» γιατί έτσι σας αποκαλώ επί δύο χρόνια και αυτός είναι ο τίτλος σας. Ε, λοιπόν, ως πρωθυπουργός, παρατήρησα ότι έχετε πραγματικές ικανότητες αλλά όχι την ικανότητα της δικαιοσύνης και της αμεροληψίας στις κρατικές υποθέσεις.
Σιράκ: Επιτρέψτε μου να σας πω απόψε, ότι δεν είναι ο πρωθυπουργός και εσείς δεν είστε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, είμαστε δύο ίσοι υποψήφιοι οι οποίοι τίθενται στην κρίση των Γάλλων, μόνο αυτό μετράει. Θα μου επιτρέψετε λοιπόν να σας αποκαλώ «Κύριε Μιτεράν».
Μιτεράν: Μα έχετε απόλυτο δίκιο κύριε Πρωθυπουργέ.

Η τελευταία φράση, τόσο ειρωνική, φράση με στόχο να «μικρύνει» τον Σιράκ, προκαλεί σχεδόν τα γέλια της παρουσιάστριας Michèle Cotta, ενώ και ο ίδιος ο Μιτεράν, μετά βίας κρύβει ένα γέλιο.
Με την φράση αυτή, ο Μιτεράν ήθελε να υπογραμμίσει ότι είναι ο μόνος που ενσαρκώνει «την προεδρική αρχή». Και πράγματι κέρδισε την προεδρική εκλογή έναντι του Σιράκ, ενώ η φράση του έμεινε στην ιστορία.

Και λίγο παρακάτω στο debate:
Σιράκ: Μπορείτε να αμφισβητήσετε τα λεγόμενά μου κοιτάζοντάς με στα μάτια;
Μιτεράν: Σας κοιτάζω στα μάτια και σας αμφισβητώ...

Αυτή η απάντηση του Μιτεράν έμεινε επίσης στην ιστορία. Οι αναλυτές αναφέρουν ότι ο τότε πρόεδρος της γαλλικής δημοκρατίας, μεγάλος αναγνώστης λογοτεχνικών έργων, ήξερε πάντα να επιλέγει την σωστή λέξη, την ακριβή, αλλά ήξερε επίσης να δημιουργεί αλεξανδρινές ρίμες ως άλλος Ρακίνας.