Κίνα: Προσπάθειες αναστήλωσης των ιστορικών σπιτιών tulou [εικόνες]

Τα σπίτια Tulou βρίσκονται στις ορεινές περιοχές νοτιοδυτικά της περιοχής Φουτζιάν στην Κίνα, και αποτελούν ομολογουμένως κάποιες από τις εκπληκτικότερες αρχιτεκτονικές δομές στην ιστορία της χώρας.

Η αρχιτεκτονική και το ισχυρό αίσθημα της κοινότητας

Τα κτίρια αυτά είναι στην ουσία κάστρα χτισμένα σε κυκλικό ή τετράγωνο σχήμα, τα όποια συνήθως μπορούν να φιλοξενήσουν έως και 800 ανθρώπους.

Τα δωμάτια στα οποία ζει η κάθε οικογένεια δεν έχουν παράθυρα, ενώ υπάρχει μια κοινή εσωτερική αυλή για όλους τους κάτοικους, όπως και μια κοινή είσοδος. Επίσης, τα κτίρια αυτά συχνά έχουν 3 ή 4 ορόφους.

Το αρνητικό της υπόθεσης είναι πως πολλές από αυτές τις κατοικίες βρίσκονται τώρα υπό απειλή καθώς οι άνθρωποι που διαμένουν εκεί χρόνο με τον χρόνο μειώνονται.

Παρόλο που 46 από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα tulou έχουν αναγνωριστεί από την UNESCO ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, περίπου 3.000 από τα υπόλοιπα κτίσματα βρίσκονται σε κάκιστες συνθήκες.

Πολλά από αυτά τα σπίτια έχουν πλέον αδειάσει από τους κάτοικους, καθώς βρίσκονται σε άμεση ανάγκη επισκευής, ενώ παράλληλα πολλοί επαρχιώτες εγκαταλείπουν τα μέρη τους προσδοκώντας να βρουν καλύτερες οικονομικές ευκαιρίες στις μεγάλες πόλεις.

Η UNESCO περιγράφει τα εν λόγω κτίρια ως «εντυπωσιακά παραδείγματα αρχιτεκτονικής παράδοσης και λειτουργίας, που απεικονίζουν ένα ιδιαίτερο είδος κοινωνικής διαβίωσης». Επιπλέον, η οργάνωση υπογραμμίζει ότι ο σχεδιασμός των tulou είναι ιδανικός για αμυντικούς σκοπούς αλλά και για την ανάπτυξη ισχυρών κοινωνικών δεσμών.

Ο Lin Lusheng, ένας άνδρας που μεγάλωσε μέσα σε ένα tulou, συμφωνεί με την παραπάνω δήλωση και μάλιστα έχει αφιερώσει την ζωή του στο να διατηρήσει ζωντανά τα ιστορικά αυτά κτίσματα.

Ο εν λόγω άνθρωπος ξεκίνησε το project «Hao Cuobian», που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει «καλός γείτονας», και από το 2015 και έπειτα έχει μαζέψει αρκετά λεφτά με αποτέλεσμα να ανακαινίσει ένα σημαντικό κτίριο με όνομα Taoshu.

«Τα σπίτια tulou με έκαναν να καταλάβω την σημασία της κοινότητας. Όταν ήμουν μικρός τα παιδιά έτρωγαν στα σπίτια των γειτόνων τους σε περίπτωση που οι γονείς τους δούλευαν στα χωράφια. Ήταν απόλυτα συνηθισμένο να βλέπεις παιδιά να χτυπάνε τις διπλανές πόρτες για να φάνε και να παίξουνε παρέα με τα άλλα παιδιά» λέει ο 34χρονος εξυμνώντας την ικανότητα αυτών των κτιρίων να δυναμώνουν τους κοινωνικούς δεσμούς.

Και συμπληρώνει λέγοντας: «Αυτό είναι ένα στοιχείο που λείπει ιδιαιτέρα από την μοντέρνα κοινωνία»

Καλοί γείτονες

Τα πρώτα tulou χτίστηκαν στο τέλος της δυναστείας Σονγκ (960μ.Χ- 1279 μ. Χ) από Κινέζους της εθνικής κοινότητας Χάκα, οι οποίοι έφυγαν από το βόρειο τμήμα της χώρας και εγκατασταθήκαν στην περιοχή Φουτζιάν.

«Εγκατασταθήκαν σε αγροτικές περιοχές γιατί ήταν φτωχοί και δεν είχαν καμία σύνδεση με τις αρχές».

Οι κατοικίες κατασκευαζόντουσαν χρησιμοποιώντας ένα μίγμα πηλών, που μερικές φορές ήταν ενισχυμένο με ξύλο, ενώ σε συγκεκριμένα τμήματα βάζαν μεγάλα καλούπια μπαμπού για να τα σκληρύνουν.

«Τα τείχη ήταν εξαιρετικά πυκνά, ενώ επίσης τοποθετούσαν δεξαμενές νερού πάνω από την πύλη γιατί σε εκείνες τις εποχές οι εισβολείς συχνά βάζαν φωτιά στην είσοδο για να καταλάβουν το μέρος», εξηγεί ο Lin Weicheng, ένας μαθητής αρχιτεκτονικής που συνεργάστηκε με τον Lin Lusheng για την ανακαίνιση του κτιρίου Taoshu.

«Λέγεται επίσης ότι υπήρχαν υπόγεια τούνελ από τα οποία μπορούσες να δραπετεύσεις. Είχαν επίσης πηγάδια νερού, ενώ τα μεγαλύτερα tulou είχαν και μικρούς χώρους για αγροτική εκμετάλλευση. Σε κάποια από τα tulou, τα αποθέματα νερού και φαγητού μπορεί να κρατάγανε μέχρι και 2 ή 3 μήνες».

Στην κεντρική αυλή των κτισμάτων, οι άνθρωποι πραγματοποιούσαν διάφορες θρησκευτικές τελετές, συμπεριλαμβανομένων των γάμων.

Παρόλο που οι παροχές τους μοιάζουν να καλύπτουν μόνο τα βασικά για τα μοντέρνα πρότυπα, το να ζούσες μέσα σε ένα tulou ήταν σημάδι επιτυχίας στην εθνική ομάδα των Χάκα. Μάλιστα, μόνο όσοι συνείσφεραν οικονομικά στην οικοδόμηση τους είχαν το δικαίωμα να ζήσουν μέσα.

«Οι άνθρωποι της φυλής Χάκα ήταν μετανάστες από τον βορά και δεν αισθανόντουσαν ασφαλεία στην νέα τους περιοχή. Επομένως, έχτιζαν αυτούς τους δημόσιους χώρους για να αισθάνονται καλύτερα και να συσπειρώνονται σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης» αποκαλύπτει ο Lin Lusheng.

Μνήμες που ξεθωριάζουν

Σήμερα, αυτά τα ιστορικά κτίσματα βασίζονται οικονομικά περισσότερο στον τουρισμό παρά στην αγροτική καλλιέργεια ενώ η τάση των νέων ανθρώπων της επαρχίας να φεύγουν και να αναζητούν μια καλύτερη τύχη στις πόλεις της Κίνας ολοένα και αυξάνεται.

Ο Lin Lusheng όμως διατηρεί πολλές αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια και ελπίζει ότι μέσα από την δουλειά του θα διασφαλίσει την μακροημέρευση αυτής της κληρονομιάς. Ενδεικτικά, το κτίριο Taoshu που επισκεύασε ο εν λόγω αρχιτέκτονας, φιλοξενεί πλέον μονάχα 30 ανθρώπους, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι μεγάλης ηλικίας.

«Οι νέοι άνθρωποι δεν ζουν στα tulou τώρα πια- αλλά δεν έχει να κάνει μόνο με τα tulou. Ακόμη και καινούργια επαρχιακά σπίτια αδειάζουν καθώς πλέον οι άνθρωποι μεταφέρονται στις πόλεις για να βρουν εργασία».

Μέχρι στιγμής ο Lin Lusheng έχει μαζέψει ένα ποσό της τάξης των 20.000 ευρώ μέσα από δωρεές που υποστηρίζουν τις προσπάθειες του. Παρόλο που τελείωσε με την ανακαίνιση του κτιρίου Taoshu τον Ιούνιο του 2016, η δουλειά του θα συνεχίστει με τους ίδιους ρυθμούς.

Πέρα από τις προσπάθειες για την ανοικοδόμηση των κτιρίων, ο Lin Lusheng δίνει μαθήματα τόσο για την αρχιτεκτονική των tulou όσο και για την κουλτούρα που τους περιβάλλει.

Προσπαθεί επίσης να εγκαθιδρύσει ένα πρόγραμμα το οποίο θα επιτρέπει στις οικογένειες που έχουν εγκαταλείψει τα tulou να στέλνουν τα παιδιά τους πίσω κατά την διάρκεια των σχολικών διακοπών για εκπαιδευτικούς λόγους.

«Με τα προγράμματα εκπαίδευσης προσπαθούμε και ελπίζουμε ότι οι ντόπιοι θα κατανοήσουν σε βάθος την σημασία των tulou και της παράδοσης τους, και επομένως θα συμφιλιωθούν με το περιβάλλον τους» αναφέρει ο Lin Lusheng.