Στην κρίσιμη εαρινή Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου η οποία θα διεξαχθεί στις 21 -23 Απρίλη στην Ουάσινγκτον στρέφεται η προσοχή του Μαξίμου και του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης.
Ο Πρωθυπουργός αναμένεται να έχει τετ α τετ με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, προτού ο τελευταίος αναχωρήσει για την Ουάσινγκτον.
Το κεντρικότερο ίσως ζήτημα που θα απασχολήσει την εαρινή σύνοδο και θα αποτελέσει αντικείμενο παρασκηνιακών διεργασιών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι η διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Η Κριστίν Λαγκάρντ, λίγα εικοσιτετράωρα προτού ξεκινήσουν οι επαφές κορυφής έστειλε ηχηρό μήνυμα προς το Βερολίνο επαναλαμβάνοντας την πάγια θέση του Ταμείου ότι προέχει η βιωσιμότητα του χρέους και μετά η συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το… σήριαλ της σχέσης ΔΝΤ με το ελληνικό πρόγραμμα
Το σήριαλ της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα κρατάει από την περίοδο του 2ου Μνημονίου, καθώς το Ταμείο καθυστερούσε τις πληρωμές του ήδη από το 2013. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δόση του Δεκεμβρίου του 2013 εκταμιεύτηκε μόλις τον Αύγουστο του 2014 ενώ τα 7,2 δις περίπου που έπρεπε να δοθούν με βάση το 2ο πρόγραμμα για το 2014 δεν εκταμιεύτηκαν ποτέ.
Τον Ιούλιο Αύγουστο το 2015 όταν συμφωνήθηκε το 3ο Ελληνικό Πρόγραμμα στήριξης μεταξύ ESM και ελληνικής κυβέρνησης το ΔΝΤ αποφάσισε να παραμείνει με σχέση τεχνικού συμβούλου και να μην συμμετέχει χρηματοδοτικά. Η απόφαση του αυτή είχε να κάνει επισήμως με την θέση του Ταμείου ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και ότι οποιασδήποτε απόφασης για χρηματοδοτική συμμετοχή πρέπει να προηγηθεί η ρύθμισή του.
Πολλοί αναλυτές μάλιστα με γνώση της συμπεριφοράς του Ταμείου είπαν ότι βασικός λόγος που καθόρισε την απόφαση αυτή είναι ότι το Ταμείο χρειάζεται ισχυρές εγγυήσεις ότι θα τα χρήματα που έχει ήδη δώσει για τη στήριξη της Ελλάδας θα επιστραφούν.
Τι ζητάει το Ταμείο
Παρά την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων (Ιανουάριος 2017) το ΔΝΤ εξακολουθεί να θεωρεί το χρέος μη βιώσιμο. Γεγονός που δεν του επιτρέπει να μπει στο Πρόγραμμα (αφού για να μετέχει πρέπει να έχει θετικό DSA, που είναι βασική προϋπόθεση και απορρέει από το καταστατικό του).
Για να μπορεί να βγάλει θετικό DSA, έχει απαιτήσει μία ισχυρή δέσμευση για την εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος μετά το 2018 αλλά και την συγκεκριμενοποίηση αυτών των μέτρων από τώρα.
Σημειωτέον πως στο Eurogroup της 24ης Μαΐου του 2016, αναγνωρίστηκε ότι υφίσταται ζήτημα εξέτασης της βιωσιμότητας του Δημοσίου χρέους. Τότε, συμφωνήθηκε να αξιολογήσει (to assess) τη βιωσιμότητα του χρέους στη βάση ενός κριτηρίου: Oτι δηλαδή οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες της χώρας (Gross Financing needs) πρέπει να παραμένουν κάτω από 15% του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμη βάση και κάτω από 20% για τη μετέπειτα περίοδο.
Σκληρή στάση από Σόιμπλε
Η στάση του Βερολίνου ωστόσο περιπλέκει την κατάσταση και είναι το λιγότερο επιφυλακτική αναφορικά με μια αναλυτική περιγραφή των μέτρων. Λόγος της επιμονής αυτής είναι η γερμανική άποψη ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν είναι αρκούντως αυστηροί σε σχέση με την υλοποίηση του προγράμματος και ότι το ΔΝΤ αυξάνει την αξιοπιστία των μεταρρυθμίσεων.
Όσο για τον Σόιμπλε έχει κατά καιρούς δηλώσει ότι μια ρύθμιση χρέους θα μειώσει τη βούληση της Ελλάδας για μεταρρυθμίσεις. Με πιο πρόσφατη όλων τη δήλωση της εκπροσώπου του γερμανικού ΥΠΟΙΚ ότι «η βιωσιμότητα του χρέους θα εξεταστεί μόνο αφότου η Ελλάδα εφαρμόσει τις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις».
Πώς θα λύσουν τον γόρδιο δεσμό
Με βάση τα παραπάνω, αυτός είναι και ο γόρδιος δεσμός που πρέπει να επιλυθεί στην εαρινή σύνοδο.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν πως «είναι η πρώτη φορά που μια λύση φαίνεται ορατή και εφικτή». Πέρα από τα όσα πιστεύουν πάντως, υπάρχει πάντοτε ο παράγοντας Σόιμπλε που μπορεί ανα πάσα στιγμή να δημιουργήσει νέα εμπόδια. Κι αυτό, γιατί δεν είναι εύκολη υπόθεση μια υποχώρηση του Βερολίνου με ρύθμιση του ελληνικού χρέους ενόψει των γερμανικών εκλογών.
Ό,τι συμφωνηθεί πάντως πίσω από τις κλειστές πόρτες της Συνόδου αναμένεται να επικυρωθεί είτε στο τακτικό eurogroup της 22ας Μαΐου είτε σε ενδεχόμενο εμβόλιμο eurogroup, που μαζί με το κλείσιμο της τεχνικής συμφωνίας (SLA) θα αποτελέσει τη «συνολική συμφωνία» που προσδοκά διακαώς να κλείσει η κυβέρνηση, για να πάρει πολιτική ανάσα.
Οι φόβοι του Μαξίμου
Ο φόβος της Αθήνας πάντως, είναι να μην υπάρξουν νέες καθυστερήσεις που θα της χαλάσουν το αφήγημα για «συνολική συμφωνία». Διότι, η κυβέρνηση… τρέφει ελπίδες για το ζήτημα του χρέους ήδη από τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2015.
Αυτό εξάλλου είναι και το μοναδικό σενάριο που μπορεί να δικαιώσει το αφήγημα Τσίπρα, ανοίγοντας το δρόμο στην ΕΚΤ για ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Τόσο ο Μάριο Ντράγκι όσο και ο Μπενουά Κερέ έχουν κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι προϋπόθεση για την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα είναι η συμφωνία για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.