Σε φιλοδωρήματα μετατρέπονται οι συντάξεις μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου και τη σχεδιαζόμενη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς επισημαίνει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων σημειώνοντας ότι οι απώλειες μετά τις νέες περικοπές θα φτάσουν στο 65%.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων Νίκος Χατζόπουλος, «η επερχόμενη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς και η μείωση του αφορολογήτου μετατρέπει τις συντάξεις σε φιλοδωρήματα. Εκτιμάται ότι η συνολική μνημονιακή απώλεια των συνταξιούχων από τις μειώσεις, τη φορολογία και τις εισφορές, θα φθάσει, μετά τις νέες περικοπές, το 65%».
Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι, «κατά την περίοδο των μνημονίων (2010-2016), οι συνταξιούχοι έχασαν 50 δισ. ευρώ, λόγω μείωσης των κύριων και επικουρικών συντάξεών τους κατά 35 έως 50%».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, «το νέο διπλό χτύπημα στις συντάξεις επέρχεται, ως εξής:
Οι μειώσεις στις νέες συντάξεις (Από τον Μάιο του 2016)
Σημαντική μείωση των νέων συντάξεων (αιτήσεις από τον Μάιο του 2016 και εφεξής), η οποία φθάνει και το 25- 30%, φέρνει ο νόμος Κατρούγκαλου. Με το νέο καθεστώς που επέφερε ο νόμος Κατρούγκαλου, όσοι αποχωρούν από το Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, θα λάβουν ως κύρια σύνταξη το άθροισμα δύο ποσών. Της εθνικής σύνταξης, η οποία θα καταβάλλεται με αυστηρές, όμως, προϋποθέσεις και της ανταποδοτικής σύνταξης, που θα υπολογίζεται με βάση το μέσο όρο των αποδοχών από το 2002 και μετά, αλλά και με νέους χαμηλότερους συντελεστές αναπλήρωσης.
Ειδικότερα:
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις, επηρεάζοντας αρνητικά τα δικαιούμενα ποσά συντάξεων, θα καταβάλλεται η εθνική σύνταξη. Η εθνική σύνταξη θα χορηγείται με τέτοιες προϋποθέσεις που μεγάλες κατηγορίες δικαιούχων, κυρίως ΑμεΑ με αναπηρία μικρότερη του 80%, αλλά και όσοι φύγουν με μειωμένη σύνταξη, πριν από την πλήρη θεμελίωση ασφαλιστικού δικαιώματός τους, θα παίρνουν πολύ λιγότερα από 384 ευρώ το μήνα.
Παράλληλα, καταργείται η κατώτερη σύνταξη, που, μέχρι τώρα, ήταν 486 ευρώ, με 15 χρόνια ασφάλισης και 4.500 ένσημα.
Έτσι, για να πάρει πλέον ένας ασφαλισμένος πλήρη εθνική σύνταξη, θα πρέπει να είναι 67 ετών, για να λάβει:
- Με 20 χρόνια ασφάλισης (ή 6.000 ΗΑ), σύνταξη 384 ευρώ.
- Με 15 χρόνια ασφάλισης (ή 4.500 ΗΑ), σύνταξη 346 ευρώ.
Επίσης, για να δικαιούται κάποιος εθνική σύνταξη μειωμένη, λόγω γήρατος, θα πρέπει να έχει τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- Με 20 χρόνια ασφάλισης, σύνταξη 268 ευρώ στα 62.
- Με 15 χρόνια ασφάλισης, σύνταξη 241 ευρώ στα 62.
Συντάξεις λόγω αναπηρίας
Εξάλλου, μειωμένα είναι και τα ποσά για την καταβολή εθνικής σύνταξης και στις συντάξεις, λόγω αναπηρίας. Έτσι, τα ποσοστά αναπηρίας, για τα οποία προβλέπονται μειώσεις στο ποσό της εθνικής σύνταξης για τους συνταξιούχους οι οποίοι θα λάβουν σύνταξη, λόγω αναπηρίας και δεν πληρούν τις προϋποθέσεις άμεσης καταβολής της σύνταξης, ορίζονται, ως ακολούθως:
α) Από 67% έως και 79,99, χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης και β) από 50% έως και 66,99%, χορηγείται το 50% της εθνικής σύνταξης. Σε περίπτωση νέας κρίσης από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές, το ύψος της εθνικής σύνταξης αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με τα ανωτέρω και βάσει του νέου ποσοστού αναπηρίας.
Παράλληλα, το αναλογικό (ανταποδοτικό) τμήμα της νέας σύνταξης θα υπολογίζεται, με τέτοιο τρόπο ώστε η τελική σύνταξη να είναι μειωμένη για όσους συνταξιοδοτηθούν (σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία), μετά τον Μάιο του 2016, από 15% έως 30%.
Ο υπολογισμός και τα ποσοστά αναπλήρωσης
Άλλαξε ο υπολογισμός του συντάξιμου μισθού. Μετά την καθυστέρηση και την οριστική διαπίστωση ότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι δυνατόν να εκδώσει τον αρχικώς προβλεπόμενο "Δείκτη Αναπροσαρμογής Μισθών", το υπουργείο Εργασίας ψήφισε τροπολογία, σύμφωνα με την οποία, από το 2002 έως το 2020, οι συντάξιμες αποδοχές, οι αποδοχές, δηλαδή, του ασφαλισμένου, επί των οποίων θα υπολογιστεί η σύνταξη, θα αναπροσαρμόζονται με βάση το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Η μείωση στις νέες συντάξεις επέρχεται και, λόγω της νέας μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης.
Για παράδειγμα: Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, που, μετά από 15 έτη ασφάλισης και μέσο όρο αποδοχών 840 ευρώ, θα λάμβανε με το προηγούμενο σύστημα σύνταξη 486,84 ευρώ, με το νόμο Κατρούγκαλου θα δει την σύνταξή του μειωμένη κατά 44,04 ευρώ, στα 442,8 ευρώ, το μήνα.
Οι μεγάλοι χαμένοι του συστήματος
Μεγάλοι χαμένοι του νέου συστήματος, οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ, ελεύθεροι επαγγελματίες. Το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό. Μετά από 35 έτη ασφάλισης και μέσο όρο αποδοχών 1.322,01 ευρώ, αντί σύνταξης 1.181,4 ευρώ, θα λάβει 880,01 ευρώ, μειωμένη κατά 301,39 ευρώ. Αλλά και δημόσιοι υπάλληλοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με 40 χρόνια υπηρεσία, με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού των συντάξεων θα έπαιρναν σύνταξη κοντά στα 1.320 ευρώ, ενώ, τώρα, θα λάβουν περίπου 215 ευρώ λιγότερα, ήτοι 1.105 ευρώ, το μήνα. Ακόμη και στην περίπτωση υπαλλήλου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με 35ετία στο δημόσιο, ενώ με τον παλαιό (προ νόμου Κατρούγκαλου) τρόπο υπολογισμού, η σύνταξη υπολογίζεται σε 1.040,2 ευρώ, μετά τις αλλαγές, ανέρχεται σε 855,8 ευρώ, ήτοι μειωμένη κατά 184,4 ευρώ.
Σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου, οι κατώτατες συντάξεις 15ετίας, που θα απονέμει στο εξής ο ΕΦΚΑ σε χαμηλόμισθους, θα ξεκινούν από 195,90 ευρώ για σύνταξη χηρείας, από 288 ευρώ για μειωμένη σύνταξη γήρατος και δεν θα ξεπερνούν τα 414,90 ευρώ (μεικτά) έναντι των 486 ευρώ, πριν από το ν. 4387/2016. Οι νέες χαμηλές κατώτατες συντάξεις οφείλονται στο νέο τρόπο υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, καθώς η εθνική σύνταξη είναι παγιωμένη και ανέρχεται σε 384 ευρώ με 20ετία και σε 345 ευρώ με 15ετία.
Ειδικά, για τους χαμηλόμισθους, το ποσοστό αναπλήρωσης είναι μόνο 11,55% επί των αποδοχών για τα 15 έτη ασφάλισης, δηλαδή για μέσες αποδοχές 400 ευρώ η ανταποδοτική σύνταξη είναι 46,20 ευρώ, για 500 εύρο είναι 57,75 ευρώ και για 600 ευρώ είναι 69,30 ευρώ.
Προϋποθέσεις για την εθνική σύνταξη
Στον αντίποδα, η εθνική σύνταξη ανέρχεται σε 384 ευρώ, μηνιαίως, μόνον εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης, ενώ μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών. Για τα 15 έτη ασφάλισης, το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 ευρώ, στο οποίο προστίθενται τα 46,20 ευρώ (για τις αποδοχές των 400 ευρώ) και μας δίνουν τελικό ποσό σύνταξης της τάξης των 391,80 ευρώ.
Αντίστοιχα, με μισθό 500 ευρώ, η σύνταξη που θα πάρει ο δικαιούχος, ανέρχεται σε 403,35 ευρώ, ενώ φτάνει στα 414,90 ευρώ, όταν ο μισθός είναι της τάξης των 600 ευρώ. Σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης, πριν από τα 67, τα παραπάνω ποσά περιορίζονται στα 288,12 ευρώ για μισθό 400 ευρώ, στα 299,67 ευρώ για μισθό 500 ευρώ και στα 311,22 ευρώ για αποδοχές 600 ευρώ.
Συντάξεις λόγω θανάτου
Ιδιαίτερα χαμηλές θα είναι οι νέες συντάξεις, λόγω θανάτου, καθώς στην περίπτωση χαμηλόμισθων με λίγα χρόνια ασφάλισης μπορεί να ξεκινούν από τα 195,90 ευρώ μεικτά και να φτάνουν στα 207,45 ευρώ, με 15 έτη ασφάλισης και μέσες αποδοχές που ανέρχονται στα 600 ευρώ. Ακόμη χαμηλότερα ποσά προκύπτουν (στη 15ετία) για τους ανάπηρους με ποσοστό αναπηρίας έως 67%, καθώς τους χορηγείται το 50% της εθνικής σύνταξης. Για ποσοστό αναπηρίας από 67% έως και 79,99% δίνεται το 75% της εθνικής σύνταξης, ενώ ολόκληρη δίνεται μόνο σε συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
Kατάργηση προσωπικής διαφοράς
Η κυβέρνηση συμφώνησε με τους δανειστές τη μείωση των καταβαλλομένων συντάξεων, το 2019, μέσω της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς. Με τον όρο "προσωπική διαφορά" ορίζεται η διαφορά μεταξύ του επιπέδου που έχουν τώρα οι καταβαλλόμενες συντάξεις σε σχέση με εκείνες- τις νέες συντάξεις -που θα προκύψουν, μετά τον επανυπολογισμό τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου ασφαλιστικού νόμου, ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από 12/05/2016. Στόχος είναι η εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ από τη συνταξιοδοτική δαπάνη.
Για τις σημερινές συντάξεις, που αθροιστικά ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ, εξετάζεται η περικοπή της "προσωπικής διαφοράς" κατά 75% και της επικουρικής σύνταξης κατά 25%. Αντίθετα, για τις συντάξεις οι οποίες βρίσκονται σε επίπεδα κάτω των 1.000 ευρώ, εξετάζεται η περικοπή της "προσωπικής διαφοράς" μέχρι και 25%», σύμφωνα με το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων.