Το iefimerida στη φυλή ιθαγενών Εμπερά στον Παναμά –Ζουν σε καλύβες χωρίς ηλεκτρικό, ίντερνετ και κινητά [εικόνες & βίντεο]

Το iefimerida συνάντησε στον Παναμά τους ιθαγενείς της φυλής Εμπερά, που ζουν μακριά από τον σύγχρονο τρόπο ζωής.

Οι Εμπερά ζουν σε υπερυψωμένες καλύβες κοντά στον ποταμό Τσάγρες (Chagres), περίπου 2 ώρες μακριά από την πρωτεύουσα του Παναμά. Οι ιθαγενείς της φυλής αυτής έφθασαν στον Παναμά από την Κολομβία τη δεκαετία του ’70 και μέχρι σήμερα ακολουθούν τον τρόπο ζωής των προγόνων τους.

Ο χορός και η μουσική χαρακτηρίζουν την κουλτούρα της φυλής Εμπερά στον Παναμά

Στην κοινότητα τους αυτή τη στιγμή ζουν περίπου 150 άτομα, στην πλειονότητα τους νέοι και παιδιά. Στο χωριό λειτουργεί ένα μικρό σχολείο και ένα ιατρείο, ενώ οι κάτοικοι ασχολούνται με τη χειροτεχνία, τη μουσική και τον χορό. Το ρεπορτάζ που κάναμε στην φυλή των ιθαγενών εντάσσεται στο πλαίσιο ενός ντοκιμαντέρ με τίτλο «Εμπερά / Emberá».

Στην κοινότητα τους δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, ίντερνετ, αλλά ούτε και κινητά τηλέφωνα. «Εμείς πάντα συνυπήρξαμε με την φύση. Δεν μας αρέσει η ζωή στην πόλη γιατί εκεί υπάρχουν πράγματα που μπορούν να αλλοιώσουν τις παραδόσεις μας και τις συνήθειες μας», δηλώνει στο iefimerida ο αρχηγός της κοινότητας Εμπερά, Ερίτο και προσθέτει: «Επιπλέον για να πάμε να ζήσουμε στην πόλη χρειαζόμαστε εδάφη, σπίτια, που εμείς δεν έχουμε. Οι περισσότεροι από αυτούς που φεύγουν από εδώ και πηγαίνουν στην πόλη, τελικά μετά επιστρέφουν στο χωριό για να ζήσουν για πάντα στην κοινότητα μας».

Τους ιθαγενείς Εμπερά στον Παναμά επισκέπτονται σχεδόν καθημερινά γκρουπ τουριστών

Οι ιθαγενείς βάφουν τα σώματα τους με σχέδια και σχήματα, ενώ οι περισσότερες γυναίκες δεν φορούν ρούχα από τη μέση και πάνω, όπως και οι άνδρες.

Η επαφή με τους τουρίστες

Οι ιθαγενείς της συγκεκριμένης κοινότητας δέχονται γκρουπ τουριστών να τους επισκεφθούν στην κοινότητα τους. Είναι ιδιαίτερα φιλικοί και κοινωνικοί και πηγαίνουν οι ίδιοι με μηχανοκίνητες πιρόγες στην άλλη άκρη του ποταμού (μια απόσταση περίπου 45 λεπτών) για να παραλάβουν τους επισκέπτες. Η ξενάγηση στην κοινότητα τους, που περιλαμβάνει και φαγητό που ετοιμάζουν οι ίδιοι οι ιθαγενείς, κοστίζει περίπου 40 ευρώ. Τα χρήματα που κερδίζουν τα χρησιμοποιούν για τα έξοδα της κοινότητας. Πολλοί από τους κατοίκους ασχολούνται με την δημιουργία σουβενίρ από ξύλο ή άλλα υλικά τα οποία τα πουλάνε στους τουρίστες που τους επισκέπτονται. Ωστόσο, από τις 9 κοινότητες Εμπερά που υπάρχουν στον Παναμά, οι 4 δεν δέχονται καθόλου τουρίστες στην περιοχή τους και ζουν σε μια σχετική απομόνωση.

Ο θεραπευτής με τα βότανα

Στην κοινότητα της φυλής Εμπερά υπάρχει ένας θεραπευτής, ο Ατσερόι, που έχει αναλάβει τον ρόλο του «γιατρού», χρησιμοποιώντας βότανα και υλικά που βρίσκει στη φύση.

«Εγώ βοηθάω τον κόσμο να γίνει καλά από τις αρρώστιες, υπάρχουν πάρα πολλά βότανα για κάθε είδους προβλήματα υγείας. Οι περισσότεροι από εμάς δεν χρειάζεται να πάνε στον γιατρό στην πόλη. Επειδή έχουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής σπάνια έχουμε προβλήματα υγείας.

Το σχολείο που υπάρχει στην κοινότητα Εμπερά

Υπάρχουν βότανα για κάθε είδους πρόβλημα. Έχουμε βότανα για τον πονοκέφαλο, για τον στομαχόπονο, για το σάκχαρο, ακόμη και για να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις από το δάγκωμα ενός φιδιού», δηλώνει ο Ατσερόι. Ωστόσο, υποστηρίζει ότι αν υπάρξει σοβαρός λόγος ο ασθενής θα μεταφερθεί στην πόλη για να εισαχθεί σε νοσοκομείο.

Ο Ατσερόι μας έδειξε διάφορα βότανα που βρίσκει γύρω από το χωριό του και τα χρησιμοποιεί για να βοηθήσει τους ιθαγενείς της φυλής να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα υγείας. «Ο πατέρας μου έδειξε αυτή την τέχνη του θεραπευτή και εγώ θα την δείξω σε κάποιον άλλον για να την κάνει μετά από εμένα».

Ο συντάκτης του iefimerida Ιάσων Πιπίνης καταγράφει τους ιθαγενείς Εμπερά στο πλαίσιο του νέου του ντοκιμαντέρ

Ο ρόλος της γυναίκας

Οι Εμπερά είναι μια από τις 7 φυλές ιθαγενών που ζουν στον Παναμά. Οι περισσότεροι Εμπερά ζουν στην Κολομβία και μια μικρή κοινότητα στο Εκουαδόρ. Οι περισσότεροι μιλάνε ισπανικά αλλά και την διάλεκτο των Εμπερά. Τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν ιθαγενείς που ζούσαν και στην περιοχή Νταριέν, αλλά αναγκάστηκαν να φύγουν λόγω της δραστηριότητας των διακινητών κοκαϊνης. Όπως μας εξήγησαν οι ίδιοι οι ιθαγενείς, αυτή τη στιγμή προτιμούν να ζουν στη φύση αλλά σχετικά κοντά στην πόλη.

Ο ρόλος της γυναίκας στην κοινότητα είναι ισότιμος με αυτόν του άνδρα, αλλά όπως εξηγεί η 20χρονη Λισιμπέτ, η οποία έζησε 2 χρόνια στην Πόλη του Παναμά όπου σπούδασε στο πανεπιστήμιο, ο κάθε ένας έχει διαφορετικές υποχρεώσεις.
«Εμείς οι γυναίκες πλέκουμε, οι άνδρες ασχολούνται κυρίως με τον αγροτικό τομέα, ψαρεύουν, όλοι πηγαίνουμε στο ποτάμι για να κάνουμε μπάνιο. Οι γυναίκες όμως έχουμε αναλάβει τη μαγειρική. Ζούμε πάντα ενωμένοι στο χωριό, δεν έχουμε συγκρούσεις μεταξύ μας», καταλήγει η 20χρονη Λισιμπέτ.

Ο αρχηγός εκλέγεται από τα μέλη της κοινότητας και η θητεία του διαρκεί 5 χρόνια. «Αν μετά τη θητεία του ο λαός κρίνει ότι ήταν καλός τον ψηφίζουμε ξανά για να συνεχίσει για άλλα 5 χρόνια τη θητεία του», υποστηρίζει ο κ. Ατσερόι. Στην ερώτηση αν θα ήθελε κάποια στιγμή να χτιστούν κανονικά σπίτια στην κοινότητα τους λέει ότι «αν έρθουν εδώ πέρα να χτίσουν σπίτια από τσιμέντο τότε κατ’ αρχήν οι τουρίστες δεν θα έχουν κανένα ενδιαφέρον πια για να έρθουν εδώ να μας επισκεφθούν και επιπλέον θα χάσουμε τις παραδόσεις μας».

Τους τελευταίους μήνες οι ιθαγενείς πίεσαν την κυβέρνηση του Παναμά για να χτιστεί επιτέλους στην περιοχή τους ένα σχολείο, για να μπορούν να πηγαίνουν όλα τα παιδιά. Για το σκοπό αυτό έχουν ξεκινήσει να αποψιλώνουν μια μικρή έκταση και να ξεκινήσουν οι μελέτες και στη συνέχεια η διαδικασία κατασκευής, αφού όπως λέει ο αρχηγός της φυλής, η κυβέρνηση απάντησε τελικά θετικά στο αίτημα τους.

Η 20χρονη Λισιμπέτ της φυλής Εμπερά έζησε 2 χρόνια στην Πόλη του Παναμά όπου σπούδασε

O θεραπευτής της κοινότητας Εμπερά, Ατσερόι

Οι ιθαγενείς Εμπερά ασχολούνται και με τη δημιουργία σουβενίρ τα οποία πουλάνε στους τουρίστες

Ο "θεραπευτής" της κοινότητας Εμπερά, Ατσερόι, ο οποίος όπως λέει βρίσκει βότανα "για να θεραπεύσει πολλές ασθένειες"

Δείτε το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ «Εμπερά / Emberá»