Το iefimerida.gr στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη [εικόνες]

Ενα απρόσμενο κάλεσμα, μεσημέρι Πέμπτης, στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη. Αφορμή, το νέο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟS με τίτλο «Μονόλογοι στο λυκαυγές».

Ήθελε το αεράκι της άνοιξης στο γραφείο του. Ανοιχτά παράθυρα, υπέροχη θέα μέσα από τα τζάμια, ένα πιάνο, βιβλία, cd και κεράσματα για τους λιγοστούς καλεσμένους που είχαν την τύχη να τον ακούσουν.

Ο Μίκης Θεοδωράκης μάς διάβασε πολιτικά του κείμενα με μεγάλο ενθουσιασμό. «Είστε νέοι πρέπει να τα βάλω στο μυαλό σας» είπε και τα μάτια του έλαμπαν.

«Ουδετερότητα είναι η μόνη λύση» μας είπε ο Μίκης Θεοδωράκης που θυμήθηκε σημαντικές, αλλά και ασήμαντες, για άλλους, στιγμές της ζωής του. Τις φυλακές, τα κονσέρτα, τότε που μικρός προσπάθησε να πετάξει και έσπασε το αριστερό του χέρι ή τη σχέση του με τα αστέρια που τα μάθαινε από τον πατέρα του.

«Ο χάρος είναι φιλαράκος μου»
Την παρουσίαση του βιβλίου «έκλεψε» ο επίλογός του, εκεί όπου στην ουσία αποχαιρετά, κείμενο γραμμένο, σαν επίλογος της ζωής του.
«Εδώ και πολύ καιρό είμαι πλήρης ημερών» μας είπε σημειώνοντας πως τον χάρο τον έχει καλέσει σε χορό μέσα από το τραγούδι του «Περιβόλια». «Ο,τι και αν γίνει το χάρο θα τον νικήσω, κι ας έρθει, είναι φιλαράκος μου» τόνισε, λέγοντας πως, παρηγοριά του αποτελεί το γεγονός, πως θα ξαναδεί τους δικούς του.

«Τι θα ήθελα για 5';»
Αυτές οι εικόνες, είναι και όσα φυλάει μέσα του και τον ηρεμούν.
«Τι θα ήθελα για 5'», μας ρωτά. «Να είμαι στον Πύργο Ηλείας, στο Γυμνάσιο, τότε που έγραφα τραγούδια και οι γονείς μου με το Γιάννη τα τραγουδούσαν γύρω από το τραπέζι. Αν ήταν και βαλς ο σκοπός, τα χόρευαν κιόλας» θυμήθηκε με συγκίνηση.

«Δεν έχω τη δυνατότητα να συμβουλέψω»
«Δεν έχω τη δυνατότητα να συμβουλέψω σε τίποτα τον Ελληνα. Ο λαός ξέρει. Ωστόσο υπάρχουμε. Και αυτό είναι κάτι» μας είπε, σαν διαπίστωση.
Ο Μίκης Θεοδωράκης παρομοίωσε τον κόσμο με τα «σκουπίδια» που κρύβουν κάτω από το χαλί, ωστόσο υπενθύμισε ότι η ιστορία έχει δείξει πως σε βάθος χρόνου, τα «σκουπίδια», μπορούν να γίνουν δυναμίτης με απρόβλεπτες συνέπειες.

«Είμαστε δεμένοι με χέρια και πόδια»
«Έχουμε εξευτελιστεί. Ο κ. Τσίπρας γελάει με τη Μερκελ, ότι είναι πρόβατο. Αυτή όμως είναι σαρκοφάγος. Αλίμονο στα φτωχά αρνάκια που πάνε στα στέκια αγρίων».
Όσον αφορά στο ελληνικό χρέος δήλωσε πως «είμαστε δεμένοι με χέρια και πόδια» και πως δεν μας επιτρέπουν να εκμεταλλευτούμε τις δυνάμεις μας, πχ τα θαλάσσια κοιτάσματα, για να τους ξεχρεώσουμε.

«Δεν εχω πάει ποτέ σε κουρείο»
«Από μικρός φοβήθηκα την ανθρώπινη φυλή» εξομολογήθηκε, λέγοντας πως δεν μπαίνει καν σε καταστήματα, μιας και οι οι πωλητές λειτουργούν σαν ψάρι που θα φάει το δόλωμα, τους πελάτες. «Δεν πάω ούτε σε κομμωτήριο» είπε γελώντας, φτιάχνοντας με τα χέρια του τα μακριά του μαλλιά. «Στο κουρείο ο άλλος είναι κυρίαρχος στο κεφάλι σου και αυτό δεν μου αρέσει».

«Θα ήθελα ένα Μέγαρο»
Μια μικρή πικρία, μέσα στα πολλά και ωραία που είπε, μιας και το έφερε η κουβέντα. «Το Μέγαρο μου έχει απαγορευτεί. Αφού δεν περνάω από μπροστά, κάνω τον κύκλο». Όμως δεν σκύβω, ούτε θέλω να υποχρεωθώ. Είμαι τελείως ανεξάρτητος και αυτό είναι κουσούρι».

«Σας χαιρετώ, δεν ξέρω πότε θα τα ξαναπούμε, δεν μπορώ να σας καλέσω και στην κηδεία μου» είπε με το χιούμορ του, δηλώνοντας την επιθυμία του να πάει κατευθείαν στο Βραχάτι. «Βουρ» όπως είπε χαρακτηριστικά.

«Μονόλογοι στο λυκαυγές» του Μίκη Θεοδωράκη

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την συνέχεια και ολοκλήρωση του προηγούμενου βιβλίου του Μίκη Θεοδωράκη «Διάλογοι στο λυκόφως. 90 συνεντεύξεις».
«Το δίδυμο «Διάλογοι στο Λυκόφως» - «Μονόλογοι στο Λυκαυγές» πραγματεύεται την τελική μου προσπάθεια να συνδέσω το Τέλος και την Αρχή μιας νέας Ουτοπίας ως επιστέγασμα της ζωής και του έργου μου». Μ.Θ.

Στο παρόν βιβλίο περιλαμβάνονται κείμενα του Μίκη Θεοδωράκη της χρονικής περιόδου 1996 έως 2016, όπως ανασύρθηκαν από το Αρχείο του.
Η επιλογή έγινε από τον ίδιο, καθώς και η σειρά καταχώρησής τους.
Θέλοντας να εισαγάγει τον αναγνώστη στη βαθύτερη ουσία της σκέψης του, σε εκείνες ακριβώς τις ιδέες που επανέρχονται τακτικά και διατρέχουν το σύνολο του έργου του και της προσωπικής του φιλοσοφίας, προτίμησε να τις προτάξει στο Α΄ Μέρος, ασχέτως χρονολογίας.
Το υλικό του Β΄ Μέρους, όπου περιλαμβάνονται ομιλίες, δηλώσεις και άρθρα, ακολουθεί τη χρονολογική σειρά, με στοιχεία ανασκόπησης των σημαντικότερων γεγονότων αλλά και της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας ανά έτος.

Το βιβλίο προλογίζει ο Γιώργος Κασιμάτης.
Ο επίλογος είναι του Ανδρέα Μαράτου και του ίδιου του συγγραφέα.
Έργο εξωφύλλου: γ. στούμπος «Χωρίς τίτλο», 2000.

Επίλογος του Μίκη Θεοδωράκη

«Δεν υπάρχει αμφιβολία. Αυτό είναι το τελευταίο μου βιβλίο! Ομολογώ ότι λυπάμαι γι’ αυτό, γιατί μου άρεσε να γράφω διάφορα κείμενα και ποιηματάκια πολύ πριν αρχίσω να γράφω μουσική. Γιατί και την μουσική την έγραφα, μόνο που αντί για λέξεις έγραφα μουσικούς φθόγγους. Μπορεί άραγε αυτός που χτυπά πλήκτρα να νιώθει την ίδια μέθη, τον ίδιο ίλιγγο με μας που κρατούσαμε πένα με μελάνι είτε μολύβι που κάθε τόσο το ξύναμε για να πάρουμε μιαν ανάσα, μια πνοή ικανοποίησης για το έργο μας, που εκείνη τη στιγμή το θεωρούσαμε μοναδικό!

Ο συγγραφέας και ο ποιητής, που έχει φτάσει σε βαθμό να τυπώνεται και να διαβάζεται, σίγουρα νιώθει σαν ημίθεος. Τι να πω όμως για τον συνθέτη, που τους ψυχρούς φθόγγους του, τους γραμμένους πάνω σε ένα χαρτί, μπορείς να τους ακούσεις να ζωντανεύουν και να πετούν σαν σμήνη πουλιών που διαπερνούν τα τείχη του πραγματικού κόσμου και γίνονται αυλοί, ήχοι ενός θεϊκού κόσμου που είναι το μουσικό του έργο, καθώς εισβάλλει σε χιλιάδες ψυχές, σκέψεις, αισθήματα, καρδιές του κάθε Ανθρώπου χωρίς διάκριση.

Τι να πω λοιπόν για τον συνθέτη; Ότι είναι ένας μικρός Θεός; Όχι!

Θα πω μονάχα ότι είναι ευλογημένος... Σαν τη θάλασσα, που όσο κι αν τη δέρνουν οι άνεμοι και κυματίζει, αφρίζει με χίλιους τρόπους, όμως όλα αυτά συμβαίνουν στην επιφάνειά της, γιατί λίγο πιο κάτω παραμένει ήρεμη, πανέμορφη, ευλογημένη.
Το ίδιο και η ζωή μου, που τα έζησε όλα. Στον υπερθετικό. Τη χαρά και τον πόνο. Το κόκκινο και το μαύρο. Την αγάπη και το μίσος. Τον θρίαμβο και την απογοήτευση. Το φως και το σκοτάδι. Αυτή υπήρξε η ζωή μου. Η γνωστή. Γιατί την άλλη, που σας αποκαλύπτω σήμερα, την έζησα γαλήνιος, βέβαιος και ευλογημένος.

Έτσι το θέλησε η Μοίρα, αυτός ο αποχαιρετισμός να συμπέσει με την εικόνα της Αγίας Μητέρας μου της προσφυγοπούλας από τον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας, την ίδια εικόνα που είδα σε κάποια άλλη προσφυγοπούλα στο Πέραμα, στην αλλοτινή εκλογική μου περιφέρεια, τότε που τα δώσαμε όλα γι αυτή την έρμη Πατρίδα. «Παιδί μου, αυτή που βλέπεις εδώ δεν είναι η Πατρίδα μας». Πέθανε μ' αυτόν τον καημό. Με τον ίδιο σας αποχαιρετώ κι εγώ.

Μίκης Θεοδωράκης,
Ιανουάριος 2017».