Ξέρεις ότι δύο δίδυμα που είναι ίδια σαν δύο σταγόνες νερό και αποκαλούνται μονοζυγωτικά θεωρούνται γενετικά απόλυτα ίδια;
Κι όμως, όπως μας εξηγεί ο Δρ. Θάνος Παράσχος, γυναικολόγος μαιευτήρας, Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, υπάρχει επιστημονικός τρόπος να βρούμε διαφορές μεταξύ τους!
Ως τώρα η επιστήμη δεν μπορούσε με επιστημονικό τρόπο να διακρίνει τις διαφορές μεταξύ των μονοζυγωτικών διδύμων. Τα δίδυμα δηλαδή που προέρχονται από τη διαίρεση του ιδίου γονιμοποιημένου ωαρίου και τα οποία γενετικά είναι ίδια. Όχι, όμως, πια. Ένα τεστ, που έχει ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζεται στο εξωτερικό, θα μπορεί πλέον να εντοπίσει διαφορές στο DNA των μονοζυγωτικών διδύμων.
Ποια η διαφορά;
Περίπου το 70% των δίδυμων κυήσεων είναι διζυγωτικά δίδυμα, τα οποία μπορεί να είναι ίδιου ή διαφορετικού φύλου και δε μοιάζουν περισσότερο από δύο αδέρφια. Κάθε μήνα ελευθερώνεται ένα ωάριο από την ωοθήκη της γυναίκας, μερικές φορές όμως μπορεί να ελευθερωθούν δύο ωάρια. Έτσι, μπορεί να έχουμε γονιμοποίηση δύο ωαρίων από δυο διαφορετικά σπερματοζωάρια. Κατά τη διάρκεια της κύησης το κάθε έμβρυο είναι στον δικό του αμνιακό σάκο κι έχει τον δικό του πλακούντα. Από την άλλη, τα μονοζυγωτικά δίδυμα είναι πάντα του ίδιου φύλου και είναι απόλυτα ίδια. Προκύπτουν από ένα γονιμοποιημένο ωάριο, που κάποια στιγμή στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης χωρίζεται στα δύο, παράγοντας ένα δεύτερο αντίγραφο. Τα έμβρυα μπορεί να είναι σε δύο ξεχωριστούς σάκους, αλλά καμιά φορά και σ’ έναν κοινό. Οι ομφάλιοι λώροι είναι ανεξάρτητοι, αλλά οι πλακούντες μπορεί να επικοινωνούν μεταξύ τους. Προκύπτουν 3-4 κάθε 1000 γεννήσεις και ρόλο γι’ αυτό φαίνεται ότι παίζει η κληρονομικότητα. Αντίθετα, διζυγωτικά έχουμε 1 κάθε 25-100 γεννήσεις και είναι πιο συχνό να προκύψουν μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση.
Πώς γίνεται το τεστ;
Το τεστ, που ξεχωρίζει τα μονοζυγωτικά δίδυμα, στηρίζεται στην ανεύρεση διαφορών μεταξύ τους σε πολύ μικρά τμήματα DNA τα οποία αφορούν ένα ή περισσότερα γονίδια. Αυτά τα τμήματα DNA δεν είναι ίδια ακόμη και μεταξύ των μονοζυγωτικών διδύμων, λόγω μεταλλάξεων που έχουν συμβεί στα δίδυμα. Οι μεταλλάξεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη γέννηση των διδύμων και είναι μικρές, άνευ σημασίας και διαφορετικές στο κάθε δίδυμο, επομένως αρκούν για να ξεχωρίσουν το ένα άτομο από το άλλο. Η εξέταση DNA γίνεται από το εσωτερικό του στόματος, ενώ αναφέρθηκε και περίπτωση εξέτασης με λήψη σπέρματος (αρρένων, φυσικά) διδύμων.
Σε τι όμως θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο ένα τέτοιο τεστ;
Οι Δρ. Θάνος Παράσχος εξηγεί ότι το τεστ θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμο σε περιπτώσεις που απαιτείται να γίνει ιατροδικαστική εξέταση, εφόσον δύο μονοζυγωτικά δίδυμα είναι ύποπτοι αξιόποινης πράξης και πρέπει να προσδιοριστεί ο ένοχος. Με το τεστ αυτό δύο δίδυμα αδέρφια, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν γενετικά απόλυτα ίδια, αποκτούν ουσιαστικά ξεχωριστή ταυτότητα και σε επίπεδο DNA.
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για την εξωσωματική γονιμοποίηση κι άλλα θέματα που αφορούν τη γονιμότητα και τη γυναικολογία, μπορείς να επικοινωνήσεις με τον
Dr. Θάνος Παράσχος
Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας
Ειδικός στην Eξωσωματική Γονιμοποίηση και Ενδοσκοπική Χειρουργική
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: facebook/Thanos-Paraschos
L: linkedin/thanos-paraschos
T: (+30) 210 6774104
Κ: (+30) 6944428242