Με την οικονομία να βρίσκεται σε καθεστώς αβεβαιότητας, την υπερφορολόγηση και την κατανάλωση να μειώνεται οι συνθήκες επιβίωσης για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά δύσκολες.
Τέσσερις στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις κινδυνεύουν να κλείσουν στο επόμενο εξάμηνο και να χαθούν 34.000 θέσεις συνολικής απασχόλησης ενώ σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΜΗ κατά το χρονικό διάστημα Αύγουστος 2016 – Ιανουάριος 2017 διέκοψαν τη λειτουργία τους 18.410 επιχειρήσεις.
Η έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΒΕ για την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος, που παρουσιάστηκε σήμερα, είναι ενδεικτική της εικόνας στην αγορά. Μείωση τζίρου, απαγορευτική πρόσβαση στη ρευστότητα, υπερφορολόγηση και μεγάλη αύξηση των χρεών των επιχειρήσεων σε ασφαλιστικά ταμεία, εφορία αλλά και προμηθευτές είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αγορά, η εικόνα της οποίας δεν φαίνεται αναστρέψιμη προς το παρόν. Οπως επισημάνθηκε, η αβεβαιότητα της συγκυρίας ως προς τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης επιτείνει τους φόβους και τους κινδύνους, οι οποίοι καθίστανται μεγαλύτεροι για τις ευάλωτες μικρές επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους.
Δείκτες βιωσιμότητας-λουκέτα
Σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΜΗ κατά το χρονικό διάστημα Αύγουστος 2016 – Ιανουάριος 2017 διέκοψαν τη λειτουργία τους 18.410 επιχειρήσεις. Οι εκτιμήσεις του ΙΜΕ με βάση τα ευρήματα της έρευνας του Ιουλίου 2016 υπήρξαν για μία ακόμα φορά μετριοπαθείς καθώς η εκτίμηση ήταν για «κλείσιμο» 18.100 επιχειρήσεων.
Για το επόμενο διάστημα 4 στις 10 επιχειρήσεις (ποσοστό 40,3%) θεωρεί αρκετά και πολύ πιθανό ότι θα κλείσει. Το αντίστοιχο ποσοστό είναι ιδιαίτερα υψηλό για τους αυτοαπασχολούμενους (57,4 %) μία ακόμα ένδειξη για περαιτέρω διεύρυνση της αδήλωτης επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Ωστόσο, το πραγματικό πρόβλημα βιωσιμότητας έρχεται στην επιφάνεια εάν υπολογίσουμε την ένταση με την οποία εμφανίζεται η προοπτική των «λουκέτων». Πιο συγκεκριμένα και με δεδομένο ότι το 10,1% από αυτούς που θεωρούν ότι θα κλείσουν το επόμενο διάστημα τοποθετεί αυτό το ενδεχόμενο στο επόμενο τρίμηνο, η εκτίμηση του ΙΜΕ είναι ότι το α΄ εξάμηνο του 2017 θα διακόψουν τη λειτουργία τους 18.700 επιχειρήσεις. Επιπρόσθετα, υπογραμμίζεται ότι τα «λουκέτα» θα συγκεντρωθούν σε επιχειρήσεις της Αττικής και στον κλάδο της μεταποίησης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ τα πιθανά λουκέτα επιχειρήσεων, που βρίσκονται στο «κόκκινο» συνεπάγονται υψηλό κίνδυνο απώλειας 34,000 θέσεων συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί).
Υποχρεώσεις-οφειλές
Το υψηλότερο ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν καθυστερημένες οφειλές συγκεντρώνεται σε εκείνες που έχουν χρέη προς τον ΟΑΕΕ και νυν ΕΦΚΑ (ποσοστό 26,7%). Μολονότι το ποσοστό αυτό εμφανίζεται μειωμένο σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2016 (28,3%), ο αριθμός των επιχειρήσεων με οφειλές και χρέη στο ασφαλιστικό ταμείο υπολογίζεται στις 300.000.
Αυτό που εμφανίζεται ιδιαίτερα ανησυχητικό σε σχέση με τις οφειλές των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων είναι η αύξηση των επιχειρήσεων που έχουν οφειλές στην εφορία αφενός και στους προμηθευτές αφετέρου.
Πιο συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που έχουν οφειλές προς την εφορία αυξήθηκαν από 21,9% τον Ιούλιο του 2016 σε 23,8% τον Φεβρουάριο του 2017 (ρυθμός αύξησης 10% περίπου!).
Το στοιχείο αυτό συμβαδίζει με το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Φεβρουαρίου του 2017, οι οποίες ανήλθαν στα 1,63 δις ευρώ. Μάλιστα, οι προοπτικές εμφανίζονται ακόμα πιο δυσμενείς αφού το ποσοστό των επιχειρήσεων που εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στις οφειλές του προς την εφορία το 2017 ανέρχεται σε 33,2%, δηλαδή στο ένα τρίτο των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Εξίσου ανησυχητική είναι και η αύξηση των επιχειρήσεων που έχουν χρέη προς τους προμηθευτές τους αφού από 19% τον Ιούλιο του 2016 αυξήθηκαν σε 21,7% (ρυθμός αύξησης πάνω από 10%!)
Αξίζει να σημειωθεί ότι 9,3% των επιχειρήσεων έχει ταυτόχρονα οφειλές σε δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία. Τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τράπεζες πλέον προσεγγίζουν τα 220 δις, υπερβαίνουν κατά πολύ το ΑΕΠ της χώρας. Η νομοθετική παρέμβαση για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης ιδιωτικού χρέους αποτελεί θετική εξέλιξη, αλλά πρέπει να συμπεριλάβει όλες τις μορφές επιχειρήσεων και όλες τις οφειλές.
Απασχόληση- αγορά εργασίας
Η συντριπτική πλειονότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (83,3%) διατήρησε σταθερό των αριθμό των απασχολουμένων σε αυτές. Για τις υπόλοιπες, ωστόσο, ο λόγος προσλήψεων- απολύσεων παρέμεινε αρνητικός – μολονότι η «ψαλίδα» φαίνεται να κλείνει – αφού κατά το β΄ εξάμηνο του 2016 για κάθε μία επιχείρηση που έκανε πρόσληψη υπήρξαν 2 επιχειρήσεις που έκαναν απολύσεις.
Οι προοπτικές για το α΄ εξάμηνο του 2017 ως προς το λόγο προσλήψεων – απολύσεων δείχνουν ότι σε δύο επιχειρήσεις που κάνουν προσλήψεις (8,1% των επιχειρήσεων) αντιστοιχούν τρεις επιχειρήσεις που προχωρούν σε απολύσεις. Για το επόμενο εξάμηνο σύμφωνα με την έρευνα αναμένονται 2.000 επιπλέον απώλειες θέσεων μισθωτής απασχόλησης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι απώλειες από τα λουκέτα.
Αλλά ακόμα και από αυτές τις επιχειρήσεις που θα προχωρήσουν σε προσλήψεις και αύξηση του προσωπικού κατά το α΄ εξάμηνο του 2017 το 40% περίπου θα προχωρήσει σε προσλήψεις είτε με το καθεστώς της μερικής απασχόλησης είτε με το καθεστώς του εξωτερικού συνεργάτη.
Αποδοχές
Κατά το β΄ εξάμηνο του 2016 περίπου 3 στις 10 επιχειρήσεις (ποσοστό 31,8%) προχώρησαν σε μείωση των αποδοχών του προσωπικού τους. Το ποσοστό αυτό είναι κατά τι χαμηλότερο σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2016 (32,8%) αλλά υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό του Ιουλίου 2016 (28%). Το εύρημα αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι 4 στις 10 επιχειρήσεις περίπου (ποσοστό 39,3%) αντιμετώπισαν κατά το β΄ εξάμηνο του 2016 δυσκολίες στην καταβολή των μισθών του προσωπικού τους.
