Πώς αλλάζουν τα πράγματα στην ομάδα του G20: Ευρώπη, Κίνα και αναδυόμενες αγορές ομνύουν στο όνομα του ελεύθερου εμπορίου, αλλά φαίνεται να βρίσκουν απέναντί τους τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ.
Αν μη τι άλλο, ο νέος αμερικανός υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν ενθουσιάστηκε με τις σκιώδεις αλέες στη λουτρόπολη του Μπάντεν-Μπάντεν. «Θερινή πρωτεύουσα της Ευρώπης» χαρακτηριζόταν παλαιότερα η ειδυλλιακή πολιτεία, η οποία φιλοξένησε το Σαββατοκύριακο τους υπουργούς Οικονομικών της ομάδας G20. O αμερικανός υπουργός τονίζει ότι όλα είναι «just wonderful» και ότι αντιλαμβάνεται γιατί παλαιότερα οι πλούσιοι και ισχυροί περνούσαν τα καλοκαίρια τους στους πρόποδες του Μέλανα Δρυμού. «Εποικοδομητικές» ήταν οι συνομιλίες των τελευταίων ημερών, υποστηρίζει. Άλλοι συμμετέχοντες έχουν ωστόσο διαφορετική άποψη. Για παράδειγμα ο επικεφαλής της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, Γιενς Βάιντμαν, επισημαίνει ότι «δεν υπήρξε συναίνεση για την περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων».
Ο ίδιος ο Μνούτσιν περιγράφει την κατάσταση ως εξής: «Είμαστε από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους στον κόσμο και διαθέτουμε μία από τις μεγαλύτερες αγορές. Το εμπόριο είναι καλό για όλους μας. Από κει και πέρα όμως, θέλουμε να επανεξετάσουμε κάποιες συμφωνίες. Πρέπει να δούμε ποιές είναι οι παλαιότερες συμφωνίες που χρειάζονται επαναδιαπραγμάτευση». Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τη Γερμανία και άλλες εξωστρεφείς οικονομίες είναι ότι, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, το τελικό ανακοινωθέν της συνάντησης του Μπάντεν-Μπάντεν δεν περιέχει καμία δέσμευση ή αναφορά «υπέρ του ελεύθερου εμπορίου και κατά του προστατευτισμού». Σύμφωνα με τον αμερικανό υπουργό Οικονομικών αυτό είναι προφανώς φυσιολογικό, καθώς, όπως λέει, τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν υπουργός και κατά συνέπεια δεν τον αφορούν παλαιότερα ανακοινωθέντα.
«Συμφωνούμε σε άλλα θέματα»
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της DW ο Στίβεν Μνούτσιν δηλώνει ότι μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να έχει διαφορετικές απόψεις για το ελεύθερο εμπόριο, ωστόσο σε άλλα θέματα οι ΗΠΑ παραμένουν στη γραμμή του G20, για παράδειγμα στη νομοθεσία για τη ρύθμιση των χρηματαγορών ή για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Αλλαγή πορείας δρομολογεί πάντως η Ουάσιγκτον και στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων για την προστασία του κλίματος, γιατί, όπως δηλώνει λακωνικά ο Μνούτσιν, «το περιβάλλον δεν αφορά τους υπουργούς Οικονομικών». Ο γερμανός ομόλογός του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επιχειρεί να αποσυμπιέσει την κατάσταση λέγοντας ότι «ο Μνούτσιν δεν έχει εξουσιοδότηση να διαπραγματευθεί για το διεθνές εμπόριο» και ότι γενικότερα η νέα διοίκηση υπό τον Ντόναλντ Τραμπ χρειάζεται κάποιον χρόνο για να αξιολογήσει τα πράγματα. «Οι ΗΠΑ δεν μπορεί να μην επωμίζονται καμία ευθύνη στον σημερινό κόσμο. Θα τους το υπενθυμίζουμε διαρκώς, με ευγενικό τρόπο», επισημαίνει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ο Στίβεν Μνούτσιν, ο οποίος έχει σταδιοδρομήσει στην επενδυτική τραπεζική, δηλώνει επανειλημμένα ότι το διεθνές εμπόριο πρέπει να είναι ελεύθερο, αλλά και «ισορροπημένο» ταυτόχρονα. Με απλά λόγια, εννοεί ότι οι Αμερικανοί θέλουν να μειώσουν τα σημερινά ελλείμματα στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών. Για να γίνει αυτό η Ουάσιγκτον θα πρέπει να επαναδιαπραγματευθεί εμπορικές συμφωνίες και να εφαρμόσει όλους τους κανόνες του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), τονίζει ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει ποια ακριβώς στοιχεία του σημερινού διεθνούς εμπορικού συστήματος χρειάζονται αναθεώρηση.
Διπλωματικοί «καβγάδες» και γαλατική αβρότητα
Τη δική του ατζέντα κομίζει στους G20 ο υπουργός Οικονομικών της Κίνας, Σιάο Ζίε, ο οποίος, μετά από ιδιαίτερη συνάντηση με τον Μνούτσιν στο Μπάντεν-Μπάντεν, δηλώνει: «Τονίσαμε τη σπουδαιότητα της σινο-αμερικανικής συνεργασίας, αναγνωρίζοντας και τη σημασία της για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Η συνεργασία μας έχει λάβει διαστάσεις μοναδικές και οι δύο χώρες θα πρέπει να διαφυλάξουν αυτό το επίτευγμα που κερδίσαμε με μεγάλη προσπάθεια». Γερμανικές εφημερίδες σχολιάζουν ότι μόλις πριν από λίγα χρόνια κανείς δεν θα φανταζόταν τη Γερμανία και την Κίνα να συμμαχούν για να διαφυλάξουν την ελευθερία των εμπορικών συναλλαγών απέναντι στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, διπλωμάτες που παραβρέθηκαν στις συνομιλίες του Μπάντεν-Μπάντεν υποστηρίζουν ότι έγινε διπλωματική «μάχη» για την κάθε μία λέξη στο κοινό ανακοινωθέν και ότι η αμερικανική αντιπροσωπεία πολλές φορές ήταν απομονωμένη στην προσπάθειά της να αγνοήσει παλαιότερες αποφάσεις του G20. Με τον δικό του διπλωματικό τρόπο σχολίασε την αντιπαράθεση για το διεθνμές εμπόριο και το κλίμα ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, λέγοντας: «Λυπούμαι, γιατί σε δύο σημεία απόλυτης προτεραιότητας δεν καταφέραμε να οδηγηθούμε σήμερα σε ικανοποιητικά συμπεράσματα».