Με τη σιωπή του είναι σαν να παραδέχεται ότι η εποικοινωνία του με τον Αλέξη Τσίπρα παραμένει ανύπαρκτη.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος συνεχίζει να λέει αυτά που πιστεύει για την πορεία της κυβέρνησης, επισημαίνοντας ότι η εξάντληση της τετραετίας είναι απίθανη. Αλλωστε, παραμένει επικριτικός για τη μορφή της συγκυβέρνησης: «Οι ΑΝΕΛ ήταν μια προσωπική επιλογή του Αλέξη Τσίπρα το βράδυ των εκλογών. Τότε υπήρχε κι άλλη δυνατότητα συνεργασίας, με το Ποτάμι».
- Σας προβληματίζουν τα χαμηλά ποσοστά των δημοσκοπήσεων;
«Θα το δούμε αυτό. Οι δημοσκοπήσεις και στο παρελθόν έκαναν λάθη σε διάφορες περιπτώσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Για μένα, το ζητούμενο είναι να ανοίξει ο ΣΥΡΙΖΑ στον κόσμο του. Τα ενεργά μέλη είναι 15.000 και αυτό είναι εντελώς αναντίστοιχο και με τον αριθμό των ψηφοφόρων μας τον Σεπτέμβριο του 2015, αλλά ακόμα και με τον αριθμό που ισχύει σήμερα, υποθέτοντας ότι υπάρχει μια σημαντική φθορά. Αρα θα έπρεπε να υπάρξουν αλλαγές στις σχετικές καταστατικές ρυθμίσεις -μια διαδικασία σχεδόν εισαγωγικών εξετάσεων για την εγγραφή μελών και να μαζικοποιηθεί το κόμμα. Και από εκεί και πέρα, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, ο ίδιος ο κόσμος να καθορίσει την πορεία του κόμματος».
- Οι απόψεις σας ακούγονται; Είστε στην ίδια γραμμή με το κόμμα; Εχετε επικοινωνήσει με τον πρωθυπουργό;
«Αισθάνομαι ότι οι απόψεις μου έχουν απήχηση σε σημαντική μερίδα των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ των εκλογών του 2015».
- Είναι κοινές έκτοτε με την ηγεσία; Επικοινωνήσατε τελικά με τον Αλέξη Τσίπρα;
«Δεν θέλω να επανέρχομαι στο ίδιο θέμα. Το θεωρώ εξαντλημένο».
- Αρα συμπεραίνω ότι δεν επικοινωνήσατε…
«Το ζήτημα είναι να γίνει το κόμμα πιο μαζικό. Υπάρχουν καταστατικές ρυθμίσεις, οι οποίες προβλέπουν ότι για να γίνεις μέλος πρέπει να υποβάλεις αίτηση κι αυτή να εξεταστεί από την αρμόδια τοπική οργάνωση, η οποία με τη σειρά της έχει δικαίωμα να την απορρίψει κ.ο.κ. Αυτά ανήκουν στον 20ό αιώνα. Τώρα ζούμε στον 21ο, τον αιώνα της πληροφορικής και της ταχύτητας. Πρέπει να προχωρήσουμε. Εκανα συγκεκριμένη πρόταση στο τελευταίο συνέδριο».
- Αποδέχθηκαν τις προτάσεις σας; Ή συνεχίζετε έναν προσωπικό δρόμο;
«Στο συνέδριο του Οκτωβρίου δεν έγινε συζήτηση για αλλαγή του καταστατικού. Ελπίζω να υπάρξει καταστατικό συνέδριο μέσα στο 2017».
- Εχετε τέτοιες ενδείξεις;
«Δεν έχω συγκεκριμένες πληροφορίες για ημερομηνία... Θα το δούμε».
- Οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού παραμένουν οι ίδιοι; Ο Καρανίκας;
«Δεν θέλω να επανέλθω στο ζήτημα αυτό. Ο εκάστοτε πρωθυπουργός δεν κρίνεται από το ποιους συμβουλεύεται, αλλά από τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής του. Είναι δικαίωμα του πρωθυπουργού να συμβουλεύεται όποιον νομίζει και να μιλάει με όποιον θέλει. Το ζήτημα είναι το αποτέλεσμα. Κι από εκεί κρίνονται οι κυβερνήσεις».
- Οι απόψεις όμως έχουν κατακριθεί είτε από την «Αυγή» είτε από του Μαξίμου. Σας απομονώνουν;
«Δεν έχω κανένα πρόβλημα να μου ασκείται κριτική, όπως διατηρώ κι εγώ το δικαίωμά μου να ασκώ κριτική, κάτι που κατοχυρώνει και το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, επιτρέποντας απόψεις που διαφωνούν ή αποκλίνουν από την άποψη της εκάστοτε πλειοψηφίας».
- Όταν όμως η κριτική που σας γίνεται φτάνει στο σημείο να υπονοεί την παραίτησή σας, κάτι δεν πάει καλά;
«Ο υπαινιγμός περί παραιτήσεώς μου διατυπώθηκε σε ένα ενυπόγραφο άρθρο ενός δημοσιογράφου της "Αυγής". Η σύνταξη της εφημερίδας εκφράζεται με ανυπόγραφα άρθρα, υπό μορφή κύριου άρθρου. Τη γραμμή της εφημερίδας δεν εκφράζουν προσωπικές απόψεις των δημοσιογράφων και πολύ περισσότερο δεν εκφράζουν την άποψη του κόμματος».
- Νιώθετε μόνος; Έχετε προσωπικό κόστος;
«Δεν με ενδιαφέρει το προσωπικό κόστος. Δεν έχω προσωπικές φιλοδοξίες. Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτικός. Εβαλα υποψηφιότητα για πρώτη φορά για την Ευρωβουλή στα 53 μου χρόνια, διότι θεώρησα ότι ως συνταγματολόγος μπορώ να συμβάλω στην ανάδειξη των παραβιάσεων των κοινωνικών δικαιωμάτων, οι οποίες συντελούνται μέσω των μνημονιακών προγραμμάτων. Η φιλοδοξία μου είναι το 2019 που ολοκληρώνεται η θητεία μου να έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση στη χώρα και να μπορέσω να επιστρέψω στο πανεπιστήμιο. Και ελπίζω αυτό να συμβεί. Αν -ο μη γένοιτο- αυτό δεν συμβεί, θα σκεφθώ τότε τι θα κάνω».
- Εκλογές βλέπετε; Η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία;
«Από το 1974, τετραετία εξαντλήθηκε μόνο τρεις φορές. Και καμία από αυτές δεν ήταν σε μνημονιακή περίοδο».
- Αρα;
«Μάντης δεν είμαι. Εκείνο που ξέρω είναι ότι εκλογές πριν από το φθινόπωρο του 2018 δεν θα ωφελούσαν τον τόπο. Θα ήταν απώλεια χρόνου».
- Πρόσφατα, και με τις δηλώσεις του Νίκου Φίλη, άνοιξε η συζήτηση για τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ.
«Τώρα πια το θέμα για την κυβερνητική συνεργασία με τους ΑΝΕΛ είναι ανεπίκαιρο. Πραγματική επιλογή υπήρχε τον Ιανουάριο του 2015. Οπότε υπήρχε η δυνατότητα συνεργασίας είτε με το Ποτάμι είτε με τους ΑΝΕΛ. Εγινε μια επιλογή το βράδυ της Κυριακής 25 Ιανουαρίου 2015, προσωπικά από τον τότε πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και πρωθυπουργό από τις 26. Σήμερα αυτή η επιλογή δεν μπορεί να ανακληθεί γιατί δεν υπάρχει καμία πολιτική δύναμη που να δέχεται έστω και να συζητήσει το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Συνεπώς, η συζήτηση είναι άνευ αντικειμένου».
- Θα θέλατε όμως να υπήρχε κάποιο άλλο κόμμα για να συνομιλήσει ο ΣΥΡΙΖΑ;
«Είναι προφανές ότι οι ΑΝΕΛ είναι ένα κόμμα που τοποθετείται στην κεντροδεξιά και υπό την έννοια αυτή η συνεργασία με ένα αριστερό κόμμα όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύεται από κάποια ερωτήματα. Και ως προς τη διάρκειά της και ως προς το περιεχόμενό της. Αλλά σήμερα είναι η μόνη εφικτή συνεργασία. Δεν υπάρχει άλλος. Για μια συνεργασία πρέπει να το θέλουν και οι δύο. Στον γάμο χρειάζονται δύο, στο διαζύγιο αρκεί ένας».
- Θα κλείσει η αξιολόγηση;
«Ελπίζω να κλείσει στις 20 Μαρτίου ή το αργότερο στις 7 Απριλίου. Είναι εφικτό».
- Με τι κόστος;
«Το κόστος θα μπορέσουμε να το εκτιμήσουμε μόνον όταν δούμε το τελικό κείμενο της συμφωνίας. Όλα όσα ξέρουμε είναι από δημοσιογραφικές πληροφορίες. Οι δανειστές δεν έχουν δημοσιοποιήσει επισήμως τον κατάλογο των απαιτήσεών τους. Αν ισχύουν πάντως αυτά που διαβάζουμε, πολλές απαιτήσεις των δανειστών είναι και επαχθείς και απαράδεκτες. Οπως η μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 5.900 ευρώ και εφόσον συνδυάζεται με το περί φορολογήσεως του τμήματος από 5.900 ως τα 8.600 που είναι σήμερα, αν θυμάμαι καλά, με 22%, μεταφράζεται σε επαχθέστατες επιβαρύνσεις για ανθρώπους που βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης. Κι αυτό δεν πρόκειται να βοηθήσει την ελληνική οικονομία, διότι οι στρεβλώσεις και οι αδυναμίες που υπάρχουν είναι άλλης κατηγορίας -δεν είναι το υψηλό αφορολόγητο και δεν είναι υψηλό το αφορολόγητο αυτό. Αν δούμε και τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους και τη σύγκριση σε άλλες παρεμφερείς ευρωπαϊκές χώρες, βρίσκεται σε πολύ λογικά επίπεδα το αφορολόγητο. Το αντίθετο θα ήταν χρήσιμο: Να αυξηθεί το αφορολόγητο για οικογένειες με παιδιά. Διότι αυτή τη στιγμή οικογένειες με παιδιά υφίστανται δυσμενή μεταχείριση έναντι των ατέκνων».
- Σε μια χώρα που έχει διαρκώς αυξανόμενη υπογεννητικότητα...
«Αυτό ακριβώς είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, σε συνδυασμό με την ανεργία και με τη μετανάστευση των νέων. Αυτά τα τρία συνδέονται μεταξύ τους και συγκροτούν ένα τρίγωνο του διαβόλου. Επιπλέον οι καθυστερήσεις μειώνουν, από ένα σημείο και μετά, τη διαπραγματευτική ισχύ της ελληνικής πλευράς. Πρέπει να προχωρήσουμε σε έναν δρόμο που θα μας επιτρέψει την ανάκτηση της φερεγγυότητας του ελληνικού Δημοσίου και την επάνοδο στις αγορές το φθινόπωρο του 2018, με αποτέλεσμα την απεξάρτηση από τον μνημονιακό εγκλωβισμό. Συνεπώς οι ενέργειές μας πρέπει να υπηρετούν αυτόν τον στόχο. Και άρα πρέπει να δούμε κατά πόσον απέναντι στις παράλογες, πολλές φορές, απαιτήσεις των δανειστών υπάρχει εναλλακτική και ποια είναι αυτή».