Ο ανδρικός παράγων μπορεί να είναι υπεύθυνος για την υπογονιμότητα του 45% περίπου των ζευγαριών. Δεν είναι, λοιπόν, η γυναίκα η μόνη που χρειάζεται να «ψάξει», όταν η σύλληψη αργεί.
Τα καλά νέα είναι ότι η κατανόηση του ανδρικού παράγοντα υπογονιμότητας και οι πρόσφατες εξελίξεις στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή δίνουν σήμερα λύσεις ακόμα και σε σοβαρά προβλήματα ανδρικής υπογονιμότητας, με αποτέλεσμα άνδρες, που μέχρι πρότινος ήταν αδύνατον να αποκτήσουν το βιολογικό τους παιδί, να μπορούν να αποκτήσουν το βιολογικά δικό τους παιδί. Ο Δρ. Θάνος Παράσχος, ειδικός σε θέματα γονιμότητας, Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, έχει να μας πει περισσότερα πάνω σ’ αυτό.
Πώς μπορεί να καταλάβει ένας άνδρας ότι είναι υπογόνιμος;
Το σπερμοδιάγραμμα είναι η πρώτη απαραίτητη εξέταση για τον άνδρα, όταν ξεκινά ο έλεγχος σ’ ένα υπογόνιμο ζευγάρι. Το σπέρμα εξετάζεται κάτω από μικροσκόπιο, για να προσδιορισθεί ο αριθμός και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, καθώς και να εκτιμηθεί το ποσοστό των φυσιολογικών τους μορφών και άλλες εξειδικευμένες παράμετροι. Από τον έλεγχο στον οποίο πρέπει να υποβληθεί ο άντρας θα εκτιμηθεί το μέγεθος του προβλήματος και έτσι θα προσδιορισθεί η κατάλληλη θεραπεία. Θα πρέπει να τονίσω ότι η ανδρική υπογονιμότητα είναι πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίζεται σε συνεργασία με πολλές ειδικότητες, όπως ουρολόγο, ενδοκρινολόγο, μικροβιολόγο με εξειδίκευση στην αξιολόγηση σπέρματος ή εμβρυολόγο και φυσικά θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία και του γυναικολόγου ειδικευμένου στην υπογονιμότητα.
Μία θεραπεία ή πολλές;
Οι θεραπείες για τον ανδρικό παράγοντα υπογονιμότητας ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία. Για παράδειγμα, σε κάποιες περιπτώσεις μια χειρουργική επέμβαση μπορεί να αρκεί για ν’ αναστρέψει την υπογονιμότητα. Σε περιπτώσεις π.χ. βαριάς κιρσοκήλης, το χειρουργείο αποκατάστασης της κιρσοκήλης μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος και να οδηγήσει σε σύλληψη εφόσον δε συνυπάρχουν άλλα προβλήματα υπογονιμότητας στη σύντροφο. Για τους άνδρες που έχουν σχετικά χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων ή σχετικά χαμηλή κινητικότητα, η πρώτη λύση που προτείνουμε είναι η ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI). Είναι μία θεραπεία υπογονιμότητας κατά την οποία το σπέρμα τοποθετείται απευθείας στην κοιλότητα της μήτρας της γυναίκας, κοντά στην ωορρηξία. Δεν εξασφαλίζει όμως πάντα την πολυπόθητη σύλληψη. Γι’ αυτό συχνά χρειάζεται να προχωρήσουμε σε εξωσωματική γονιμοποίηση ή ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος (ICSI).
Είπατε ότι τα παραπάνω ισχύουν για τους άνδρες που έχουν σπέρμα στην εκσπερμάτιση, έστω και χαμηλό. Υπάρχουν και άνδρες χωρίς σπέρμα;
Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπάρχει σπέρμα κατά την εκσπερμάτιση. Όσο τρομερό όμως κι αν ακούγεται αυτό, θα πρέπει να πούμε ότι σήμερα έχουμε τις λύσεις για τους άνδρες με αζωοσπερμία. Μέσα από εξειδικευμένες και εξελιγμένες τεχνικές για τη λήψη σπέρματος, όπως η TESA και η TESE (συλλογή σπέρματος κατευθείαν από τον Όρχι), η PESA και η MESA (συλλογή σπέρματος από την επιδιδυμίδα) σε συνδυασμό με εξωσωματική γονιμοποίηση, δίνουν πλέον στους άνδρες, που είτε έχουν εξαιρετικά χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων είτε δεν έχουν καθόλου σπέρμα στην εκσπερμάτισή τους, την ευκαιρία να κάνουν δικό τους βιολογικά παιδί.
Υπάρχουν δηλαδή λύσεις για όλους τους υπογόνιμους άνδρες;
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολλές και διαφορετικές λύσεις στα προβλήματα ανδρικής υπογονιμότητας, με αποτέλεσμα να έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν το βιολογικό τους παιδί ακόμα και άνδρες που μέχρι πρότινος δε θα μπορούσαν ποτέ να τα καταφέρουν. Υπάρχει, όμως, ένα μικρό ποσοστό ανδρών με υπογονιμότητα που δεν αντιμετωπίζεται, όπως για παράδειγμα όταν η βιοψία όρχεως αποκαλύπτει έλλειψη σπερματοζωαρίων, που σημαίνει ότι δεν ανευρίσκουμε κανένα ίχνος σπέρματος στον ιστό του όρχεως. Ακόμα όμως και σ’ αυτή την περίπτωση ο άνδρας δε χρειάζεται να αποχαιρετίσει την πατρότητα. Για τα ζευγάρια αυτά η χρήση σπέρματος από δότη αποτελεί μια εναλλακτική λύση για τη δημιουργία οικογένειας.
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερο για την εξωσωματική γονιμοποίηση ή άλλα θέματα που αφορούν την αναπαραγωγική διαδικασία μπορείς να επικοινωνήσεις με τον
Dr. Θάνος Παράσχος
Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας
Ειδικός στην Eξωσωματική Γονιμοποίηση και Ενδοσκοπική Χειρουργική
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: facebook/Thanos-Paraschos
L: linkedin/thanos-paraschos
T: (+30) 210 6774104
Κ: (+30) 6944428242