Κανόνες για τις σχέσεις και τις συναλλαγές των καταναλωτών με τους προμηθευτές αλλά και τις τράπεζες προβλέπει ο Κώδικας Καταναλωτικής Δεοντολογίας που κυρώθηκε με Προεδρικό Διάταγμα και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Στον Κώδικα, ο οποίος στοχεύει στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης στην αγορά, περιλαμβάνονται κανόνες για τις τραπεζικές συναλλαγές ενώ ιδιαίτερη μέριμνα έχει ληφθεί σχετικά με την κατάρτιση των τραπεζικών συμβάσεων, όπου γίνονται σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της προστασίας του καταναλωτή. Ειδικότερα, προβλέπονται, τα εξής:
- Οι συναλλαγές των πιστωτικών φορέων με τους καταναλωτές διέπονται από αμοιβαία εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια και διαφάνεια. Οι καταναλωτές οφείλουν να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια και σύνεση σε αυτές τις συναλλαγές.
- Στο πλαίσιο της ελληνικής και της ενωσιακής νομοθεσίας, των ειδικών κανόνων της Τράπεζας της Ελλάδος, της καλής πίστης, των χρηστών και συναλλακτικών ηθών, οι πιστωτικοί φορείς επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια κατά τον σχεδιασμό και την προσφορά χρηματοπιστωτικών προϊόντων, την προβολή των τραπεζικών υπηρεσιών, την εξυπηρέτηση των καταναλωτών, καθώς και τη συλλογή και τήρηση των πληροφοριών που τους αφορούν. Επιπλέον, εξασφαλίζουν ότι το προσωπικό τους διαθέτει κατάλληλο επίπεδο γνώσεων και επάρκειας στο αντικείμενο τους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού.
- Οι πιστωτικοί φορείς παρέχουν επαρκείς, σαφείς και κατανοητές γενικές πληροφορίες για τις διαθέσιμες συμβάσεις. Όπου προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία, παρέχονται στον καταναλωτή τυποποιημένες εξατομικευμένες πληροφορίες, απαραίτητες για τη λήψη τεκμηριωμένης απόφασης σχετικά με τη σύναψη σύμβασης.
- Σύμφωνα με όσα ειδικότερα ορίζονται στην ενωσιακή και την εθνική νομοθεσία, οι πιστωτικοί φορείς, πριν από τη σύναψη της σύμβασης πίστωσης, προβαίνουν σε αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή, όπως αυτή προκύπτει από τις βάσεις δεδομένων και τα στοιχεία που παρέχει ο καταναλωτής, ώστε να εκτιμάται η πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής των υποχρεώσεων που αναλαμβάνει.
- Αντίγραφο του σχεδίου της σύμβασης χορηγείται στους καταναλωτές, κατόπιν αίτησής τους και χωρίς οικονομική επιβάρυνση, προκειμένου να το μελετήσουν, έχοντας εύλογο χρόνο στη διάθεση τους πριν από την υπογραφή της σύμβασης.
- Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, οι διαφημιστικές και εμπορικές ανακοινώσεις των πιστωτικών φορέων πρέπει να είναι θεμιτές, σαφείς και μη παραπλανητικές.
Ο Κώδικας, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Καταναλωτή, αποσκοπεί στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης στην αγορά και δίνει έμφαση:
- Στην υποχρέωση του προμηθευτή για πλήρη και ουσιαστική προσυμβατική ενημέρωση του καταναλωτή, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των κρίσιμων πληροφοριών που αφορούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες.
- Στο ότι οι γενικοί όροι των συμβάσεων πρέπει να είναι σαφείς, απλοί, κατανοητοί και διαθέσιμοι εκ των προτέρων στον καταναλωτή.
- Στην καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτή, τόσο πριν από τη σύναψη της σύμβασης όσο και κατά ή μετά την κατάρτισή της, χωρίς μεγάλη αναμονή.
- Στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, της υγείας και ασφάλειας των καταναλωτών.
- Στη διευκόλυνση και την προστασία των ατόμων με αναπηρίες και των κάθε είδους ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αλλά και στην ίση μεταχείριση και ακώλυτη πρόσβαση όλων των καταναλωτών στα προϊόντα και τις υπηρεσίες.
Επισημαίνεται ότι ο Κώδικας αναγνωρίζει υποχρεώσεις και για τους καταναλωτές και τις ενώσεις τους, τους οποίους αντιλαμβάνεται ως υπεύθυνους παράγοντες στη διαμόρφωση ενός υγιούς καταναλωτικού περιβάλλοντος.
Η παρακολούθηση της τήρησης του Κώδικα ανατίθεται στην Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή», η οποία θα συντάσσει σχετική ετήσια έκθεση.