Είναι μια κατηγορία μόνος του: Τραγουδάει, γράφει, παίζει, κρίνει ταλέντα, ερωτεύεται, λέει τις απόψεις του, εξηγεί, παρεξηγείται. «Με την αριστερά περίμενα δραχμή και εξαθλίωση. Δεν ήρθε η δραχμή. Ηρθε η εξαθλίωση. Θα περίμενα από τον Αλέξη Τσίπρα να μας εξηγήσει τους λόγους που είπε ψέματα. Αν έχει την αναισθησία να πάρει κι έναν ολόκληρο λαό μαζί του γι΄αυτούς τους λόγους, πρέπει να είναι πολύ καλοί οι λόγοι».
Ο Πάνος Μουζουράκης έχει μια ειλικρίνεια και μια αμεσότητα, γι'αυτό και με τα χρόνια έχει κερδίσει τη δική του θέση στα καλλιτεχνικά μας πράγματα. Και πάντα εκπλήσσει: «Πιστεύω στον Θεό. Πηγαίνω σε πνευματικό». Την Πέμπτη (2/3) ολοκληρώνει τη θητεία του ως κριτής ταλέντων στον τελικό του The Voice. Αλλά τις Παρασκευές συνεχίζει τις live εμφανίσεις του στο Anodos Stage της οδού Πειραιώς.
- Λίγο πριν τον τελικό, πως αποτυπώνεται η εμπειρία σας στο The Voice;
«Πρώτη φορά συμμετέχω σε ένα μουσικό παιχνίδι, οπότε δεν ξέρω αν το κάνω σωστά. Με την Ελενα (σ.σ. Παπαρίζου) δεν είχαμε ξαναβρεθεί ποτέ. Με τον Σάκη είχαμε μιλήσει στο τηλέφωνο δύο φορές. Μία που δεν τη θυμάται και μία που τη θυμάται. Είναι ωραία η εμπειρία και η επιτυχία που κουβαλάει μαζί της. Φαντάζομαι ότι αν ερχόταν με πιο χαμηλά νούμερα και πιο πολλές γκρίνιες, δεν θα ήταν εξίσου όμορφη σαν εμπειρία. Το σημαντικό είναι ότι έχεις να κάνεις με καλλιτέχνες. Βιώνεις και αγωνίες και καταστάσεις που σου θυμίζουν ανάλογες δικές σου, παλιότερες και τωρινές».
- Εχετε πάντα αγωνίες;
«Ναι, φυσικά. Είναι όπως με τον έρωτα. Κάθε φορά ερωτεύεσαι φουλ, αλλά ξέρεις ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει. Αναγνωρίζεις ότι το συναίσθημα είναι το ίδιο με την προηγούμενη φορά που τα πράγματα δεν κράτησαν για πάντα. Οπότε το έχεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου. Περισσότερο σαν ένα είδος προστασίας, για να μην πληγωθείς, χωρίς να σημαίνει ότι κρατιέσαι πίσω. Απλώς έχεις λιγότερες προσδοκίες».
- Ωστόσο στον έρωτα, κάθε φορά, αλλάζει ο παρτενέρ, οπότε τα πράγματα δεν μπορεί να είναι ίδια
«Κι εσύ είσαι πιο ώριμος. Νομίζω ότι το συναίσθημα με τις πεταλούδες, που ξυπνάς και δεν μπορείς να κάνεις λεπτό χωρίς τον άλλον, η ανάγκη σου για επαφή, είναι ίδια κάθε φορά».
- Τι είναι αυτό που κάνει μια σχέση να διαρκεί; Εσείς είστε με τη Μαρία Σολωμού 6-7 χρόνια μαζί...
«Η γυναίκα, νομίζω η γυναίκα. Αν υπάρχει ο πιο ισχυρός μέσα σε μια σχέση, συνήθως είναι γυναίκα. Είχα άλλωστα δάσκαλο τον Σαββόπουλο, που μου έλεγε ότι ο άνδρας και η γυναίκα δεν είναι ίσιοι γιατί απλούστατα η γυναίκα είναι ανώτερη. Γι΄αυτό και η Ασπα του Διονύση, πάντα υποχωρώντας τον καθοδηγεί».
- Αυτό ισχύει και σε εσάς;
«Κοιτάξτε. Η άλλη άποψή μου πάνω στον έρωτα και στην αγάπη είναι από ένα ποίημα -μου το έδωσε ένας φίλος- που λέει ότι όταν αγαπάς κάτι, το αφήνεις πραγματικά ελεύθερο να βιώσει τα πράγματα όπως τα αντιλαμβάνεται. Δεν προσπαθείς να είσαι καθοδηγητής, γιατί αν το αγαπάς σημαίνει πως εμπιστεύεσαι. Ούτε προσπαθείς να γίνεις “προστάτης”, δημιουργώντας σχέση εξάρτησης. Για να σε αγαπήσω πραγματικά πρέπει κι εγώ να βρίσκομαι σε μια ολοκληρωμένη σχέση με τον εαυτό μου και να μην σε έχω ανάγκη. Αγαπάω σημαίνει χαίρομαι και δίνω, ενώ έχω ανάγκη, φοβάμαι και ζητάω».
- Αυτός είναι ο δικός σας τρόπος;
«Ξέρεις εκείνο το πανέμορφο παραμυθάκι, που λέει για το κομμάτι που συναντάει το μεγάλο ο... Δεν πρέπει να ψάχνουμε τον άλλον για να ολοκληρωθούμε. Αυτό πρέπει να το κάνουμε από μόνοι μας. Γιατί μόνον έτσι μπορείς να είσαι υγιής μέσα σε μια σχέση, όποια κι αν είναι αυτή».
- Μήπως ερωτευόμαστε καλύτερα όσο μεγαλώνουμε;
«Οσο νεώτερος είσαι και πιο απόλυτος. Τι ωραία που τα ξέραμε όλα στα είκοσι μας χρόνια. Που είχαμε όλες τις απαντήσεις. Μου αρέσει η απλότητα της σκέψης στις νεαρότερες ηλικίες. Αυτός που λέει ότι αφού πεινάει ο κόσμος γιατί δεν επιμερίζουμε το φαγητό ή αυτός που λέει ότι αφού ο Χριστός ήταν κουμουνιστής, γιατί οι κουμουνιστές δεν πιστεύουν στον Χριστό...».
- Εμπιστεύεστε εύκολα τον άλλον;
«Από παιδί, ο πατέρας μου μου έλεγε να μην τους εμπιστεύομαι όλους. Κι εγώ, για κάποιον λόγο ήθελα να τους εμπιστευθώ όλους. Και η αλήθεια είναι ότι άμα δεν την πατήσεις ο ίδιος δεν θα βάλεις μυαλό. Χαίρομαι γιατί αυτή η έλλειψη καχυποψίας που είχα για τους ανθρώπους μου έκανε περισσότερο καλό. Πιστεύω πολύ στο κάρμα. Αν κάποιος σου πει ψέμματα, έχει πολύ σοβαρό λόγο να το κάνει. Αν θελήσει να σε κοροϊδέψει, θα το κάνει ως εκεί που θα αποκαλυφθεί. Νομίζω ότι τα αληθινά πράγματα κρατάνε πολύ περισσότερο».
- Εχετε αντιμετωπίσει την καχυποψία;
«Υπήρξε ένα γεγονός που με έκανε να αισθανθώ θύμα εκμετάλλευσης. Κρατούσα μέσα μου μίσος και μένος. Αλλά έγραψα ένα τραγούδι, που ενώ ξεκίνησε με πολύ μίσος, τελικά μου βγήκε σε κάτι άλλο. Κι όταν τελείωσε και το διάβασα δεν πίστευα ότι το έγραψα εγώ.. Ηταν ο “Στόχος”»
- Μήπως προκαλείτε με τις δηλώσεις σας;
«Σήμερα για να παίξεις στο διαδίκτυο δεν χρειάζεται να πεις κάτι. Παίρνει ο άλλος μια φράση, την απομονώνει και αυτό είναι. Προσπαθώ να είμαι ειλικρινής. Κάποια στιγμή, μετά τους Singles συνειδητοποίησα ότι ο κόσμος άρχιζε να με κοιτάει λέγοντας "αυτός νομίζει ότι είναι κάτι". Και άρχισα να μαζεύομαι. Οσο αφορά στις δηλώσεις, τι να πω;».
- Αναφέρεστε στο θέμα με τα ναρκωτικά;
«Ναι στο θέμα με τα ναρκωτικά, όπου ανακυκλώνονται παλιές δηλώσεις μου, από την εποχή που ήμουν ασήμαντος, αν τις είχα πει κι έτσι ακριβώς. Λυπάμαι. Ενα νεαρό κορίτσι που γουστάρει τον Μουζουράκη, αντί να δει δίπλα στο όνομά μου έναν τίτλο που θα μπορούσε να το επηρεάσει θετικά, βλέπει κάτι αρνητικό. Γιατί; Για να πει μετά ότι αφού το κάνει ο Μουζουράκης, γιατί όχι κι εγώ... Πρόσφατα διάβασα, το ακόμα πιο αστείο: Ποιος κριτής του the Voice έχει δηλώσει εμμονή με τα ναρκωτικά. Ολα αυτά φτάνουν σε ένα τέτοιο επίπεδο γελοιότητας, που ο κόσμος πια καταλαβαίνει την αλήθεια. Με τέτοια πώς θα πάμε παρακάτω, πως θα κάνουμε τον κόσμο καλύτερο;».
- Πώς; Σας αγχώνει αυτό που ζούμε;
«Ανήκω στη γενιά που ήρθε με το ΠΑΣΟΚ, με τα λεφτά, που γιορτάζαμε το Πολυτεχνείο και είχαν ανοίξει θέσεις εργασίας. Κανείς δεν μας είχε προετοιμάσει γι΄αυτό που θα ερχόταν, γι΄αυτό που ήρθε... Νομίζω μόνον το Zeitgeist μας είχε προετοιμάσει (σ.σ. το γερμανικό ντοκιμαντέρ), σαν μια ανάποδη προπαγάνδα. Τελικά έσκασε όλο αυτό. Αργά, μεθοδευμένα, ομαλά, που σου έδινε την αίσθηση ότι θα το παλαίψουμε. Τώρα πια έχει πάρει την έκταση πυρηνικής βόμβας».
- Σας απογοήτευσε η αριστερά;
«Ούτε έχω διαβάσει ούτε έχω μελετήσει τι είναι η αριστερά ή ο καπιταλισμός. Εμένα το μόνο που μου άρεσε ήταν να είναι όλοι καλά. Να έχουμε όλοι τα ίδια, τα ίδια δικαιώματα. Σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που ψάχνουν απεγνωσμένα για μια δουλειά, για να ζήσουν την οικογένειά τους, που θέλουν να χτίσουν ένα μέλλον, να είναι παραγωγικοί. Από την άλλη υπάρχουν άνθρωποι που ζουν ακόμα στην εποχή του “βρες μια δουλειά στο δημόσιο να βολευτείς” και αισθάνονται αδικημένοι γιατί αυτό δεν συνέβη. Αν και δεν το συμμερϊζομαι σαν όνειρο ζωής, δεν μπορώ και να το κατηγορήσω».
- Τι περιμένατε από τον ΣΥΡΙΖΑ;
«Η αλήθεια είναι ότι με την αριστερά περίμενα κουπόνια και δραχμή. Υπήρχε μια τρομοκρατία από τα μίντια που έλεγε ότι αριστερά σημαίνει δραχμή, εξαθλίωση. Δεν ήρθε η δραχμή, ήρθε η εξαθλίωση. Δεν ξέρω πόσο αναπόφευκτο θα ήταν αυτό με άλλη κυβέρνηση. Δεν είδα καμιά τρομερή αλλαγή. Δεν τα παρακολουθώ και πολύ. Δεν πιστεύω ότι η αλλαγή θα επέλθει από κάποιο πολιτικό σύστημα. Εκτός αν είναι κάτι ακραίο».
- Το 2014 είχατε τραγουδήσει σε ένα φεστιβάλ νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ. Θα ξαναπηγαίνατε τώρα, αν σας καλούσαν;
«Δεν το έχω σκεφτεί. Αλλά δεν νομίζω ότι έχουν όρεξη για φεστιβάλ...
- Ο πρωθυπουργός είναι ένας άνθρωπος της γενιάς σας. Πώς τον βλέπετε;
«Αισθάνομαι ότι ο Αλέξης Τσίπρας ανέλαβε ένα έργο πολύ μεγαλύτερο από αυτόν. Γενικώτερα θεωρούσα τρελό όποιον πάσχιζε με νύχια και με δόντια να παραλάβει μια χώρα που ήταν σ΄αυτή την κατάσταση. Από τη στιγμή που έπεισε τόσο κόσμο ότι τα πίστευε όλα αυτά, του δίνω και την αμφιβολία ότι μπορεί όντως να τα πίστευε. Δεν ξέρω τι τέρας, τι θηρίο συνάντησε και μαζεύτηκε. Τώρα είναι σαν να έχει χάσει λίγο την ειλικρίνεια με την οποία είχε πείσει. Θα το εκτιμούσα πιο πολύ αν έβγαινε και έλεγε -και το λέω με το δικό μου αθώο, ως προς τα πολιτικά, μυαλό, “Παιδιά κάτι έγινε, μου απείλησαν την οικογένεια, κάποιοι τύποι ήρθαν και με δείραν”. Κάτι, που να δικαιολογεί τις κινήσεις του, που να δικαιολογεί αυτό το δημοψήφισμα, που από τη μια έλεγε “θέλετε να διαπραγματευτώ το μνημόνιο” και από την άλλη “να το πάρουμε έτσι όπως είναι”. Και του είπαν, “να το διαπραγματευτείς” και το πήρε όπως ήταν»...
- Σας απογοήτευσε;
«Δεν το κατάλαβα. Ηταν ωραίος αυτός ο συνασπισμός της Ελλάδας, να πατήσουμε πόδι. Και σε στέλνουμε εσένα να πατήσεις πόδι και έχεις αυτό το τεράστιο ποσοστό για να πατήσεις πόδι. Οπότε φαντάζομαι ότι έγινε κάτι τραγικό εκεί για να γυρίσει και να πει “δεν πάτησα πόδι”. Δεν μπορώ ούτε να το φανταστώ. Αλλά θα ήθελα να μας το έχει εξηγήσει: Κρύβονται συμφέροντα; Ας μας έλεγε: “Παιδιά είχα κάτι καταθέσεις και ήξερα ότι θα ανεβοκατέβουν και πήγα να κάνω το κολπάκι του Γιώργου Παπανδρέου με τα χρηματιστήρια, μπας και βγάλουμε κανένα φράγκο” Δεν κατάλαβα γιατί έγινε αυτό...
- Τον δικαιολογείτε;
«Φαντάζομαι ότι, όπως είπα και πριν, για να λέει κάποιος ψέματα θα έχει τους λόγους του. Αν έχει την αναισθησία να πάρει κι έναν ολόκληρο λαό μαζί του γι΄αυτούς τους λόγους, πρέπει να είναι πολύ καλοί οι λόγοι. Βλέπω ότι υποφέρει κιόλας, δεν το διαχειρίζεται καλά. Φαντάζομαι ότι και ο ίδιος δεν περνάει καλά. Δεν ξέρω κάτι παραπάνω. Οι απόψεις μου είναι βασισμένες στις μυρωδιές που παίρνω από τους ανθρώπους γύρω μου, στις βόλτες μου στην Αθήνα. Μην μου την πέσουν, όπως την πέσανε στον φίλο μου τον Κωστή τον Μαραβέγια. Να μην μπορείς να πεις τη γνώμη σου μέσα από την τέχνη σου, το τραγούδι σου. Νόμιζα ότι είχαμε πάει μερικά χρόνια μπροστά, κι ότι δεν είμαστε στην εποχή που ο Σαββόπουλος είχε κάνει το “Κούρεμα” και απογοητεύτηκαν όλοι».
- Είστε πολύ φίλοι με τον Κωστή Μαραβέγια...
«Τον αγαπάω πάρα πολύ. Μας δένουν χρόνια διαδρομής. Η λέξη φίλος ακούγεται εύκολα, όλοι γινόμαστε φίλοι. Αλλά με τον Κωστή είναι συγκινητική αυτή η σχέση, τον αισθάνομαι πόσο πολύ με νοιάζεται και τον νοιάζομαι κι εγώ πάρα πολύ».
- Μήπως το Voice είναι τελικά μόνο ένα τηλεοπτικό παιχνίδι;
«Πιστεύω ότι οι καλλιτέχνες, οι παίκτες έρχονται συνειδητοποιημένοι. Λίγοι παραμυθιάζονται ότι θα κατακτήσουν τα πάντα μέσα από το παιχνίδι. Μόνον ο εαυτός σου, η προσωπικότητά σου, μπορεί να σε κάνει να προχωρήσεις. Η φωνή σου, η σκηνική σου παρουσία, τα τραγούδια σου. Γιατί αν ο νικητής κάθε παιχνιδιού είχε τέτοια πορεία θα είχαμε αρκεούς νέους καλλιτέχνες. Τα μουσικά παιχνίδια έχουν περιορισμένα αποτελέσματα κι όταν είναι τόσο πολλά, γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να ξεχωρίσεις. Το θέμα είναι να μην πιστεύεις ότι μόλις πας θα γίνεις ο Ρόμπι Ουίλιαμς της Ελλάδας. Πιστεύω ότι έρχονται συνειδητοποιημένοι όπως πιστεύω ότι δεν είναι όλα δίκαια. Παίζει ρόλο και η τύχη, αλλά έτσι είναι».
- Τι σας κάνει να γράφετε;
«Αυτόν τον καιρό γράφω μόνον ποιηματάκια. Ετοιμάζω ένα δίσκο που τον έχει αναλάβει ο Μανώλης Φάμελλος. Θα κυκλοφορήσει γύρω στο Πάσχα. Μας λείπει το εξώφυλλο και ο τίτλος. Εχουμε βέβαια σκεφτεί τίτλο από τα επίθετά μας, ΜΟΥΦΑ και από τα μικρά μας, ΜΑΠΑ. Τελευταίως εγώ έχω γράψει ένα τραγούδι, αλλά δεν θα το βάλω στον δίσκο. Οταν γράφω σημαίνει ότι είμαι πολύ καλά. Κι αυτή την εποχή κάνω πολλά πράγματα, δεν προλαβαίνω»
- Το θέατρο το σκέφτεστε;
«Οχι. Ισως κάποιο μιούζικαλ με τον Κωστή. Ολα ξεκίνησαν από αυτό το τραγούδι που σας είπα. Το έπαιξα στον Κωστή και μου είπε ότι είναι για μιούζικαλ. Μου πρότεινε να κάνω εγώ το λιμπρέτο κι εκείνος τη μουσική. Κάθε φορά που βρισκόμαστε λέμε πότε θα ξεκινήσουμε. Νομίζω ότι θα μπούμε στη διαδικασία. Γιατί το θεωρώ πιο ουσιαστικό από μια συναυλία μαζί».
- Πώς είναι η καθημερινότητά σας;
«Μου μένει πολύ λίγος χρόνος. Τις τελευταίες μέρες είχα λίγο, και πήγαμε με τη Μαρία στον “Αύγουστο”. Εξαιρετική παράσταση. Οτιδήποτε έχει κάνει ο Μαρκουλάκης έχει μια ποιότητα, μια αισθητική».
- Οικογένεια θέλετε να κάνετε;
«Εχω οικογένεια».
Ασχολείστε με τον γιο της Μαρίας;
«Οχι αρκετά. Τον αγαπάω πάρα πολύ κι αυτός γενικότερα όπου βλέπει αγάπη, το καταλαβαίνει. Προς το παρόν δεν σκέφτομαι να κάνω παιδί. Αν μου έρθει αυτή η ανάγκη, θα είναι μάλλον αργά...».
- Σας απασχολεί η κριτική;
«Γενικά διάβαζα τα σχόλια και έψαχνα να βρω το αρνητικό, με το οποίο ταυτιζόμουν πιο πολύ. Αλλά μετά από μια παραβολή, που μου είπε ο πνευματικός μου, άλλαξα».
Πνευματικός; Παραβολή; Δηλαδή;
«Η παραβολή αφορούσε έναν γέροντα, ο οποίος έβαλε τον διάκονο να κάνει μια άσκηση και να πάει στους τάφους των πεθαμένων γερόντων και να τους βρίσει για τα κακά που του έκαναν. Την άλλη μέρα του είπε να πάει στους ίδιους τάφους και να τους ευχαριστήσει για τα καλά. Γυρίζοντας, τον ρώτησε: “Εκείνοι σου απάντησαν;” “Οχι”, είπε. Ετσι πρέπει να είμαστε και στα καλά και στα κακά σχόλια. Εννοείται ότι μου αρέσει η καλή κριτική, όπως θα δεχτώ και την κριτική εκείνου που λέει ότι δεν έχω βρει ακόμα τι θέλω να κάνω. Χαίρομαι όμως. Οχι γιατί δεν το έχω βρει, αλλά που έχω ακόμα δρόμο να το ψάξω. Είμαι ανώριμος για να κλειδώσω κάπου».
Εχετε πνευματικό; Πιστεύετε στον Θεό;
«Ναι. Πηγαίνω στον Πατέρα Αντώνιο, στην Κιβωτό του Κόσμου. Και θα ήθελα να ασχολούμαι περισσότερο με την Κιβωτό. Υπάρχουν παιδιά εκεί μέσα που ήταν στον δρόμο, δίπλα στην πρέζα, δίπλα σε ό,τι χειρότερο υπάρχει, και άλλαξαν, έγιναν εξαιρετικά. Ο πατήρ Αντώνιος θα αφήσει έργο πίσω του, όχι μόνον σε εγκαταστάσεις, αλλά κυρίως σε ψυχές».
- Πηγαίνετε συχνά;
«Ημουν τις προάλλες εκεί. Τον κοίταζα, τον θαύμαζα. Οχι δεν πηγαίνω συχνά. Θα το ήθελα. Νομίζω ότι από εκεί θα ξεκινήσει η αλλαγή. Από ένα μικρό ποσοστό. Ξέρεις πόσο λάθος είναι να λες σε κάποιον σ΄αγαπώ, σαν να είναι ένα προνόμιο; Ουσιαστικά δηλώνεις την αναπηρία σου να τους αγαπήσεις όλους. Καταλαβαίνω ότι είναι ωραίο να λες σ΄αγαπώ, αλλά θα έπρεπε αυτό να το νοιώθεις για όλο τον κόσμο. Αγαπάτε αλλήλους. Αυτό φτάνει, αυτό πρέπει να κρατήσουμε. Και κάτι ακόμα: Αν πάω στον Παράδεισο και ο Χριστός δεν μοιάζει με τον Ρόμπερτ Πάουελ, θα απογοητευτώ».
- Και ο Θεός, σε ποιον μοιάζει;
«Για τον Θεό έχω την εικόνα του Διονύση Σαββόπουλου. Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχω απομυθοποιήσει: Γιατί είναι δίκαιος αλλά σε κάνει να ντρέπεσαι και λίγο για όλα αυτά που, αν και δεν έχεις εξομολογηθεί, ξέρεις ότι δεν ήταν απόλυτα σωστά. Ουσιαστικά ο Θεός είμαστε εμείς, στην απόλυτα αγνή μορφή μας».