Κάθε χρόνο, στις 14 Φεβρουαρίου στον δυτικό κυρίως κόσμο, οι ερωτευμένοι ανταλλάσσουν λουλούδια, δώρα, σοκολατάκια και καραμέλες, στο όνομα του Αγίου Βαλεντίνου.
Ποιος είναι όμως αυτός ο μυστηριώδης άγιος και από πού προέρχονται αυτές οι παραδόσεις; Ας ανατρέξουμε για λίγο πίσω στην ιστορία.
Ο μύθος πίσω από τον Αγιο Βαλεντίνο
Η ιστορία του εορτασμού της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου και η ιστορία του ομώνυμου αγίου, καλύπτεται από μυστήριο.
Από όσο γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, ο Φεβρουάριος τις τελευταίες δεκαετίες εορτάζεται ως μήνας του ρομαντισμού, ενώ ο εορτασμός της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου περιέχει ίχνη τόσο από την χριστιανική, όσο και από την ρωμαϊκή παράδοση.
wikipedia: Κάρτα του Αγίου Βαλεντίνου από το 1909
Ποιος όμως ήταν ο Άγιος Βαλεντίνος και πως συνδέθηκε με την αρχαία αυτή ιεροτελεστία;
Η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει τουλάχιστον τρεις διαφορετικούς αγίους με το όνομα Βαλεντίνος, από όλους όσοι μαρτύρησαν. Σύμφωνα με ένα θρύλο, ο Βαλεντίνος ήταν ένας ιερέας που ιερουργούσε κατά την διάρκεια του τρίτου αιώνα στη Ρώμη.
Όταν ο αυτοκράτορας Κλαύδιος Β ' συνειδητοποίησε οτι οι άγαμοι άνδρες ήταν καλύτεροι στρατιώτες από εκείνους που είχαν γυναίκες και παιδιά, έθεσε εκτός νόμου τον γάμο για τους νεαρούς άνδρες. Ο Βαλεντίνος αντιλαμβανόμενος την αδικία αψήφησε το διάταγμα του Κλαύδιου και συνέχισε να παντρεύει μυστικά του νέους εραστές. Οταν ο Κλαύδιος το ανακάλυψε διέταξε να θανατωθεί ο Βαλεντίνος.
Σύμφωνα με άλλους θρύλους, ο Βαλεντίνος πιθανόν να σκοτώθηκε στην προσπάθειά του να βοηθήσει τους Χριστιανούς από τις απάνθρωπες διώξεις των Ρωμαίων. Σύμφωνα με έναν μύθο, ένας φυλακισμένος Βαλεντίνος έστειλε στην πραγματικότητα τον πρώτο «Βαλεντίνιο» χαιρετισμό μόλις ερωτεύθηκε ένα κορίτσι, πιθανόν την κόρη του δεσμοφύλακά του η οποία τον επισκεπτόταν ενόσω εκείνος ήταν στη απομόνωση.
Λέγεται ότι πριν από την εκτέλεσή του της έστειλε ένα γράμμα με τη υπογραφή «από τον Βαλεντίνο σου», μία έκφραση που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Ωστόσο, η αλήθεια πίσω από τους μύθους για τον Βαλεντίνο είναι πολύ σκοτεινή. Οι θρύλοι δίνουν έμφαση σε μία εικόνα συμπαθητική, ηρωϊκή και κυρίως ρομαντική. Τον Μεσαίωνα, χάρη ίσως σε αυτην την φήμη, ο Βαλεντίνος θα αναδειχθεί σε έναν από τους πιό δημοφιλείς αγίους στην Γαλλία και την Αγγλία.
Προέλευση της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου: μία παγανιστική γιορτή του Φεβρουαρίου
Ενώ κάποιοι πιστεύουν ότι η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου γιορτάζεται στα μέσα Φεβρουαρίου για να τιμήσουν την επέτειο του θανάτου ή της ταφής του, πιθανότατα γύρω στα 270 Μ.Χ, άλλοι υποστηρίζουν οτι η Χριστιανική εκκλησία αποφάσισε να εορτάζει την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου στα μέσα Φεβρουαρίου σε μία προσπάθεια να «εκχριστιανίσει» την ειδωλολατρική γιορτή των Λουπερκάλια, μίας από τις παλαιότερες ρωμαϊκές γιορτές που τελούνταν κάθε χρόνο προς τιμήν του Λούπερκους, πρώιμου θεού της γονιμότητας στη ρωμαϊκή μυθολογία, αντίστοιχου του ελληνικού θεού Πάνα.
Η γιορτή πραγματοποιούνταν κάθε χρόνο στις 15 Φεβρουαρίου στο Λουπερκάλιο, τη σπηλιά στον Παλατίνο Λόφο της Ρώμης, όπου λέγεται ότι ανατράφηκαν τα αδέρφια Ρωμύλος και Ρώμος.
Πριν ξεκινήσει η γιορτή, οι Ρωμαίοι ιερείς συγκεντρώνονταν σε μία ιερή σπηλιά όπου τα βρέφη Ρωμύλος και Ρώμος, οι ιδρυτές της Ρώμης, πιστεύεται ότι ανατράφηκαν από μία λύκαινα.
Οι ιερείς θυσίαζαν ένα κατσίκι για τη γονιμότητα, και ένα σκυλί, για εξαγνισμό. Στη συνέχεια μάζευαν το αίμα της κατσίκας και με αυτό ράντιζαν τα πρόσωπα των γυναικών, αλλά και τα χωράφια, για να καρποφορήσουν.
Αργότερα την ίδια ημέρα, σύμφωνα με τον μύθο, όλες οι νεαρές ανύπαντρες γυναίκες έγραφαν τα ονόματά τους και τα έβαζαν σε ένα μεγάλο δοχείο. Κάθε εργένης της πόλης θα διάλεγε ένα όνομα γυναίκας με τη οποία θα ζευγάρωνε τον υπόλοιπο χρόνο. Τα ζευγαρώματα αυτά συνήθως κατέληγαν σε γάμο.
Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου: Μία ημέρα για ειδύλλιο
Τα Λουπερκάλια εορτάζονταν έως την εμφάνιση του πρώιμου Χριστιανισμού, αργότερα όμως τέθηκαν εκτός νόμου, καθώς κρίθηκαν «μή Χριστιανικά», όταν στο τέλος του 5ου αιώνα ο Πάπας Γελάσιος καθιέρωσε την 14η Φεβρουαρίου Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.
Ωστόσο, πολύ αργότερα η γιορτή αυτή συνδυάστηκε με τον έρωτα.
Στη διάρκεια του Μεσαίωνα στην Γαλλία και την Αγγλία ήταν κοινώς παραδεχόμενο ότι η 14η Φεβρουαρίου ήταν η αρχή της εποχής που ζευγάρωναν τα πουλιά, πίστη που ενίσχυσε την θεωρία οτι η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ήταν μία ημέρα για ειδύλλιο.
Ωστόσο οι γραπτές αναφορές για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου εμφανίσθηκαν αιώνες αργότερα και συγκεκριμένα μετά το 1400.
Η παλαιότερη αναφορά για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, που σώζεται μέχρι σήμερα, είναι ένα ποίημα γραμμένο το 1415 από τον Δούκα της Ορλεάνης, Σαρλ, στην γυναίκα του ενώ ήταν φυλακισμένος στον Πύργο του Λονδίνου μετά την σύλληψή του στην Μάχη του Αζινκούρ. Το γράμμα αυτό σήμερα αποτελεί μέρος της συλλογής χειρογράφων της Βρετανικής Βιβλιοθήκης στο Λονδίνο).
Αρκετά χρόνια αργότερα, εικάζεται οτι ο βασιλίας Ερρίκος ο πέμπτος προσέλαβε έναν συγγραφέα ονόματι Τζον Λαντγκέϊτ, να συνθέσει ένα ερωτικό σημείωμα για την Αικατερίνη του Βαλουά.
Τυπικοί εορτασμοί της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου
Στη Μεγάλη Βρετανία, η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου άρχισε να γιορτάζεται ευρέως τον 17ο αιώνα.
Έως τα μέσα του 18ου αιώνα, ήταν σύνηθες για τους φίλους και τους εραστές όλων των κοινωνικών τάξεων να ανταλλάσσουν μικρά δώρα αγάπης ή χειρόγραφες σημειώσεις, ενώ από το 1900 τυπωμένες κάρτες άρχισαν να αντικαθιστούν τις γραπτές επιστολές, χάρις στην πρόοδο που επετεύχθηκε στην τεχνολογία της εκτύπωσης.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες πιθανόν στις αρχές του 1700 να άρχισαν να ανταλλάσσουν χειροποίητες κάρτες του Αγίου Βαλεντίνου.
Την δεκαετία του 1840 η Εσθερ Α. Χόουλαντ άρχισε να πουλά στην Αμερική τις πρώτες εκτυπωμένες κάρτες την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.
Η Χόουλαντ γνωστή και ως «Μητέρα του Βαλεντίνου» κατασκεύαζε περίτεχνα δημιουργήματα με πραγματικές δαντέλες, κορδέλες και πολύχρωμες εικόνες. Σήμερα υπολογίζεται ότι την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου αποστέλλονται πάνω από 1 δις κάρτες σε όλον τον κόσμο, ενώ 2,6 δις κάρτες αποστέλλονται τα Χριστούγεννα.
Ας δούμε πως εορτάζεται η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε διάφορα μέρη του κόσμου
Κίνα
Στα τέλη του 20ου αιώνα και στις αρχές του 21ου, οι Κινέζοι έμαθαν να γιορτάζουν την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ανταλλάσσοντας ρομαντικά δώρα και βγαίνοντας ραντεβού.
Για αιώνες ωστόσο, οι Κινέζοι είχαν την δικιά τους «Ημέρα των Ερωτευμένων».
Η αντίστοιχη Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου στην Κίνα είναι η λεγόμενη «Εβδομη Νύχτα» και συνήθως εορτάζεται στις αρχές Αυγούστου, την έβδομη ημέρα του έβδομου σεληνιακού μήνα.
Ιαπωνία
Στην Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου είναι γλυκιά σαν σοκολάτα! Τα κορίτσια χαρίζουν το παραδοσιακό «Γκίρι Τσόκο» (σοκολάτες που χαρίζονται υποχρεωτικά χωρίς καμία ρομαντική χροιά) σε άντρες, φίλους, συναδέλφους ακόμα και σε εργοδότες.
Εάν θέλουν να δείξουν ένα άλλο είδος «αγάπης», τότε πρέπει να συμπεριλάβουν στην σοκολάτα και ένα χειροποίητο δώρο, το "Honmei Choco". Υπομονή όμως! Τα αρσενικά δεν πιάνονται τόσο εύκολα!
Έναν μήνα αργότερα, στις 14 Μαρτίου, τα αγόρια πρέπει να επιστρέψουν το δώρο με σοκολάτες και άλλη διάθεση ... Αυτή η μέρα αυτή ονομάζεται "Λευκή Ημέρα".
Νότια Κορέα
Οπως και στην Ιαπωνία, η νότια Κορέα η οποία τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί υψηλό βαθμό εκδυτικισμού, την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου τιμούν ουστιαστικά την «Λευκή Ημέρα», δηλαδή την 14η Μαρτίου, όταν οι άντρες επιστρέφουν τα δώρα στις κοπέλες.
Ωστόσο, στη νότια Κορέα έχουν ειδική ημέρα και για τους άτυχους της αγάπης, η οποία εορτάζεται στις 14 Απριλίου.
Την ημέρα εκείνη, άντρες και γυναίκες που είναι μόνοι τους πάνε μαζί να φάνε μαύρα νουντλς, για να μοιραστούν από κοινού την θλίψη τους! Κάποιοι από αυτούς φοράνε και μαύρα ρούχα.
Αργεντινή
Μια μέρα δεν είναι αρκετή για να γιορτάσουν την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου στην Αργεντινή, τη χώρα του τάνγκο.
Εκτός από την 14η Φεβρουαρίου, οι Αργεντίνοι έχουν μία ολόκληρη εβδομάδα μέσα στον Ιούλιο την λεγόμενη «γλυκιά εβδομάδα». Από τις 13 έως τις 20 Ιουλίου, εραστές και φίλοι ανταλλάσσουν καραμέλες και φιλιά. Αυτή η εβδομάδα τελειώνει συνήθως με την «Ημέρα της Φιλίας».
Γερμανία
Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου στη Γερμανία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους κατοίκους, όχι όμως με την εμπορική φρενίτιδα που χαρακτηρίζει άλλες χώρες.
Οι εραστές θα ανταλλάξουν όχι μόνο σοκολάτες, λουλούδια και δώρα σε σχήμα καρδιάς, αλλά και κάτι άλλο ειδικά για αυτή την γιορτή: ένα γουρούνι! Το γουρούνι για τους Γερμανούς αντιπροσωπεύει τύχη και πόθο και χαρίζεται σε μινιατούρες, σε σχήμα σοκολάτας κ.λ.π.
Οι Γερμανοί επίσης φτιάχνουν μεγάλα μπισκότα με γεύση τζίντζερ σε σχήμα καρδιάς με αποτυπωμένες επάνω τους φράσεις όπως: «Ich Liebe dich« (σ 'αγαπώ).
Ιταλία
Φυσικά στην Ιταλία η «Ημέρα Αγάπης» γιορτάζεται κλασικά σαν μία ανοιξιάτικη γιορτή. Την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, τα ζευγάρια απολαμβάνουν μαζί μουσική, ποίηση και ανταλλάσσουν δώρα όπως τα «baci perugini», ένα κουτί με σοκολατένια «φιλιά» γεμισμένα με μικρά φουντούκια (baci σημαίνει φιλιά στα Ιταλικά). Αυτό το κουτί θα συνοδεύεται από ένα ρομαντικό σημείωμα σε τέσσερις γλώσσες. Σύμφωνα επίσης με μία παλιά παράδοση, ο πρώτος άντρας που θα αντικρίσει εκείνη την ημέρα ένα κορίτσι θα γίνει σύζυγός της μέσα σε έναν χρόνο!
Χιλή
Η Χιλή είναι γνωστή και ως «χώρα των ποιητών» και είναι αλήθεια οτι οι Χιλιανοί είναι πραγματικά πολύ ρομαντικοί.
Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου αναμένεται με ανυπομονησία από τους εραστές.
Οι Χιλιανοί αγαπούν πολύ τις γιορτές και η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου αποτελεί ιδανική ευκαιρία για τα ζευγάρια να την γιορτάσουν με πραγματικό ενθουσιασμό. Ολες οι μεγάλες πόλεις είναι στολισμένες με λουλούδια, μπαλόνια και καρδιές από γιρλάντες
Βραζιλία
Όποιος αναζητά ένα «τεράστιο πάρτι», το καρναβάλι της Βραζιλίας είναι μία ιδανική ευκαιρία καθώς διεξάγεται από τον Φεβρoυάριο έως τον Μάρτιο κάθε χρόνου, συμπίπτοντας έτσι με τη Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.
Ωστόσο η αντίστοιχη γιορτή των Βραζιλιάνων είναι η «Ημέρα των Ερωτευμένων», στις 12 Ιουνίου. Οι Βραζιλιάνοι αρέσκονται να ανταλλάσσουν σοκολάτες, λουλούδια, κάρτες κλπ.
Επίσης οι μουσικές παραστάσεις που πραγματοποιούνται σε όλες τις πόλεις και κωμοπόλεις, φέρνουν κοντά τα ζευγάρια και τις οικογένειες από κάθε κοινωνική τάξη. Στη Βραζιλία επίσης, οι κάτοικοι γιορτάζουν την «Ημέρα του Αγίου Αντωνίου», άγιου -προστάτη του γάμου.
Ταϊβάν
Εάν τα λουλούδια δείχνουν ρομαντισμό, τότε η Ταϊβάν, παγκοσμίως γνωστή για τα λουλούδια της, μπορεί να υπερηφανεύεται για την πιο ρομαντική γιορτή στον κόσμο! Και το γιορτάζουν δύο φορές το χρόνο: στις 14 Φεβρουαρίου και στις 7 Ιουλίου. Ο άντρας ανυπομονεί να προσφέρει ένα μπουκέτο λουλούδια στην αγαπημένη του.
Σύμφωνα με την παράδοση της Ταϊβάν, το χρώμα και ο αριθμός των λουλουδιών θα αποτελέσει ένα σημαντικό μήνυμα ...τα κόκκινα τριαντάφυλλα αντιπροσωπέυουν την «μοναδική αγάπη», τα ενενήντα εννέα τριαντάφυλλα εκφράζουν την «παντοτινή αγάπη» και τα 108 τριαντάφυλλα ερωτούν...«Θα με παντρευτείς;».
Γαλλία
Το Παρίσι- «η πόλη του έρωτα»- είναι ουσιαστικά η παγκόσμια πρωτεύουσα της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου, καθώς ζευγάρια από όλο τον κόσμο συρρέουν εδώ για την ξεχωριστή αυτή ημέρα.
Την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, εραστές στη Γαλλία ανταλλάσσουν γράμματα και κάρτες, μια παγκόσμια παράδοση που υποστηρίζει τις ρίζες της στη Γαλλία!
(ΑΠΕ-ΜΠΕ, Πηγές:Madame Figaro, Marie Claire)